Operation Manual

32
Kleine telescoop-woordenlijst
Wat betekent eigenlijk…
Brandpuntsafstand:
Alle dingen, die via een optisch systeem (met een lens) een object vergroten, hebben een bepaalde
brandpuntsafstand. We verstaan hieronder de weg die het licht van de lens tot het brandpunt afl egt. Het
brandpunt wordt ook wel de focus genoemd. In de focus is het beeld scherp. In een telescoop worden
de brandpuntsafstanden van de kijker en van het oculair gecombineerd.
Lens:
De lens buigt het binnenvallende licht zo om, dat er na een bepaalde afstand (de brandpuntsafstand) in
het brandpunt een scherp beeld ontstaat.
Oculair (15):
Een oculair is een naar je oog toe gericht systeem van één of meer lenzen. Het oculair neemt het in het
brandpunt van een lens optredende scherpe beeld over en vergroot het nog eens uit.
Om de vergroting te berekenen kun je een eenvoudige rekenformule gebruiken:
Brandpuntsafstand van de verrekijker / brandpuntsafstand van het oculair = de vergrotingsfactor
Je ziet: Bij een telescoop is de vergroting zowel afhankelijk van de brandpuntsafstand van het oculair
als van de brandpuntsafstand van de telescoopbuis zelf.
Als je nu een oculair met 20 mm brandpuntsafstand en een telescoopbuis met 600 mm brandpuntsaf-
stand neemt, krijg je aan de hand van de rekenformule de volgende vergroting:
600 mm : 20 mm = 30-voudige vergroting
Omkeerlens (18):
De omkeerlens wordt voor het oculair in de oculairbuis van de telescoop gezet. Door de geïntegreerde
lens kan ze de vergroting van het oculair nog eens extra verbeteren (meestal 1,5 keer).
Het beeld wordt – zoals de naam al zegt – door een omkeerlens omgekeerd, zodat het rechtop staand
en zelfs niet-gespiegeld is.
Vergroting:
De vergroting is het verschil tussen het beeld met het blote oog en het beeld door een vergrotings-
instrument (bijv. een telescoop). De waarneming met het blote oog staat gelijk aan 1. Als je nu een
telescoop met een 30-voudige vergrotingsfactor hebt, dan zie je het object door de telescoop 30 keer
zo groot als met je ogen. Zie ook „Oculair“.
Zenitspiegel (16):
Een spiegel die de lichtstraal in een rechte hoek ombuigt. Bij een rechte telescoop wordt hiermee de
observatiestand gecorrigeerd, zodat je gemakkelijk van boven in het oculair kunt kijken. Het beeld dat
de zenitspiegel doorgeeft is weliswaar rechtopstaand, maar gespiegeld.