NL fx-9860GIII (Versie 3.50) fx-9750GIII (Versie 3.50) fx-7400GIII (Versie 3.20) Software Gebruiksaanwijzing Wereldwijde Leerwebsite van CASIO https://edu.casio.com Handleidingen zijn beschikbaar in meerdere talen op https://world.casio.
• De inhoud van deze gebruiksaanwijzing kan zonder kennisgeving worden gewijzigd. • Niets uit deze gebruiksaanwijzing mag worden verveelvoudigd, in enige vorm of op enige wijze, zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de fabrikant. • Bewaar alle documentatie op een veilige plaats voor latere naslag.
Inhoud Eerste kennismaking — Lees dit eerst! Hoofdstuk 1 Basisbewerking 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Toetsen ......................................................................................................................... 1-1 Weergave ...................................................................................................................... 1-2 Berekeningen invoeren en wijzigen ..............................................................................
11. De weergave van een grafiek wijzigen........................................................................ 5-30 12. Functieanalyse ............................................................................................................ 5-31 Hoofdstuk 6 Statistische berekeningen en grafieken 1. Voor u met statistische berekeningen begint ................................................................ 6-1 2. Grafieken en berekeningen in verband met statistische waarnemingen met één variabele......
Hoofdstuk 11 Geheugenbeheerder 1. Geheugenmanager gebruiken .................................................................................... 11-1 Hoofdstuk 12 Systeembeheerder 1. De systeembeheerder gebruiken ................................................................................ 12-1 2. Systeeminstellingen .................................................................................................... 12-1 Hoofdstuk 13 Uitwisselen van gegevens 1.
Eerste kennismaking — Lees dit eerst! k Over deze gebruiksaanwijzing u Verschillen in functies en scherm Deze gebruiksaanwijzing omvat meerdere rekenmachines. Niet alle functies hierboven beschreven zijn beschikbaar bij alle modellen uit deze handleiding. Alle schermen uit deze gebruiksaanwijzing tonen het scherm van de fx-9860GIII en de schermen van andere modellen kunnen enigszins verschillen.
• In deze gebruiksaanwijzing wordt de aan een functietoets toegewezen bewerking tussen haakjes aangeduid, gevolgd door de bijbehorende toetsmarkering. 1(Comp) bijvoorbeeld betekent dat u door te drukken op 1{Comp} selecteert, wat ook in het functiemenu wordt weergegeven. • Als ( g) in het functiemenu is aangeduid voor toets 6, betekent dit dat u door te drukken op 6 de volgende of vorige pagina met menuopties weergeeft.
Hoofdstuk 1 Basisbewerking 1.
k Toetsmarkeringen Nogal wat toetsen van de rekenmachine worden voor meerdere functies gebruikt. Deze functies worden met behulp van een kleurcode aangeduid, zodat u zeer snel en gemakkelijk kunt vinden wat u nodig hebt. Functie Intoetsen 1 log l 2 10x !l 3 B al Hieronder staat de beschrijving van de kleurcodes die voor toetsmarkeringen worden gebruikt. Kleur • Intoetsen Geel Druk eerst op ! en daarna op de gewenste toets. Rood Druk eerst op a en daarna op de gewenste toets.
3. Druk op w om het beginscherm te openen van de modus waarvan het pictogram werd geselecteerd. Hier wordt de modus STAT geopend. • U kunt ook in een bepaalde modus komen zonder het bijbehorende pictogram in het hoofdmenu aan te klikken. Daarvoor voert u het nummer of de letter in welke rechts onderaan in het pictogram staat. • Gebruik enkel de hierboven beschreven procedures om een modus te openen. Als u een andere procedure gebruikt, kunt u een modus openen die u niet wenste te openen.
Pictogram Naam van de modus Beschrijving PRGM (Programmeren) Kies deze modus om programma’s op te slaan in de programmazone en om ze uit te voeren. TVM* (Tijd en geldwaarde) Kies deze modus om financiële berekeningen te maken en om de cash flow- en andere soorten grafieken op te maken. E-CON3* Kies deze modus om de optioneel beschikbare Data Logger te controleren. LINK Kies deze modus om de in het geheugen opgeslagen gegevens door te sturen naar een ander toestel of een PC.
u Interpretatie van de wetenschappelijke schrijfwijze 1.2E+12 wil zeggen dat het resultaat gelijk is aan 1,2 × 1012. Om de gewone decimale schrijfwijze van dit getal te krijgen, moet u de komma 1,2 twaalf plaatsen naar rechts verschuiven, aangezien de exponent positief is. Het resultaat is dus 1.200.000.000.000. 1.2E–03 wil zeggen dat het resultaat gelijk is aan 1,2 × 10–3.
Voorbeeld 2 + 3 – 4 + 10 = Ac+d-e+baw k Veranderen van berekeningen Gebruik d en e om de cursor op de plaats te zetten waar u iets wilt veranderen, en ga dan verder zoals in de gevallen hieronder beschreven. Als u de verandering hebt aangebracht, kunt u de berekening opnieuw laten uitvoeren door op w te drukken. U kunt ook e gebruiken om naar het einde van de berekening te gaan en meer in te voeren. • U kunt invoegen of overschrijven selecteren als invoer*1.
k Gebruik van de herhalingsfunctie De herhalingsfunctie slaat de invoer van de laatste berekening op in het herhalingsgeheugen. De inhoud van het herhalingsgeheugen verschijnt als u drukt op d of op e. Als u drukt op e, verschijnt de berekening met de cursor aan het begin. Als u drukt op d verschijnt de berekening met de cursor op het einde. U kunt de invoer wijzigen en de berekening opnieuw uitvoeren. • Het herhalingsgeheugen kan enkel gebruikt worden tijdens de Lineaire invoer/uitvoer modus.
w Druk op J. De cursor gaat automatisch op de plaats van de fout staan. Verander de invoer waar nodig. db Laat opnieuw berekenen. w k Gegevens kopiëren en plakken via het klembord U kunt een functie, commando of andere invoer naar het klembord kopiëren (of plakken), en de inhoud van het klembord vervolgens op een andere plaats plakken. • De volgende procedures gebruiken de Lineaire invoer/uitvoer modus.
u Tekst knippen 1. Plaats de cursor (I) bij het begin of het einde van het bereik met de te knippen tekst, en druk op !i(CLIP). Hierdoor verandert het normale cursorteken in “ ”. 2. Gebruik de cursortoetsen om de cursor te verplaatsen en het bereik met de te knippen tekst te selecteren. 3. Druk op 2(CUT) om de geselecteerde tekst naar het klembord te knippen. Bij het knippen worden de oorspronkelijke karakters gewist.
2. Druk op 6(CTGY) om de categorielijst te openen. • U kunt deze stap overslaan en direct doorgaan naar stap 5, indien u wilt. 3. Gebruik de cursortoetsen (f, c) om de commandocategorie te markeren; en vervolgens te drukken op 1(EXE) of w. • Naar aanleiding hiervan wordt een lijst met commando’s weergegeven, in de categorie die u selecteerde. • fx-9860GIII, fx-9750GIII: Als u “2:Calculation” of “3:Statistics” selecteert, zal een selectiescherm van subcategorieën verschijnen.
5. Druk op 1(INPUT) of w, wanneer de gewenste opdracht gemarkeerd is. Voorbeeld: Om de opdracht “FMax(” in te voeren A!e(CATALOG)6(CTGY) 1(EXE)t(F)h(M)c 1(INPUT) u De opdrachtengeschiedenis gebruiken (alleen fx-9860GIII/fx-9750GIII) De rekenmachine bewaart een geschiedenis van de laatste zes opdrachten die u invoert. 1. Geef één van de lijsten van opdrachten weer. 2. Druk op 5(HIST). • De opdrachtengeschiedenis wordt weergegeven. 3.
2. Druk op 2(QR). • Hiermee wordt een QR Code weergegeven. 3. Gebruik uw smartphone of tablet om de weergegeven QR Code te lezen. • Hierdoor wordt de online handleiding op uw smartphone of tablet weergegeven. • Voor informatie over hoe u een QR Code kunt scannen raadpleegt u de gebruikersdocumentatie van uw smartphone of tablet en de QR Code-lezer die u gebruikt. • Als u problemen hebt met het scannen van de QR Code, gebruikt u d en e om de helderheid van het scherm aan te passen. 4.
k Bewerkingen invoeren in de Math invoer/uitvoer modus u Functies en symbolen in de Math invoer/uitvoer modus Met de hieronder aangegeven functies en symbolen kunt u in natuurlijke schrijfwijze gegevens invoeren in de Math invoer/uitvoer modus. In de kolom “Bytes” staat het aantal geheugenbytes dat voor de invoer in de Math invoer/uitvoer modus wordt gebruikt.
u Gebruik van het menu MATH Druk in de modus RUN • MAT op 4(MATH) om het menu MATH te openen. Via dit menu kunt u matrices, afgeleiden, integralen enz. in natuurlijke schrijfwijze invoeren. • {MAT} ... {opent het submenu MAT voor invoer van matrices/vectors in natuurlijke schrijfwijze} • {2×2} ... {invoer van een matrix van 2 × 2} • {3×3} ... {invoer van een matrix van 3 × 3} • {m×n} ... {invoer van een matrix/vector met m rijen en n kolommen (tot 6 × 6)} • {2×1} ...
Voorbeeld 2 ( Voer de volgende bewerking in 1+ 2 5 ) 2 A(b+ ' cc f e )x w Voorbeeld 3 Voer de volgende bewerking in 1+ Ab+4(MATH)6(g)1(∫dx) v+b ea fb e w 1-15 1 0 x + 1dx
Voorbeeld 4 Voer de volgende bewerking in 2 × 1 2 2 2 1 2 Ac*4(MATH)1(MAT)1(2×2) 'bcc ee !x(')ce e!x(')cee'bcc w fx-9860GIII, fx-9750GIII (Input/Output: Math) fx-9750GIII (Input/Output: Mth/Mix) u Als de berekening niet past in het weergavevenster Een pijl naar rechts, naar links, omlaag of omhoog betekent dat de berekening doorgaat in de door de pijl aangegeven richting. Als u een pijl ziet, kunt u met de cursortoetsen naar het scherm bladeren en de gewenste gegevens bekijken.
2. Druk op !D(INS). • Hierdoor verandert het normale cursorteken in een invoegteken ('). 3. Druk op !x(') om de functie ' in te voegen. • ' wordt ingevoegd en de uitdrukking tussen haakjes wordt het argument van deze functie. Zoals hierboven aangetoond, de waarde of de uitdrukking aan de rechterkant van de cursor wordt, na indrukken van !D(INS) het argument van de functie die daarna wordt bepaald.
• In de Lineaire invoer/uitvoer modus kunt u gegevens in overschrijfmodus invoeren, in de Math invoer/uitvoer modus niet. In de Math invoer/uitvoer modus worden de gegevens altijd op de huidige cursorpositie ingevoegd. • Als u in de Math invoer/uitvoer modus op D drukt, gaat de cursor één spatie achteruit. • Merk de volgende bewerkingen van de cursor op die u kunt gebruiken bij het invoeren van een berekening met de Math invoer/uitvoer modus.
k Resultaten weergeven in de Math invoer/uitvoer modus Breuken, matrices, vectoren en lijsten die in de Math invoer/uitvoer-modus worden aangemaakt, worden in natuurlijke schrijfwijze weergegeven, zoals deze in uw handboek staan. Voorbeeldweergave van resultaten • Breuken worden weergegeven als onechte breuken of als gemengde breuken, afhankelijk van de instelling “Frac Result” in het configuratiescherm. Zie “Werken met het configuratiescherm” (pagina 1-31) voor nadere details.
b+cw *cw U kunt de rekenuitdrukkingen die bewaard worden door de geschiedenisfunctie ook bewerken en opnieuw laten berekenen. Hierdoor worden alle uitdrukkingen opnieuw berekend, te beginnen met de bewerkte uitdrukking. Voorbeeld Om “1+2” naar “1+3” te veranderen en de berekening opnieuw uit te voeren Voer de volgende bewerking uit a.h.v. het bovenstaande voorbeeld. ffffdDdw • De waarde die opgeslagen is in het laatste resultaatgeheugen hangt altijd af van het resultaat dat verkregen werd a.h.v.
• Let op de volgende punten over de klembordinhoud. - Door de bovenstaande bewerking of de bewerking onder "Een berekeningsresultaatregel kopiëren in Geschiedenis" (pagina 1-21) uit te voeren, wordt de huidige inhoud van het klembord overschreven. - Door de plakbewerking onder “Tekst plakken” hieronder uit te voeren, zal de huidige inhoud van het klembord worden geplakt. u Tekst plakken Plaats de cursor op de positie waar u de tekst wilt plakken, en druk op !j(PASTE).
3. Gebruik f en c om de berekeningsresultaatregel die u wilt kopiëren, te markeren.*3 4. Druk op w.*4 *1 Wanneer de onderste invoerregel in de e • ACT-modus een tekstregel is, kunt u niet kopiëren naar de cursorpositie van de tekstregel. In dit geval zal door het voltooien van stap 3 in de bovenstaande procedure onderaan een nieuwe berekeningsregel worden ingevoegd naar waar de inhoud zal worden gekopieerd.
- ENG: K6(g)6(g)1(ESYM)6(g)6(g)2(ENG) (pagina’s 2-14, 2-21) - ENG: K6(g)6(g)1(ESYM)6(g)6(g)3(ENG) (pagina’s 2-14, 2-21) *4 In de onderstaande gevallen wordt kopiëren niet uitgevoerd wanneer w wordt ingedrukt.
k Matrix-/vectorberekeningen in de Math invoer/uitvoer-modus u De dimensies van een matrix/vector vastleggen 1. Druk in de modus RUN • MAT op !m(SET UP)1(Math)J. 2. Druk op 4(MATH) om het menu MATH te openen. 3. Druk op 1(MAT) om het volgende menu te openen. • {2×2} … {invoer van een matrix van 2 × 2} • {3×3} … {invoer van een matrix van 3 × 3} • {m×n} … {invoer van een matrix of vector met m rijen en × n kolommen (tot 6 × 6)} • {2×1} ... {invoer van een vector van 2 × 1} • {3×1} ...
u Een matrix die in natuurlijke schrijfwijze is opgemaakt aan een matrix in de Math invoer/uitvoer modus toewijzen Voorbeeld Wijs het resultaat toe aan Mat J !c(Mat)!-(Ans)a !c(Mat)a)(J)w • Als u drukt op D terwijl de cursor linksboven in de matrix staat, wordt de volledige matrix gewist.
Voorbeeld 1 In de modus GRAPH, voer de functie y = x − x −1 in, en teken 2 2 ' ' vervolgens de grafiek. Zorg er voor dat de standaardinstellingen zijn geconfigureerd in het weergavevenster (V-Window). 2 mGRAPHvx'!x(')c ee-v'!x(')cee -bw 6(DRAW) Voorbeeld 2 ∫ x 1 x 2− 1 x −1 dx in, en teken In de modus GRAPH, voer de functie y = 0 4 2 vervolgens de grafiek. Zorg er voor dat de standaardinstellingen zijn geconfigureerd in het weergavevenster (V-Window).
Voorbeeld Om de vierkantsvergelijking x2 + 3x + 5 = 0 op te lossen in de EQUA modus mEQUA!m(SET UP)cccc(Complex Mode) 2(a+bi)J2(POLY)1(2)bwdwfww fx-9860GIII, fx-9750GIII (Input/Output: Math) fx-9750GIII (Input/Output: Mth/Mix) 5. Menu Optie (OPTN) In het optiemenu vindt u wetenschappelijke functies en notaties die niet op het toetsenbord van de rekenmachine zijn aangeduid. De inhoud van het optiemenu hangt af van de modus waarin u zich bevindt als u op K drukt.
• {CAPT} ... {menu i.v.m. het vastleggen van de schermgegevens} • {TVM}* ... {menu i.v.m. financiële berekeningen} • De PICT, FMEM en CAPT items worden niet weergegeven wanneer “Math” is geselecteerd als invoer/uitvoer modus in het configuratiescherm. 6. Menu variabelen (VARS) Als u variabelen-gegevens wilt oproepen, drukt u op J om het menu met variabelengegevens weer te geven.
• {GRPH} ... {menu met de grafische gegevens} • {a}/{b}/{c}/{d}/{e} ... {regressie- en multinominiaalcoëfficiënten} • {r}/{r2} ... {correlatiecoëfficiënt}/{determinatiecoëfficiënt} • {MSe} ... {gemiddelde van de kwadraten van de fout} • {Q1}/{Q3} ... {eerste kwartiel}/{derde kwartiel} • {Med}/{Mod} ... {mediaan}/{modus} van de ingevoerde waarnemingsgetallen • {Strt}/{Pitch} ... {startwaarde}/{klassenbreedte} van een histogram • {PTS} ... {menu van de recapitulatieve punten} • {x1}/{y1}/{x2}/{y2}/{x3}/{y3} .
• {Xt}/{Yt} ... {X-vergelijking}/{Y-vergelijking} van een voorschrift waarin x en y afhangen van een parameter. • {X} ... {voorschrift van de vorm X=constant} • Druk op deze toetsen voordat u een waarde invoert om de geheugenzone aan te duiden. u DYNA* — De instellingen bij dynamische grafieken oproepen • {Strt}/{End}/{Pitch} ...
u TVM* — De financiële berekeningen oproepen • {n}/{I%}/{PV}/{PMT}/{FV} ... {betalingsperiodes (afbetalingen)}/{rentevoet per periode}/ {huidige waarde}/{betaling}/{toekomstige waarde} • {P/Y}/{C/Y} ... {aantal stortingstermijnen per jaar}/{aantal kapitalisatiemomenten per jaar} u Str — Str commando • {Str} ... {geheugen van de string} 7. Programmeermenu (PRGM) Om het programmeermenu (PRGM) op te roepen, kiest u de modus RUN • MAT (of RUN) of PRGM vanuit het hoofdmenu en drukt u op !J(PRGM).
u De configuratie van een modus veranderen 1. Kies het gewenste pictogram en druk op w om in het normale werkscherm van die modus te komen. Hier is dat de modus RUN • MAT (of RUN). 2. Druk nu op !m(SET UP) om het configuratiescherm van de gekozen modus weer te geven. • Dit configuratiescherm is maar een voorbeeld. Naar gelang van de gekozen modus en de actuele instelling kan een ander scherm verschijnen. 3.
• {Y=}/{r=}/{Parm}/{X=} ... Grafiek met {voorschrift in cartesische coördinaten (Y= f (x) type)}/ {voorschrift in poolcoördinaten}/{voorschrift waarin x en y afhangen van een parameter}/ {voorschrift in cartesische coördinaten (X= f (y) type)} • {Y>}/{Y<}/{Yt}/{Ys} ... Grafische voorstelling van een ongelijkheid {y>f(x)}/{y}/{X<}/{Xt}/{Xs} ...
u Graph Func (weergave van het voorschrift) • {On}/{Off} ... {weergave}/{geen weergave} u Dual Screen (uitsplitsen van het scherm in twee delen) • {G+G}/{GtoT}/{Off} ... {grafiek in beide delen van het uitgesplitste scherm}/{grafiek in het ene deel en cijfertabel in het andere deel}/{opheffen van het uitgesplitste scherm} u Simul Graph (tekenen van meerdere grafieken op één scherm) • {On}/{Off} ...
u Ineq Type (ongelijke opvulspecificatie) • {AND}/{OR} ... Bij het maken van een grafiek van meerdere ongelijkheden, {vul zones waar alle ongelijkheidscondities worden voldaan}/{vul zones waar iedere ongelijkheidsconditie wordt voldaan} u Simplify (resultaat auto/manuele herleidingsspecificatie) • {Auto}/{Man} ... {automatisch verminderen en weergeven}/{weergeven zonder verminderen} u Q1Q3 Type (Q1/Q3 berekeningsformules) • {Std}/{OnData} ...
u De scherminhoud vastleggen 1. Bedien de rekenmachine en open het scherm dat u wilt vastleggen. 2. Druk op !h(CAPTURE). • Er wordt een dialoogvenster geopend waarin u het geheugengebied kunt selecteren. 3. Geef een waarde van 1 tot 20 in en druk daarna op w. • De scherminhoud wordt vastgelegd en opgeslagen in het geheugengebied “Capt n” (n = de ingevoerde waarde). • U kunt de inhoud niet vastleggen van een scherm met de melding dat een fout is opgetreden of dat gegevens worden overgebracht.
k Opnieuw starten en initialiseren u Opnieuw starten Indien de rekenmachine abnormaal werkt, kunt u opnieuw starten door te drukken op de knop RESTART. Merk echter op dat u de knop RESTART alleen kunt gebruiken als een laatste redmiddel. Normaal, start het drukken op de knop RESTART het besturingssysteem van de rekenmachine, dus blijven programma’s, grafische functies en andere gegevens in het geheugen van de rekenmachine behouden.
Hoofdstuk 2 Manuele berekeningen 1. Basisberekeningen 2 k Rekenkundige berekeningen • Voer rekenkundige bewerkingen in zoals ze geschreven zijn, van links naar rechts. • Gebruik de toets - om het toestandsteken ‘-’ in te voeren. • De bewerkingen worden inwendig berekend met een mantisse met 15 cijfers. Het eindresultaat wordt afgerond op een mantisse met 10 cijfers vooraleer het op het scherm verschijnt. • Zoals gebruikelijk hebben vermenigvuldiging en deling voorrang op de optelling en de aftrekking.
Voorbeeld 2 200 ÷ 7 × 14 = 400 Voorwaarde Invoer 3 decimalen Berekening blijft gebruik maken van weergave met 10 cijfers Weergave 200/7*14w 400 !m(SET UP) ff 1(Fix)dwJw 400.000 200/7w * 14w 28.571 Ans × I 400.000 • Wordt dezelfde berekening gemaakt met een vastgelegd aantal cijfers, dan krijgt u: Het tussenresultaat wordt ook afgerond op het aantal vastgelegde decimalen in het configuratiescherm.
', 3', log, In, ex, 10x, sin, cos, tan, sin–1, cos–1, tan–1, sinh, cosh, tanh, sinh–1, cosh–1, tanh–1, (–), d, h, b, o, Neg, Not, Det, Trn, Dim, Identity, Ref, Rref, Sum, Prod, Cuml, Percent, AList, Abs, Int, Frac, Intg, Arg, Conjg, ReP, ImP 2 7* Vermenigvuldiging met weglating van het teken vóór functies van Type A, functies van Type C en haakjes 2' 3, A log2, etc.
Voorbeeld • fx-9860GIII, fx-9750GIII, fx-7400GIII 2 + 3 × (log sin2π2 + 6,8) = 22,07101691 (hoekeenheid = Rad) • fx-9750GIII (Imp Multi: On) • fx-9860GIII, fx-7400GIII • fx-9750GIII (Imp Multi: Off) 6 ÷ 2 (1 + 2) = 1 6 ÷ 2 (1 + 2) = 9 6 ÷ 2π π = 0,9549296586 6 ÷ 2π π = 3π π (Input/Output: Math) • U kunt geen formule voor de berekening van een eerste of een tweede afgeleide, van een bepaalde integraal, van een sommatie (Σ), van een extremum (maximum/minimum), van een nulpunt (Solve), RndFix of logab g
u Resultaatweergave met ' Weergave van een resultaat in het formaat ' wordt ondersteund voor het resultaat met ' in tot twee termen. Berekeningsresultaten in ' krijgen de volgende vormen. b ± d' e ± a' b, ± d ± a' b, ± a' c f • Dit zijn de bereiken voor ieder van de coëfficiënten (a, b, c, d, e, f) die kunnen worden weergegeven in het formaat '.
u Resultaatweergave met π Een resultaat wordt weergegeven als π in de volgende gevallen. • Als het resultaat kan worden weergegeven in de vorm van nπ n is een geheel getal tot |106|. • Als het resultaat kan worden weergegeven in de vorm van a b b π of π c c Maar, {aantal a cijfers + aantal b cijfers + aantal c cijfers} moet 9 of minder zijn als b b of wordt herleid.*1*2 Het maximum aantal toegestane c cijfers is drie.
Voorbeeld 1 6 ÷ 2(1 + 2) → 6 ÷ (2(1 + 2)) 6 ÷ A(1 + 2) → 6 ÷ (A(1 + 2)) 1 ÷ (2 + 3)sin30 → 1 ÷ ((2 + 3)sin30) • Wanneer een vermenigvuldigingsteken onmiddellijk voor een variabele, constante, enz. wordt weggelaten.* Voorbeeld 2 6 ÷ 2π → 6 ÷ (2π) 2 ÷ 2' 2 → 2 ÷ (2' 2) 4π ÷ 2π → 4π ÷ (2π) * fx-9750GIII: Deze haakjes worden niet automatisch ingevoerd wanneer “Off” is geselecteerd voor “Imp Multi” op het Configuratiescherm.
k Geheugen u Variabelen (alfa-geheugen) Dit toestel kan in 28 variabelen getallen opslaan om ze in berekeningen te gebruiken. U kunt variabelen gebruiken om waarden op te slaan die u wenst te gebruiken in berekeningen. Variabelen worden benoemd met letters uit het alfabet (a tot z), plus r en θ. In de variabelen kunnen getallen worden opgeslagen die (in wetenschappelijke schrijfwijze) een mantisse hebben met ten hoogste 15 cijfers en een exponent met ten hoogste 2 cijfers.
5(Str)*bw * fx-7400GIII: 6(Str) String wordt links uitgevuld. • De bovenstaande bewerking wordt uitgevoerd tijdens de Lineaire invoer/uitvoer modus. Deze functie wordt niet in de Math invoer/uitvoer modus ondersteund. u Functiegeheugen [OPTN]-[FMEM] De geheugens die aan de functietoetsen gekoppeld zijn, dienen om vaak terugkerende uitdrukkingen op te slaan, zodat u ze met één toetsindruk opnieuw kunt invoeren.
u Een functie als variabele oproepen Adaav(A)w baal(B)w K6(g)6(g)3(FMEM)*3(fn) b+cw * fx-7400GIII: 2(FMEM) u De lijst met de opgeslagen functies weergeven K6(g)6(g)3(FMEM)* 4(SEE) * fx-7400GIII: 2(FMEM) u Een voorschrift wissen Voorbeeld Wis de inhoud van het geheugen met functietoets 1 A K6(g)6(g)3(FMEM)* 1(STO)bw * fx-7400GIII: 2(FMEM) • In feite slaat u een nieuwe uitdrukking op, maar omdat er geen uitdrukking op het scherm staat, wordt het geheugen met leegte overschreven.
Abcd+efgw hij-!-(Ans)w fx-7400GIII gebruikers... • Het geheugen voor het laatste resultaat verandert niet door een bewerking die waarden toekent aan het alpha-geheugen (zoals: faal(B)w). fx-9860GIII, fx-9750GIII gebruikers... • In de Math invoer/uitvoer modus, verschilt de bewerking voor oproep van de inhoud van het geheugen voor het laatste resultaat van de bewerking in de Lineaire invoer/uitvoer modus. Zie de “Geschiedenisfunctie” (pagina 1-19) voor nadere details.
2. Druk op de functietoets die de gewenste weergave oproept. Druk daarna op J. • {Fix}/{Sci}/{Norm}/{Eng} ... {vast aantal decimalen}/{aantal significante cijfers}/{norm voor de wetenschappelijke schrijfwijze}/{ingenieursnotatie} u Het aantal cijfers na de komma instellen (Fix) Voorbeeld Kies voor twee cijfers na de komma 1(Fix)cw Druk op de functietoets die onder het gewenste aantal staat (n = 0 tot 9). • De resultaten worden afgerond op het gekozen aantal decimalen.
4. Berekeningen met wetenschappelijke functies k Menu’s met wetenschappelijke functies Dit toestel bevat vijf menu’s om toegang te krijgen tot wetenschappelijke functies die niet op het klavier zijn aangeduid. • De inhoud van deze menu’s hangt af van de modus waarin dit vanuit het hoofdmenu wordt opgeroepen voordat u op K drukt. De volgende voorbeelden behandelen de menu’s die verschijnen in de modus RUN • MAT (of RUN) of PRGM. u Hyperbolische functies (HYP) [OPTN]-[HYP] • {sinh}/{cosh}/{tanh} ...
u Hoekeenheden, het gebruik van zestigdelige graden, omzetting van [OPTN]-[ANGL] coördinaten (ANGL) • {°}/{r}/{g} ... {zestigdelige graden}/{radialen}/{honderddelige graden} voor een specifieke invoerwaarde • {° ’ ”} ... {invoer van graden, minuten en seconden van een hoekgrootte in zestigdelige graden} • {° ’ ”} ... {omzetting van een decimale zestigdelige hoekgrootte in graden, minuten en seconden} • De menuoptie {° ’ ”} verschijnt alleen als er een resultaat wordt weergegeven op het scherm.
Voorbeeld Invoer cos ( π rad) = 0,5 3 !m(SET UP)cccccc*2(Rad)J c(!5(π)/3)w 2 • sin 45° × cos 65° = 0,5976724775 !m(SET UP)cccccc*1(Deg)J 2*s45*c65w*1 sin–10,5 = 30° (x wanneer sin x = 0,5) !s(sin–1) 0.5*2w *1 * mag worden weggelaten. * fx-7400GIII: ccccc 2 * De invoer van het cijfer 0 is hier niet nodig. k Logaritmische en exponentiële functies • Let erop dat in het configuratiescherm de rubriek modus is ingesteld op “Comp”. Voorbeeld Invoer log 1,23 (log101,23) = 0,08990511144 l1.
k Andere functies • Let erop dat in het configuratiescherm de rubriek modus is ingesteld op “Comp”. Voorbeeld Invoer ' 2 +' 5 = 3,65028154 !x(') 2+!x(')5w*1 (–3)2 = (–3) × (–3) = 9 (-3)xw 1 –––––– = 12 1 1 –– – –– 3 4 (3!)(x−1)-4!)(x−1) )!)(x−1)w 8! (= 1 × 2 × 3 × ....
• Uitvoer van de functie Ran# 0 initialiseert de volgordes voor Ran# en RanList#. De volgorde wordt ook geïnitialiseerd als een toevalsgetal in volgorde wordt gegenereerd met een verschillende volgorde van de vorige uitvoering met gebruik van Ran# of RanList#, of als een toevalsgetal wordt gegenereerd. Ran# voorbeelden Voorbeeld Invoer Ran# (Genereert een toevalsgetal.
u Genereren van gehele toevalsgetallen (RanInt#) RanInt# genereert gehele toevalsgetallen die tussen twee specifieke gehele getallen liggen. RanInt# (A, B [,n]) A
Voorbeeld Invoer RanBin# (5, 0,5) (Produceert willekeurig het aantal keren kruis dat mag worden verwacht in overeenstemming met binomiale verdeling voor vijf keer tossen als de kansverdeling van kruis 0,5 is.) K6(g)3(PROB)*4(RAND)4(Bin) 5,0.5)w RanBin# (5, 0,5, 3) (Voert dezelfde volgorde bij het tossen uit zoals hierboven beschreven, drie keer en geeft het resultaat weer in een lijst.) K6(g)3(PROB)*4(RAND)4(Bin) 5,0.
Voorbeeld 1 Bereken het aantal manieren om 4 uit 10 elementen te kiezen, in volgorde en zonder herhaling Formule 10 Invoer 10K6(g)3(PROB)*2(nPr) 4w P4 = 5040 * fx-7400GIII: 2(PROB) Voorbeeld 2 Bereken het aantal manieren om 4 uit 10 elementen te kiezen, niet in volgorde en zonder herhaling Formule 10 Invoer 10K6(g)3(PROB)*3(nCr) 4w C4 = 210 * fx-7400GIII: 2(PROB) k Grootste gemene deler (GCD), kleinste gemeen veelvoud (LCM) Voorbeeld Invoer Grootste gemene deler bepalen van 28 en 35 (GCD (28, 3
Voorbeeld Invoer 2 1 73 –– + 3 –– = ––– 5 4 20 = 3,65 (Omzetting naar decimaal getal)*1 2'*5+3'*1'*4w 1 1 ––––– + ––––– = 6,066202547 × 10–4 *2 2578 4572 1'*2578+1'*4572w 1 –– × 0,5 = 0,25*3 2 1'*2*.5w f** * fx-7400GIII: v ** fx-7400GIII: F *1 Breuken kunnen worden omgezet naar decimale waarden en omgekeerd.
Voorbeeld Hoeveel bedraagt de logische operator AND van A en B als A = 3 en B = 2? A AND B = 1 Invoer Weergave 3aav(A)w 2aal(B)w av(A)K6(g)6(g) 4(LOGIC)*1(And)al(B)w 1 * fx-7400GIII : 3(LOGIC) u Over bewerkingen met logische operatoren • Een bewerking met logische operatoren geeft altijd 0 of 1 als resultaat. • De volgende tabel geeft alle mogelijke resultaten van bewerkingen met AND, OR en XOR weer.
Voorbeeld Bereken het quotiënt van 107 ÷ 7 AbahK4(CALC)*6(g) 6(g)1(Int÷)h w * fx-7400GIII: 3(CALC) k Rest van geheel getal ÷ geheel getal [OPTN]-[CALC]-[Rmdr] De functie “Rmdr” kan worden gebruikt om de rest te bepalen als een geheel getal wordt gedeeld door een ander geheel getal. Voorbeeld Bereken de rest van 107 ÷ 7 AbahK4(CALC)*6(g) 6(g)2(Rmdr)h w * fx-7400GIII: 3(CALC) k Simplificatie [OPTN]-[CALC]-[Simp] De functie “'Simp” kan worden gebruikt om breuken handmatig te vereenvoudigen.
3(Simp)w De waarde “F=” is de deler. Voorbeeld 2 Vereenvoudig 27 met bepaling van een deler van 9 63 3 27 = 7 63 Ach'*gdwK4(CALC)** 6(g)6(g)3(Simp)jw * fx-7400GIII: v ** fx-7400GIII: 3(CALC) • Er doet zich een fout voor als simplificatie niet kan worden uitgevoerd met de specifieke deler. • Uitvoeren van 'Simp als een waarde die niet kan worden vereenvoudigd wordt weergegeven, doet terugkeren naar de oorspronkelijke waarde, zonder weergave van “F=”.
• De rechterkant, variabele, ondergrens en bovengrens mogen worden weggelaten. • “linkerkant [=rechterkant]” is de expressie die moet worden opgelost. Ondersteunde variabelen zijn A tot Z, r, en θ. Als de rechterkant wordt weggelaten, wordt de oplossing bereikt door de rechterkant te beschouwen als = 0. • De variabele bepaalt de variabele in de expressie die wordt opgelost voor (A tot Z, r, θ). Door een variabele weg te laten wordt X gebruikt als de variabele.
Voorbeeld Bereken het afgeleid getal in het punt x = 3 van de functie y = x3 + 4x2 + x – 6, met een tolerantie van “tol” = 1E – 5 Invoeren van de functie f(x). AK4(CALC)* 2(d/dx)vMd+evx+v-g, * fx-7400GIII: 3(CALC) Invoer van het punt x = a waarvoor u het afgeleid getal wilt berekenen. d, Voer de tolerantiewaarde in.
k Berekenen van een tweede afgeleide [OPTN]-[CALC]-[d2/dx2] Om een tweede afgeleide te berekenen, werkt het toestel met de formule: K4(CALC)*3(d2/dx2) f(x),a,tol) * fx-7400GIII: 3(CALC) (a: differentiaalcoëfficiëntpunt, tol: tolerantie) d 2 ( f (x), a) d 2 f (a) ––– ––– ⇒ dx2 dx2 De berekening van de tweede afgeleide geeft een benaderende waarde die, steunend op het binomium van Newton, als volgt wordt berekend.
• U kunt de berekening van een tweede afgeleide stoppen door op A te drukken tijdens de berekening. • Berekeningen van een tweede afgeleide van een trigonometrische functie moet u steeds uitvoeren met de hoekeenheid ingesteld op radialen. • U kunt geen formule voor de berekening van een eerste of een tweede afgeleide, van een bepaalde integraal, van een sommatie (Σ), van een extremum (maximum/minimum), van een nulpunt (Solve), RndFix of logab gebruiken als term van een afgeleid getal.
Voorbeeld 2 Wanneer de instelling voor de hoekeenheid zestigdelige graden is, wordt de integratieberekening van de trigonometrische functie uitgevoerd met radialen (hoekeenheid = Deg) Voorbeelden van weergave resultaten berekening Houd daarom met het volgende rekening om een zo juist mogelijk resultaat te krijgen. (1) Voor oppervlakteberekening met functies die op het interval [a, b] ook negatief zijn, integreert u het positief en het negatief deel apart en voegt u daarna de resultaten samen.
• De tolerantiewaarde in de Math invoer/uitvoer modus is vastgelegd op 1E–5 en kan niet worden gewijzigd. k Berekenen van een sommatie (Σ) [OPTN]-[CALC]-[Σ(] Om een sommatie (Σ) te berekenen, werkt het toestel met de formule: K4(CALC)* 6(g)3(Σ( ) ak , k , α , β , n ) Σ (a k, k, α, β, n) = * fx-7400GIII: 3(CALC) β Σ a =a k k=α α + aα +1 +........
u Voor een minimum K4(CALC)* 6(g)1(FMin) f (x) , a , b , n ) * fx-7400GIII: 3(CALC) (a: Beginpunt van het interval, b: Eindpunt van het interval, n: Nauwkeurigheid (n = 1 tot 9)) u Voor een maximum K4(CALC)* 6(g)2(FMax) f (x), a , b , n ) * fx-7400GIII: 3(CALC) (a: Beginpunt van het interval, b: Eindpunt van het interval, n: Nauwkeurigheid (n = 1 tot 9)) Voorbeeld Bereken voor de volgende functie het minimum voor het interval dat begint bij a = 0 en eindigt bij b = 3, met een nauwkeurigheid van n = 6
6. Rekenen met complexe getallen De hoofdbewerkingen met complexe getallen (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, delen) worden ingevoerd zoals bij manuele berekeningen (zie pagina 2-1 tot 2-16). U kunt ook haakjes invoeren en gebruikmaken van het geheugen voor het laatste resultaat. U kunt rekenen met complexe getallen door de optie Complex Mode in het configuratiescherm als volgt te veranderen. • {Real} ... Uitsluitend reële getallen berekenen*1 • {a+bi} ...
Voorbeeld (1 + 2i) + (2 + 3i) AK3(CPLX)* (b+c1(i)) +(c+d1(i))w * fx-7400GIII: 2(CPLX) k Omgekeerde, vierkantswortel en kwadraat Voorbeeld (3 + i) AK3(CPLX)* !x(')(d+1(i))w * fx-7400GIII: 2(CPLX) k Complexe getallen in poolcoördinaten Voorbeeld 2∠30 × 3∠45 = 6∠75 !m(SET UP)cccccc* 1(Deg)c3(r∠ )J Ac!v(∠)da*d !v(∠)efw * fx-7400GIII: ccccc k Modulus en argument [OPTN]-[CPLX]-[Abs]/[Arg] Het toestel gaat ervan uit dat een complex getal a + bi kan afgebeeld worden als coördinaat op een vlak van Gauss, en
AK3(CPLX)*3(Arg) (d+e1(i))w (Berekening van het argument) * fx-7400GIII: 2(CPLX) • Het resultaat voor het argument hangt dus af van de ingestelde hoekeenheid (zestigdelige graden, radialen of honderddelige graden). k Toegevoegde van een complex getal [OPTN]-[CPLX]-[Conj] Het toegevoegde van het complex getal a + bi is a – bi.
* fx-7400GIII: ccccc ** fx-7400GIII: 2(CPLX) Ac!v(∠)ga K3(CPLX)*6(g)4('a+bi)w * fx-7400GIII: 2(CPLX) • Het reëel deel en de coëfficiënt van het imaginair deel kunnen elk worden weergegeven met een mantisse van hoogstens 10 cijfers en een exponent van hoogstens 2 cijfers. • Als voor het weergeven van een complex getal meer dan 21 cijfers nodig zijn, dan worden reëel deel en imaginair deel op twee verschillende lijnen weergegeven. • De volgende functies kunnen samen met complex getallen worden gebruikt.
• De grenzen waarbinnen de getallen voor deze talstelsels kunnen vallen, zijn de volgende.
k Tegengestelden en logische bewerkingen Als één van de talstelsels is ingesteld, drukt u op 2(LOG) om een menu met tegengestelden en logische operatoren op te roepen. • {Neg} ... {tegengestelde}*1 • {Not}/{and}/{or}/{xor}/{xnor} ... {NOT}*2/{AND}/{OR}/{XOR}/{XNOR}*3 *1 Complement van twee *2 Complement van een (complement: en bit) *3 AND: een bit, OR: een bit, XOR: een bit, XNOR: een bit u Tegengestelde Voorbeeld Bepaal het tegengestelde van 1100102 !m(SET UP) Selecteer “Modus”, en druk op 4(Bin)J.
A!m(SET UP) Selecteer “Modus”, en druk op 2(Dec)J. 1(d~o)1(d)ccw J3(DISP)3('Bin)w 4('Oct)w 8. Matrixrekenen Belangrijk! • Matrixberekeningen kunnen niet op de fx-7400GIII worden uitgevoerd. Kies vanuit het hoofdmenu de modus RUN • MAT en druk op 1('MAT) om matrixberekeningen uit te voeren. Het toestel kan dankzij 26 geheugens voor matrices (van Mat A tot Mat Z) plus een geheugen voor de laatste matrix (MatAns) om de volgende bewerkingen met matrices uit te voeren.
k Matrices invoeren en bewerken Druk op 1('MAT) om het scherm Matrix Editor weer te geven. Met de Matrix Editor kunt u matrices invoeren en bewerken. m × n … m (rij) × n (kolom) matrix None… geen matrix ingesteld • {DEL}/{DEL•A} ... wissen van {een bepaalde matrix}/{alle matrices} • {DIM} ... {de dimensies van de matrix (aantal elementen) opgeven} • {CSV} ...
De volgende bewerking is het vervolg van het rekenvoorbeeld op de vorige pagina. bwcwdw ewfwgw (Het gegeven wordt ingevoerd in het aangeklikte element. Bij elke druk op w, wordt het volgende element rechts aangeklikt.) • Bij de weergave van een matrix op het scherm is er bij positieve gehele getallen slechts plaats voor zes karakters, en bij negatieve voor vijf karakters (een karakter wordt gebruikt voor het minteken). De weergave van exponenten is beperkt tot twee cijfers.
• {Swap} ... {om twee rijen om te wisselen} • {×Rw} ... {om een rij met een getal te vermenigvuldigen} • {×Rw+} ... {om een rij te vervangen door de som van die rij en het product van een andere rij en een getal} • {Rw+} ...
u Een rij vervangen door de som van die rij en een andere rij Voorbeeld Vervang rij 3 door de som van rij 3 en rij 2: 1(R • OP)4(Rw+) Voer het rijnummer van de op te tellen rij in. cw Voer het rijnummer in van de rij die moet vervangen worden. dww u Operaties op rijen • {DEL} ... {om een rij te wissen} • {INS} ... {om een rij in te voegen} • {ADD} ...
u Bewerking met kolommen • {DEL} ... {om een kolom te wissen} • {INS} ... {om een kolom in te voegen} • {ADD} ... {om een kolom toe te voegen} u Een kolom wissen Voorbeeld Kolom 2 wissen 3(COL)e 1(DEL) k Gegevens versturen tussen matrices en CSV-bestanden U kunt de inhoud van een CSV-bestand dat op deze rekenmachine is opgeslagen of vanaf een computer is overgezet naar een van de matrixgeheugens (van Mat A tot Mat Z, en MatAns) importeren.
2. Druk op 4(CSV)2(SV • AS). • Het keuzescherm van de map wordt weergegeven. 3. Selecteer de map waarin u het CSV-bestand wilt opslaan. • Markeer “ROOT” om het CSV-bestand op te slaan in de rootdirectory. • Om het CSV-bestand in een map op te slaan, gebruikt u f en c om de gewenste map te markeren en vervolgens drukt u op 1(OPEN). 4. Druk op 1(SV • AS). 5. Voer maximaal 8 tekens in voor de bestandsnaam en druk vervolgens op w.
u Gegevens invoeren in een matrix met het Mat-commando [OPTN]-[MAT]-[Mat] ... ... ... Als u het Mat-commando gebruikt om gegevens in te voeren in een matrix die u aan het maken bent, dan dient u te weten dat het toestel voor deze invoer het formaat verwacht dat hierna volgt. a11 a12 ... a1n a21 a22 ... a2n = [ [a11, a12, ..., a1n] [a21, a22, ..., a2n] .... [am1, am2, ..., amn] ] am1 am2 ...
Voorbeeld 2 Definieer een matrix B met 2 rijen en 3 kolommen !*( )c,d!/( )a K2(MAT)6(g)2(Dim) 6(g)1(Mat)al(B)w • De “Dim”-opdracht kan worden gebruikt voor het controleren en configureren van de vectordimensie-instellingen.
u Alle elementen van een matrix dezelfde waarde toekennen [OPTN]-[MAT]-[Fill]/[Aug] Gebruik het Fill-commando om aan alle elementen van een matrix dezelfde waarde toe te kennen. Gebruik het Augment-commando om twee matrices samen te voegen tot één matrix. Voorbeeld 1 Ken aan alle elementen van matrix A de waarde 3 toe K2(MAT)6(g)3(Fill) d,6(g)1(Mat)av(A)w 1(Mat)av(A)w • De “Fill”-opdracht kan worden gebruikt om dezelfde waarde te schrijven in alle vectorelementen.
k Matrixrekenen [OPTN]-[MAT] Via het menu met matrixcommando’s kunt u matrixberekeningen uitvoeren. u Matrixcommando’s oproepen 1. Kies in het hoofdmenu de modus RUN • MAT. 2. Druk vervolgens op K om het optiemenu weer te geven. 3. Druk nu op 2(MAT) om het menu met matrixcommando’s te openen. In deze paragraaf worden alleen de matrixcommando’s behandeld die dienen voor het matrixrekenen. • {Mat} ... {Mat-commando (om een matrix op te maken)} • {Det} ...
u Determinant Voorbeeld [OPTN]-[MAT]-[Det] Bereken de determinant van de volgende matrix: 1 2 3 4 5 6 −1 −2 0 Matrix A = K2(MAT)3(Det)1(Mat) av(A)w • Alleen van een vierkante matrix kan de determinant berekend worden (hetzelfde aantal rijen en kolommen). Als u probeert de determinant voor een niet-vierkante matrix te berekenen, verschijnt een foutmelding. • De determinant van een 2 × 2 matrix wordt als volgt berekend.
K2(MAT)6(g)4(Ref) 6(g)1(Mat)av(A)w u Herleide operaties op rijen [OPTN]-[MAT]-[Rref] Dit commando vindt de herleide operaties op rijen van een matrix. Voorbeeld Om de herleide operaties op rijen van de volgende matrix te vinden: Matrix A = 2 −1 3 19 1 1 −5 −21 0 4 3 0 K2(MAT)6(g)5(Rref) 6(g)1(Mat)av(A)w • De operaties op rijen en herleide operaties op rijen leveren eventueel geen nauwkeurige resultaten omwille van weggelaten cijfers.
Een inverse matrix A–1 van Matrix A wordt als volgt berekend: A= a b c d A–1= 1 ad – bc d –b –c a Merk op dat ad – bc ≠ 0. u Kwadraat van een vierkante matrix Voorbeeld [x2] Kwadrateer de volgende matrix: Matrix A = 1 2 3 4 K2(MAT)1(Mat)av(A)xw u Macht van een matrix Voorbeeld [^] Bereken de derde macht van de volgende matrix: Matrix A = 1 2 3 4 K2(MAT)1(Mat)av(A) Mdw • Bij matrix machtberekeningen zijn berekeningen mogelijk tot de macht 32766.
u Rekenen met complexe getallen met een matrix Voorbeeld Bepaal de absolute waarde van een matrix met de volgende complexe getallen als elementen: Matrix D = –1 + i 1+i 1+i –2 + 2i AK6(g)4(NUM)1(Abs) K2(MAT)1(Mat)as(D)w • De volgende functies voor complexe getallen worden ondersteund in matrices en vectoren.
• Dot-productberekeningen • Productoverkoepelende berekeningen • Bepaling van de vectornorm (grootte) • Bepaling van de hoek die door twee vectoren wordt gevormd • Bepaling van de eenheidsvector Over het geheugen voor de laatste vector (VctAns) De rekenmachine slaat de resultaten van de vectorberekening automatisch op in het geheugen voor de laatste vector. Houd rekening met de volgende voorzorgsmaatregelen betreffende het geheugen voor de laatste vector.
u Vectoropdrachten weergeven 1. Start de RUN • MAT-modus vanaf het hoofdmenu. 2. Druk op K om het optiemenu weer te geven. 3. Druk op 2(MAT)6(g)6(g) om het menu met de vectoropdrachten weer te geven. • {Vct} ... {Vct-opdracht (vectorspecificatie)} • {DotP} ... {DotP-opdracht (dot product opdracht)} • {CrsP} ... {CrossP-opdracht (productoverkoepelende opdracht)} • {Angle} ... {Angle-opdracht (berekenen van de hoek die door twee vectoren wordt gevormd)} • {UntV} ...
Vectornaam • De maximumwaarde van beide m en n is 999. • Er treedt een fout op als het geheugen vol raakt terwijl u gegevens invoert. • U kunt ook het bovenstaande formaat gebruiken binnen een programma dat vectorgegevens invoert. Alle volgende voorbeelden veronderstellen dat de vectorgegevens al zijn opgeslagen in het geheugen.
u Dotproduct Voorbeeld [OPTN]-[MAT]-[DotP] Het dotproduct van de twee onderstaande vectoren bepalen Vct A = [ 1 2 ] Vct B = [ 3 4 ] K2(MAT)6(g)6(g) 2(DotP)1(Vct)av(A), 1(Vct)al(B))w u Kruisproduct Voorbeeld [OPTN]-[MAT]-[CrsP] Om het kruisproduct van de twee onderstaande vectoren te bepalen Vct A = [ 1 2 ] Vct B = [ 3 4 ] K2(MAT)6(g)6(g) 3(CrsP)1(Vct)av(A), 1(Vct)al(B))w u Hoek gevormd door twee vectoren Voorbeeld [OPTN]-[MAT]-[Angle] Voor het bepalen van de hoek die door twee vectoren wordt gevor
10. Metrieke omzetting U kunt waarden omzetten van één meeteenheid naar een andere. Meeteenheden worden geclassificeerd in de volgende 11 categorieën. De indicators in de kolom “Weergavenaam” tonen de tekst die verschijnt in het menu van de functies.
k Commandolijst voor omzetting van eenheden Cat. Weergavenaam Eenheid fm fermi cm3 kubieke centimeter Å ångström mL milliliter micrometer L liter mm millimeter m3 kubieke meter cm centimeter in3 kubieke inch m meter ft3 kubieke voet km kilometer AU astronomische eenheid l.y.
Eenheid graden Celsius Pa pascal K Kelvin kPa kilopascal °F graden Fahrenheit mmH2O millimeter water °R graden Rankine mmHg millimeter kwik m/s meter per seconde km/h kilometer per uur knot ft/s u mg atmosfeer inH2O inch/water knoop inHg inch kwik voet per seconde lbf/in2 pond per vierkante inch Druk atm mijl per uur bar kgf/cm2 atomaire massa-eenheid eV milligram kilogramkracht per vierkante centimeter elektronvolt gram kg kilogram calth calorieth metrische ton
Hoofdstuk 3 Lijsten Een lijst is een opslagplaats voor diverse gegevensitems. Met deze rekenmachine kunt u in zes bestanden telkens 26 lijsten opslaan. De inhoud van deze lijsten kunt u gebruiken in rekenkundige bewerkingen, in berekeningen met statistieken en ook nog bij het werken met grafieken.
• U kunt ook het resultaat van een uitdrukking of een complex getal in een element invoeren. • In een enkele lijst kunt u getallen invoeren in maximaal 999 elementen. u Een reeks getallen invoeren 1. Gebruik de cursortoetsen om de naar een andere lijst te verplaatsen. 2. Druk op !*( { ), en voer daarna de gewenste getallen in, waarna u na elk getal op , drukt. Druk ten slotte, nadat het laatste getal is ingevoerd, op !/( } ). !*( { )g,h,i!/( } ) 3.
u De inhoud van een element wijzigen 1. Gebruik de cursortoetsen om het element aan te klikken waarin u de inhoud wilt wijzigen. 2. Druk op 6(g)2(EDIT). 3. Wijzig de gewenste gegevens. u Een element wissen 1. Gebruik de cursortoetsen om het element aan te klikken dat u wilt wissen. 2. Druk op 6(g)3(DEL) om het getal in het aangeklikte element te wissen en om alle getallen die eronder staan één element naar boven te schuiven. • Het wissen van een element in een lijst wijzigt niets aan de andere lijsten.
3. Voer de naam in en druk op w. • Als u een naam in alfanumerieke tekens wilt invoeren, drukt u op !a om de modus ALPHA-LOCK te kiezen. Voorbeeld: YEAR -(Y)c(E)v(A)g(R)w • Als u de volgende bewerking uitvoert, verschijnt een subnaam in de modus RUN • MAT (of RUN). !b(List) n!+( [ )a!-( ] )w (n = lijstnummer van 1 tot 26) • Voor de subnaam kunt u maximaal 8 bytes gebruiken. Alleen de tekens die in het element List Editor passen, worden weergegeven.
Stijgende grootte 1. Druk als de lijsten op het scherm staan op 6(g)1(TOOL)1(SRT • A). 2. De mededeling “How Many Lists?:” verschijnt. Druk nu op 2 omdat in totaal twee lijsten zullen veranderen. cw 3. Voer als antwoord op de mededeling “Select Base List List No:” het nummer in van de lijst die u in stijgende grootte wilt ordenen. Hier komt List 1. bw 4. Voer als antwoord op de mededeling “Select Second List List No:” het nummer in van de lijst die u aan de basislijst wilt koppelen. Hier komt List 2.
• De invoer van 1(List) in de bovenstaande bewerking mag u weglaten. • Alle lijsten moeten hetzelfde aantal gegevensitems bevatten. Zo niet, krijgt u een foutmelding.
Ziehier het resultaat van List 1: u Een reeksgetallenin een lijst invoeren [OPTN]-[LIST]-[Seq] K1(LIST)5(Seq) , , , , )w • Het resultaat van deze berekening wordt opgeslagen in het geheugen voor de laatste lijst (ListAns). Voorbeeld Voer de reeks getallen 12, 62, 112 in een lijst in met de functie f(x) = X2. Gebruik beginwaarde 1, eindwaarde 11, en toename 5.
u Het gemiddelde van de getallen van een lijst berekenen [OPTN]-[LIST]-[Mean] K1(LIST)6(g)3(Mean)6(g)6(g)1(List) )w Voorbeeld Bereken het gemiddelde van List 1 (36, 16, 58, 46, 56) AK1(LIST)6(g)3(Mean) 6(g)6(g)1(List)b)w u De mediaan van de getallen van een lijst berekenen als aan die getallen een frequentie is toegekend [OPTN]-[LIST]-[Med] Deze bewerking gebruikt twee lijsten: de lijst met de getalwaarden en die met de frequentie van elke waarde.
u Hetproduct van de getallen van een lijst berekenen [OPTN]-[LIST]-[Prod] K1(LIST)6(g)6(g)2(Prod)6(g)1(List) w Voorbeeld Bereken het product van List 1 (2, 3, 6, 5, 4) AK1(LIST)6(g)6(g)2(Prod) 6(g)1(List)bw u De cumulatieve frequentie van elk waarnemingsgetal berekenen [OPTN]-[LIST]-[Cuml] K1(LIST)6(g)6(g)3(Cuml)6(g)1(List) w • Het resultaat van deze berekening wordt opgeslagen in het geheugen voor de laatste lijst (ListAns).
Voorbeeld Bereken de verschillen tussen de opeenvolgende getallen van List 1 (1, 3, 8, 5, 4) AK1(LIST)6(g)6(g)5(A) bw 3–1= 8–3= 5–8= 4–5= • U kunt de opslagplaats in het lijstgeheugen opgeven voor het resultaat van een berekening met een lijst die in het geheugen voor de laatste lijst (ListAns) wordt opgeslagen. Als u bijvoorbeeld “AList 1 → List 2” opgeeft, wordt het resultaat van AList 1 opgeslagen in List 2. • De nieuwe AList heeft één element minder dan de originele lijst.
u Om de subnaam te speecificeren van een lijst gemaakt in List Editor 1. Voer in de RUN • MAT (of RUN) modus, de volgende toetsbewerking uit. AK1(LIST)1(List) • Voer het “List” commando in. 2. Voer de subnaam in van de lijst die u wilt specificeren. Doe dit tussen dubbele aanhalingstekens (" "). Voorbeeld: "QTY" u Rechtstreeks een lijst getallen invoeren Om rechtstreeks in te voeren gebruikt u {, }, en ,.
• De opgeroepen lijstgetallen worden ook opgeslagen in het geheugen voor de laatste lijst (ListAns). Via dit geheugen kunt u ze dan in een berekening invoeren.
6. Open de modus STAT en controleer of de kolom Y1 in de modus TABLE gekopieerd is naar List 1. k Wetenschappelijke berekeningen met lijsten Lijsten kunt u in wetenschappelijke berekeningen op dezelfde manier gebruiken als getallen. Is het resultaat van zo’n berekening een lijst, dan wordt deze lijst opgeslagen in het geheugen voor de laatste lijst (ListAns). Voorbeeld Bereken sin (List 3) met List 3 41 65 22 Gebruik radialen als hoekeenheid. sK1(LIST)1(List)dw 4.
5. CSV-bestanden gebruiken U kunt de inhoud van een CSV-bestand dat op deze rekenmachine is opgeslagen of vanaf een computer is overgezet naar de List Editor, importeren. U kunt ook de inhoud van alle lijstgegevens in de List Editor als een CSV-bestand opslaan. Deze bewerkingen worden vanuit het CSV-functiemenu uitgevoerd, dat u met 6(g)6(g)1(CSV) kunt oproepen wanneer de List Editor wordt weergegeven.
4. In het dialoogvenster dat verschijnt gebruikt u f en c om het bestand te markeren dat u wilt importeren, en vervolgens klikt u op w. • Hiermee wordt de inhoud van het door u aangegeven CSV-bestand geïmporteerd naar de List Editor. • Als u bij stap 3 op 1(LOAD)1(LIST) hebt gedrukt, dan begint het importeren in de rij van de gemarkeerde cel, en worden de rijen van de List Editor alleen met hetzelfde aantal rijen in het CSV-bestand overschreven.
u Om de inhoud van alle lijstgegevens in de List Editor als een CSV-bestand op te slaan 1. Als de List Editor op het scherm staat, drukt u 6(g)6(g)1(CSV) om het CSVfunctiemenu weer te geven. 2. Druk op 2(SV • AS). • Het keuzescherm van de map wordt weergegeven. 3. Selecteer de map waarin u het CSV-bestand wilt opslaan. • Markeer “ROOT” om het CSV-bestand op te slaan in de rootdirectory.
Hoofdstuk 4 Oplossen van vergelijkingen Kies in het hoofdmenu de modus EQUA. • {SIML} ... {stelsels eerstegraadsvergelijkingen met 2 tot 6 onbekenden} • {POLY} ... {tweede- of zesdegraadsvergelijkingen} • {SOLV} ... {variabele in een formule} 1. Stelsels eerstegraadsvergelijkingen Met dit toestel kunt u stelsels eerstegraadsvergelijkingen met twee tot zes onbekende oplossen.
1 m EQUA 2 1(SIML) 2(3) 3 ewbw-cw-bw bwgwdwbw -fwewbw-hw 4 1(SOLV) • Interne berekeningen worden met een 15-cijferige mantisse uitgevoerd, maar de resultaten worden weergegeven me een 10-cijferige mantisse en een 2-cijferige exponenet. • Het toestel berekent de oplossing van het stelsel eerstegraadsvergelijkingen door de inverse matrix te berekenen van de coëfficiënten van de vergelijkingen.
• U kunt op elk ogenblik de zojuist ingevoerde waarde voor de coëfficiënt annuleren door te drukken op J voordat u drukt op w om de coëfficiënt op te slaan. De coëfficiënt wordt dan teruggezet op de oorspronkelijke waarde. Vervolgens kunt u een andere waarde invoeren. • U kunt de waarde van een coëfficiënt veranderen nadat deze weggeschreven is door te drukken op w en de cursor te plaatsen op de coëfficiënt die u wilt bewerken. Voer vervolgens de nieuwe waarde in.
• Druk na de berekening op 1(REPT), wijzig de waarden van de coëfficiënt en bereken de waarde opnieuw. 3. Berekeningen oplossen (Solve) Met de Solve Calculations-modus kunt u de waarde van een variabele in een formule oplossen, zonder de vergelijking te hoeven oplossen. 1. Kies in het hoofdmenu de modus EQUA. 2. Kies de modus SOLV (Solver)en voer de vergelijking in zoals die geschreven is. • Voert u geen gelijkteken in, dan veronderstelt het toestel dat de formule op 0 herleid is, m.a.w.
Hoofdstuk 5 Grafieken Selecteer in het hoofdmenu het pictogram voor het grafiek- of tabeltype dat u respectievelijk wilt tekenen of maken.
3(TYPE)1(Y=) ... cartesische coördinaten (Y=f(x) type) 2(r=) ... poolcoördinaten 3(Parm) ... voorschrift waarin x en y van een parameter afhangen 4(X=) ... cartesische coördinaten(X=f(y) type) 5(CONV)1('Y=) tot 5('Y≤) 6(g)1('X=) tot 5('X≤) ... verandert het functietype 6(g)1(Y>) tot 4(Y≤) .... Y ongelijkheid aan de linkerkant 6(g)6(g)1(X>) tot 4(X≤) .... X ongelijkheid aan de linkerkant Herhaal deze stap om het gewenste aantal voorschriften in te voeren.
Voorbeeld 2 Het in grafiek brengen van een trigonometrische functie met radialen wanneer de hoekeenheidsinstelling zestigdelige graden is (hoekeenheid = Deg) Y1=sin xr 1 m GRAPH 2 svK6(g)5(ANGL)2(r)w 3 6(DRAW) 2. Controleren wat op een grafisch scherm wordt weergegeven k Instellen van het weergavevenster (V-Window) Gebruik het scherm met het weergavemenu om het bereik van de x- en y-assen te definiëren en om de schaal op elke as te regelen.
• Als u een ongeldig getal invoert (getal buiten het interval, minteken zonder getal, etc.), verschijnt een foutmelding. • Als de maximale Tθ-waarde kleiner is dan de minimale Tθ-waarde, wordt de stapwaarde van Tθ negatief. • U kunt ook uitdrukkingen (zoals 2π) invoeren als parameterwaarde van het weergavevenster. • Is de instelling van het weergavevenster zó dat de assen buiten het venster vallen, dan wordt de schaal van de as weergegeven aan de rand van het scherm die het dichtst bij de oorsprong ligt.
k Het grafiekinterval opgeven U kunt een interval (beginpunt, eindpunt) opgeven voordat u de grafiek van een voorschrift tekent. 1. Kies in het hoofdmenu de modus GRAPH. 2. Stel het weergavevenster in (V-Window). 3. Geef het voorschrifttype op en voer het voorschrift in. De syntax voor de invoer van het voorschrift is de volgende: Voorschrift ,!+( [ )Beginpunt , Eindpunt !-( ] ) 4. Teken de grafiek. Voorbeeld Teken de grafiek y = x2 + 3x – 2 in het interval −2 < x < 4.
6(g)2(SQR) ... Grafiekcorrectie De waarden voor de x-as van het weergavevenster worden gecorrigeerd zodat ze identiek zijn aan de waarden voor de y-as 6(g)3(RND) ... Coördinaten afronden De coördinaten op de huidige cursorpositie worden afgerond. 6(g)4(INTG) ... Orthonormaal assenkruis Om over te gaan naar een orthonormaal assenkruis waarbij elke punt breedte 1 krijgt. 6(g)5(PRE) ... Vorige Het weergavevenster terugzetten op de instellingen vóór de laatste zoombewerking.
• {Y=}/{r=}/{Parm}/{X=} ... {voorschrift in cartesische coördinaten (Y=f(x) type)}/{voorschrift in poolcoördinaten}/{voorschrift waarin x en y van een parameter afhangen}/{voorschrift in cartesische coördinaten (X=f(y) type)} grafiek • {Y>}/{Y<}/{Yt}/{Ys} ... {Y>f (x)}/{Y}/{X<}/{Xt}/{Xs} ...
3(TYPE)1(Y=)J4(GRPH) 1(Y)b(1(Y)c)w J4(GRPH)1(Y)c (1(Y)b)w • Een samengesteld voorschrift kan uit maximaal vijf voorschriften bestaan. u Waarden toewijzen aan de coëfficiënten en variabelen van een functievoorschrift Voorbeeld Wijs de waarden –1, 0, en 1 toe aan variabele A in Y = AX2−1, en teken voor elke waarde een grafiek 3(TYPE)1(Y=) av(A)vx-bw J4(GRPH)1(Y)b(av(A) !.(=)-b)w J4(GRPH)1(Y)b(av(A) !.(=)a)w J4(GRPH)1(Y)b(av(A) !.
u De lijnstijl van een functievoorschrift wijzigen 1. Gebruik op het scherm met de functievoorschriften f en c om het voorschrift te kiezen waarvan u de lijnstijl wilt wijzigen. 2. Druk op 4(STYL). 3. Selecteer de lijnstijl. Voorbeeld Wijzig de lijnstijl van y = 2x2 – 3, opgeslagen in geheugenzone Y1, in “Broken”. 4(STYL)3( ) (Selecteert “Broken”.) u Het voorschrifttype wijzigen *1 1.
Xmin = –5, Xmax = 5, Xscale = 1 Ymin = –5, Ymax = 5, Yscale = 1 Tθ min = 0, Tθ max = π , Tθ ptch = 2π / 60 cf (Kies een geheugengebied dat een functie bevat waarvoor u geen grafiek wilt.) 1(SEL) (Specificeert niet tekenen.) 6(DRAW) of w (Tekent de grafieken.) • U kunt door middel van de instellingen in het configuratiescherm allerlei aspecten aan het grafisch scherm toevoegen, zoals in onderstaande voorbeelden geïllustreerd wordt.
• Er zijn 20 grafiekgeheugens: G-Mem1 tot G-Mem20. • Door een menu met voorschriften van grafieken op te slaan in een grafiekgeheugen, worden alle gegevens die reeds in het aangesproken geheugen vastlagen, overschreven. • Als de gegevens die u wilt opslaan in een grafisch geheugen meer geheugencapaciteit vergen dan beschikbaar is, dan verschijnt er een foutmelding. u Een menu met voorschriften van grafieken oproepen 1. Druk op 5(GMEM)2(RCL) om het pop-up-venster te openen. 2.
5. Twee grafieken op hetzelfde scherm tekenen k De grafiek naar het deelscherm kopiëren Dit toestel heeft de mogelijkheid om het scherm uit te splitsen in twee delen. In elk deelscherm kunt u een grafiek tekenen van twee verschillende voorschriften, of een grafiek op normale grootte en ernaast dezelfde grafiek uitvergroot tekenen. Zo ontstaan dubbele grafieken waarmee u grafiek kunt analyseren. Dubbele grafieken bieden interessante mogelijkheden bij het onderzoeken van grafieken.
(Deelscherm) Xmin = −4, Xmax = 4, Xscale = 1 Ymin = −3, Ymax = 3, Yscale = 1 1 m GRAPH 2 !m(SET UP)cccc*1(G + G)J *fx-7400GIII: ccc 3 !3(V-WIN) -cwcwa.fwc -cwcwbw 6(RIGHT) -ewewbwc -dwdwbwJ 4 3(TYPE)1(Y=)v(v+b)( v-b)w 6(DRAW) 5 K1(COPY) • Druk terwijl een grafiek op het scherm staat op A om terug te keren naar het scherm in stap 4. 6.
1 m RUN • MAT (of RUN) 2 fx-9860GIII, fx-9750GIII: !m(SET UP)2(Line)J 3 !3(V-WIN)-fwfwcwc -bawbawfwJ 4 !4(SKTCH)1(Cls)w 5(GRPH)1(Y=) 5 cvx+dv-ew • Van bepaalde functies kunnen gemakkelijk grafieken worden getekend d.m.v. ingebouwde functiegrafieken. • U kunt ook grafieken laten tekenen van volgende wetenschappelijke functies.
4 !4(SKTCH)1(Cls)w 5(GRPH)3(Param) 5 hcv-ccd.fv, hsv-csd.fvw u Een grafiek maken van een integratie Uw rekenmachine kan een grafiek maken van een functie waarbij een integratie wordt berekend. De resultaten van de berekening worden linksonder in de hoek van het scherm weergegeven, waarbij het integratiegebied is ingevuld. Voorbeeld Een grafiek maken van de integratieformule ∫ 1 –2 (x + 2)(x – 1)(x – 3) dx Gebruik de volgende instellingen voor het weergavevenster.
Gebruik de volgende instellingen voor het weergavevenster (V-Window). Xmin = −5, Xmax = 5, Xscale = 1 Ymin = −10, Ymax = 10, Yscale = 2 1 m GRAPH 2 !m(SET UP)cccc*3(Off)J *fx-7400GIII: ccc 3 !3(V-WIN)-fwfwbwc -bawbawcwJ 4 3(TYPE)1(Y=)av(A)vx-d, !+( [ )av(A)!.(=)d,b,-b !-( ] )w 5 6(DRAW) • U kunt slechts de waarde van één van de variabelen in de uitdrukking veranderen. • Voor de naam van de variabele mag u de volgende tekens niet gebruiken: X, Y, r, θ, T.
Voorbeeld Plak, terwijl de grafiek van y = 2x2 + 3x – 4 wordt weergegeven, het eerder gekopieerde voorschrift Y=X van het klembord Gebruik de volgende instellingen van het weergavevenster (V-Window). Xmin = −5, Xmax = 5, Xscale = 2 Ymin = −10, Ymax = 10, Yscale = 5 1 m RUN • MAT (of RUN) a-(Y)!.
u Definitie van het argument Om waarden toe te kennen aan het argument (= de variabele x) en er dan tabellen mee te maken zijn er twee mogelijkheden: • Het interval en de toename van het argument definiëren Hiermee legt u interval en toename van het argument vast. • Lijst (Xlist, Ylist) Hiermee kent u aan het argument x de waarden van een lijst toe die opgeslagen was in een lijstgeheugen.
Druk op 6(TABL) om de tabel met de geselecteerde voorschriften op te maken. De waarde van het argument x varieert afhankelijk van het interval of de inhoud van de lijst die u hebt opgegeven. In dit voorbeeldscherm ziet u de resultaten op basis van de inhoud van Lijst 6 (–3, –2, –1, 0, 1, 2, 3). Elk element kan maximaal zes cijfers bevatten, inclusief het minteken.
• Probeert u een getal in kolom x te veranderen door er een niet-toegelaten operatie op uit te voeren (bijvoorbeeld delen door 0), dan krijgt u een foutmelding en het getal in kolom x wordt dan niet veranderd. • Een getal uit een andere kolom (niet x) kan niet rechtstreeks veranderd worden. k Kopiëren van een kolom van een tabel naar een lijst Het is mogelijk om een kolom van een tabel te kopiëren naar een lijst. Gebruik d en e om de cursor op de kolom te zetten die u wilt kopiëren.
1 m TABLE 2 !3(V-WIN)awgwbwc-cw bawcwJ 3 3(TYPE)1(Y=)dvx-cwvxw 4 5(SET)-dwdwbwJ 5 6(TABL) 6 5(G • CON) • Na het tekenen van een grafiek kunt u de functies Trace, Zoom of Sketch gebruiken. k Een tabel en een grafiek gelijktijdig weergeven Als u in het configuratiescherm “T+G” opgeeft voor de optie “Dual Screen”, kunt u een tabel en grafiek gelijktijdig weergeven. 1. Kies in het hoofdmenu de modus TABLE. 2. Stel het weergavevenster in (V-Window). 3.
8. Dynamisch tekenen Belangrijk! • De fx-7400GIII heeft geen DYNA modus. k Gebruik van dynamische grafieken Met dynamische grafieken kunt u een interval van waarden opgeven voor de coëfficiënten van een voorschrift, en op het scherm bekijken hoe de grafiek verandert. Zo kunt u nagaan hoe de vorm en positie van een grafiek worden beïnvloed door de coëfficiënten en termen waaruit het voorschrift is samengesteld. 1. Kies in het hoofdmenu de modus DYNA. 2. Stel het weergavevenster in (V-Window). 3.
Herhaalt van 1 naar 4. 1 2 → ← ↓↑ 4 3 → ← k Over elkaar tekenen Kies voor “Locus” om de dynamische grafiek over elkaar op hetzelfde weergavevenster te tekenen door de coëfficiëntwaarden te veranderen. 1. Kies in het hoofdmenu de modus DYNA. 2. Stel het weergavevenster in (V-Window). 3. Kies in het configuratiescherm “On” voor de optie “Locus”. 4. Gebruik de cursortoetsen om het voorschrifttype in de lijst te selecteren. 5.
k Grafiek berekenen met de functie DOT Switching Met deze functie kunt u alle punten op de X-as van de dynamische grafiek of elk ander punt tekenen. Deze instelling is alleen geldig voor “Dynamic Func Y= graphic”. 1. Druk op !m(SET UP) om het configuratiescherm weer te geven. 2. Druk op ccc om de tekensnelheid te kiezen (Y=Draw Speed). 3. Kies de methode om de grafiek te tekenen. 1(Norm) … Alle punten op de X-as tekenen.
1. Kies in het hoofdmenu de modus RECUR. 2. Geef het voorschrifttype op. 3(TYPE)1(an) ... {algemene term van de rij an} 2(an+1) ... {Lineaire recursie tussen twee termen} 3(an+2) ... {lineaire recursie tussen drie termen} 3. Voer het rijvoorschrift in. 4. Geef het interval van de tabel op. Geef een begin- en eindpunt op voor n. Geef indien nodig een beginterm op en een beginpunt voor de cursor als u de grafiek van dit voorschrift wilt tekenen. 5. Roep de tabel van dit rijvoorschrift op.
Voorbeeld Maak een tabel van de lineaire recursie tussen twee termen uitgedrukt door an+1 = 2an + 1, met een beginterm van a1 = 1, wanneer n verandert van 1 naar 6. Gebruik de getalwaarden in de tabel om een lijngrafiek te tekenen. Gebruik de volgende instellingen van het weergavevenster (V-Window).
2 !3(V-WIN)awcwbwcawewbwJ 3 3(TYPE)2(an+1)a.j2(an)w 4(n.an ··)3(bn)+a.b1(n)-a.cw 4 5(SET)2(a1)bwbawbwbwJ 5 6(TABL) 6 3(PHAS) • Als u drie uitdrukkingen invoert in het RECUR modus-scherm en deze allen selecteert voor het maken van een tabel, moet u specificeren welke twee van de drie uitdrukkingen u wilt gebruiken om de fase plot te tekenen. Hiervoor gebruikt u het functiemenu dat verschijnt als u op 3(PHAS) drukt in het tabellenscherm. 1(a • b).......... Grafiek met an (an+1, an+2) en bn (bn+1, bn+2).
4(Σ a • b) ....... Grafiek tekenen met de sommen van de getallenreeksen an (an+1, an+2) en bn (bn+1, bn+2) 5(Σ b • c) ....... Grafiek tekenen met de som van de getallenreeksen bn (bn+1, bn+2) en cn (cn+1, cn+2) 6(Σ a • c) ....... Grafiek tekenen met de som van de getallenreeksen an (an+1, an+2) en cn (cn+1, cn+2) k Webgrafiek (convergent/divergent) y = f(x) wordt getekend met de aanname an+1 = y, an = x voor lineaire regressie met twee termen an+1 = f(an) bestaande uit an+1, an.
• Met de functie WEB Graph kunt u een lijntype opgeven voor een grafiek y = f(x). De ingestelde karakteristiek geldt alleen wanneer “Connect” is geselecteerd voor “Draw Type” in het configuratiescherm. 10. Grafieken van kegelsneden tekenen Belangrijk! • De fx-7400GIII heeft geen CONICS modus. k Grafieken van kegelsneden tekenen U kunt de CONICS modus gebruiken om parabolen, cirkels, ellipsen en hyperbolen te tekenen.
11. De weergave van een grafiek wijzigen k Lijnstukken bijtekenen Met de schetsfunctie kunt u punten en lijnen binnen een grafiek tekenen. U kunt binnen de schetsfunctie één van de vier verschillende lijnstijlen kiezen. 1. Selecteer in het hoofdmenu de modus GRAPH. 2. Stel het weergavevenster in (V-Window). 3. Kies in het configuratiescherm de optie “Sketch Line” om het lijntype op te geven.
Voorbeeld Teken de raaklijn aan (2, 0) in de grafiek voor y = x (x + 2)(x – 2). 1 m GRAPH 2 !3(V-WIN)1(INIT)J 3 !m(SET UP)cccccccc*1( )J *fx-7400GIII: ccccccc 4 3(TYPE)1(Y=)v(v+c)(v -c)w 5 6(DRAW) 6 !4(SKTCH)2(Tang) 7 e~ew*1 *1 U kunt een raaklijn tekenen door de cursor “ ” te verplaatsen en te drukken op w. 12. Functieanalyse k Coördinaten op lijnstukken van een grafiek aflezen Met de functie Trace kunt u een cursor langs de grafiek verplaatsen en de coördinaten op het scherm aflezen. 1.
k De afgeleide weergeven Naast het gebruik van de functie Trace om de coördinaten af te lezen, kunt u ook de afgeleide op de huidige cursorpositie weergeven. 1. Kies in het hoofdmenu de modus GRAPH. 2. Kies in het configuratiescherm On voor de optie Derivative. 3. Teken de grafiek. 4. Druk op !1(TRCE) om een cursor midden in de grafiek weer te geven. De huidige coördinaten en de afgeleide verschijnen nu op het scherm.
k Berekenen van nulpunten Deze functie biedt diverse methoden om grafieken te onderzoeken. 1. Kies in het hoofdmenu de modus GRAPH. 2. Teken de grafieken. 3. Selecteer de functie voor het onderzoek van de grafiek. !5(G-SLV)1(ROOT) ... Berekenen van nulpunten 2(MAX) ... Plaatselijke maximale waarden 3(MIN) ... Plaatselijke minimale waarden 4(Y-ICPT) ... Afgesneden stuk op de y-as 5(ISCT) ... Snijpunten van twee grafieken 6(g)1(Y-CAL) ... y-coördinaat voor een gegeven x-coördinaat 6(g)2(X-CAL) ...
Als een onderzoek meerdere waarden oplevert, drukt u op e om de volgende waarde te berekenen. Druk op d om naar de vorige waarde terug te keren. Voorbeeld Teken de grafiek met de volgende twee voorschriften en bereken het snijpunt tussen grafiek Y1 en Y2. Y1 = x + 1, Y2 = x2 • U kunt alleen het snijpunt van cartesische grafische voorstellingen berekenen (Y=f(x) type) en van ongelijkheden (Y > f(x), Y < f(x), Y t f(x) of Y s f(x)).
k Een bepaalde integraal met gegeven grenzen berekenen Voer de volgende stappen uit om de bepaalde integraal met gegeven grenzen te berekenen. 1. Teken de grafiek. 2. Druk op !5(G-SLV)6(g)3(∫dx). Als meerdere grafieken op het scherm staan, gaat de selectiecursor (k) naar de grafiek met het kleinste nummer. 3. Gebruik fc om de cursor (k) op de gewenste grafiek te plaatsen, en druk dan op w om die te selecteren. 4. Gebruik de om de cursor van de ondergrens op de gewenste positie te plaatsen, en druk dan op w.
u Bespreken van de parabool • {FOCS}/{VTX}/{LEN}/{e} ... {brandpunt}/{top}/{lengte van rectum}/{excentriciteit} • {DIR}/{SYM} ... {richtlijn}/{symmetrie-as} • {X-IN}/{Y-IN} ... {afgesneden stuk op de x-as}/{afgesneden stuk op de y-as} u Bespreken van de cirkel • {CNTR}/{RADS} ... {middelpunt}/{straal} • {X-IN}/{Y-IN} ... {afgesneden stuk op de x-as}/{afgesneden stuk op de y-as} u Bespreken van de ellips • {FOCS}/{VTX}/{CNTR}/{e} ... {brandpunt}/{top}/{middelpunt}/{excentriciteit} • {X-IN}/{Y-IN} ...
• Als u tijdens de berekening van de toppen van een ellips op e drukt, wordt de volgende waarde berekend. Druk op d om de vorige waarden te doorlopen. Een ellips heeft vier toppen. u Het middelpunt berekenen Voorbeeld [G-SLV]-[CNTR] Bepaal het middelpunt van de cirkel (X + 2)2 + (Y + 1)2 = 22 m CONICS ccccw -cw-bwcw6(DRAW) !5(G-SLV) 1(CNTR) (Berekent het middelpunt.
Hoofdstuk 6 Statistische berekeningen en grafieken Belangrijk! Dit hoofdstuk bevat een aantal illustraties van grafische schermen. In elk van de illustraties zijn extra gegevens ingevoerd om de karakteristieken van de grafiek beter te doen uitkomen. Houd er dus rekening mee dat als u probeert om een gelijkaardige grafiek te tekenen, de rekenmachine gebruik zal maken van de gegevens die u hebt ingevoerd met de functie List.
1. Andere karakteristieken van de grafiek [GRPH]-[SET] In deze paragraaf wordt uitgelegd hoe u de algemene karakteristieken van elke grafiek (GPH1, GPH2, GPH3) vastlegt. • Grafiektype De standaard ingestelde karakteristiek voor alle grafieken is een spreidingsdiagram. U kunt een van de vele andere grafiektypes voor elke grafiek kiezen.
• {Hist}/{Box}/{Bar}/{N·Dis}/{Brkn} ... {histogram}/{mediaan-verdelingsdiagram}/ {staafdiagram}/{normale verdelingskromme}/{frequentiepolygoon} • {X}/{Med}/{X^2}/{X^3}/{X^4} ... {lineaire regressiegrafiek}/{lineaire regressiegrafiek ten opzichte van de mediaan}/{tweedegraadsregressiegrafiek}/ {derdegraadsregressiegrafiek}/{vierdegraadsregressiegrafiek} • {Log}/{Exp}/{Pwr}/{Sin}/{Lgst} ...
u Een grafiek activeren of de-activeren 1. Druk op 1(GRPH)4(SEL) toont het Grafiek Aan/Uit scherm. • StatGraph1 staat op grafiek 1 (GPH1 in het submenu voor de grafieken), StatGraph2 op grafiek 2, en StatGraph3 op grafiek 3. 2. Gebruik de cursortoetsen om de gewenste grafiek aan te klikken en druk vervolgens op de functietoets die overeenkomt met wat u wenst. • {On}/{Off} ... de grafiek {actief}/{niet-actief} maken • {DRAW} ... {alle actieve grafieken tekenen} 3.
Druk op A, J of op !J(QUIT) om opnieuw de lijst met waarnemingsgetallen op te roepen. k Cirkelvormige grafische weergave van een geheel U kunt een cirkeldiagram tekenen op basis van gegevens in een specifieke lijst. Het maximum aantal grafiekgegevensitems (lijstregels) is 20. Het diagram krijgt het label A, B, C enzovoorts, overeenkomstig regels 1, 2, 3 enzovoorts op de lijst die voor de diagramgegevens wordt gebruikt.
Vertrekkend vanuit de lijst met de waarnemingsgetallen drukt u eerst op 1(GRPH) om het submenu voor de grafieken op te roepen. Vervolgens drukt u op 6(SET), en kiest u voor een mediaanverdelingsdiagram als grafiektype voor de grafiek die u wilt tekenen (GPH1, GPH2, GPH3). Om de waarnemingsgetallen weer te geven die sterk afwijken, kiest u eerst “MedBox” als grafiektype. Vervolgens activeert u op het scherm om de grafiek te tekenen de optie “Outliers”, en vervolgens tekent u de grafiek.
k Tekenen van een frequentiepolygoon Een frequentiepolygoon wordt gevormd doordat de punten van de grafiek bepaald door de waarnemingsgetallen en de frequentie, met lijnstukken verbonden worden. Via XList geeft u aan in welke lijst de waarnemingsgetallen worden ingevoerd; met Freq bepaalt u in welke lijst de frequentiewaarden worden ingevoerd. Als geen frequentie is opgegeven, geeft u 1 op voor Freq. ⇒ w(DRAW) Het bovenstaande scherm wordt weergegeven voordat de grafiek wordt getekend.
k Berekeningsmethoden voor de Std en OnData-instellingen Q1, Q3 en Med kunnen worden berekend in overeenstemming met de instelling “Q1Q3 Type” van het configuratiescherm, zoals hieronder beschreven. u Std Met deze berekeningsmethode hangt het verwerken er van af of het aantal elementen n in de populatie een even of oneven getal is.
• Wanneer de frequentie decimale fractiewaarden bevat Q1-, Q3- en Med-waarden voor deze berekeningsmethode worden hieronder beschreven. Q1 = {waarde van element waarvan de cumulatieve frequentieverhouding groter is dan 0,25 en het dichtst bij 0,25 ligt} Wanneer de cumulatieve frequentieverhouding voor een gegevenswaarde exact 0,25 is, is Q1 het gemiddelde van die gegevenswaarde en de volgende gegevenswaarde.
Het volgende laat een voorbeeld zien van het bovenstaande. (Aantal Elementen: 10) Gegevenswaarde Frequentie Cumulatieve frequentie Cumulatieve frequentieverhouding 1 1 1 1/10 = 0,1 2 1 2 2/10 = 0,2 3 2 4 4/10 = 0,4 4 3 7 7/10 = 0,7 5 1 8 8/10 = 0,8 6 1 9 9/10 = 0,9 7 1 10 10/10 = 1,0 • 3 is de waarde waarvan de cumulatieve frequentieverhouding groter is dan of gelijk is aan 0,25 en het dichtst bij 0,25 ligt, dus Q1 = 3.
Voorbeeld Voer de volgende twee sets waarnemingsgetallen in. Teken hiervan vervolgens een spreidingsdiagram en verbind de punten tot een xylijngrafiek. 0,5, 1,2, 2,4, 4,0, 5,2 (xList) –2,1, 0,3, 1,5, 2,0, 2,4 (yList) 1 m STAT 2 a.fwb.cwc.ewewf.cwe -c.bwa.dwb.fwcwc.
• Op een regressiegrafiek kunt u de functie Trace uitvoeren, maar niet de functie trace scroll. • Voer een positief geheel getal in voor frequentiewaarden. Als u andere getalwaarden (decimalen, etc.) invoert, verschijnt een foutmelding. k Regressie-analyse Nadat u statistische waarnemingen met twee variabelen hebt getekent, kunt u het functiemenu onderaan het scherm gebruiken om te kiezen uit een groot aantal verschillende regressietypes.
Hier volgt de formule voor dit regressiemodel: y = ax + b a ............. regressiecoëfficiënt (richtingscoëfficiënt) b ............. regressieconstante (afgesneden stuk op de y-as) y = a + bx a ............. regressieconstante (afgesneden stuk op de y-as) b ............. regressiecoëfficiënt (richtingscoëfficiënt) k Lineaire regressie ten opzichte van de mediaan Dit regressiemodel levert eveneens een rechte op, maar nu wordt de invloed van extreme waarnemingen gedempt.
Vierdegraadsregressie Formule .......... y = ax4 + bx3 + cx2 + dx + e a .......... regressiecoëfficiënt van de vierde graad b .......... regressiecoëfficiënt van de derde graad c .......... regressiecoëfficiënt van de tweede graad d .......... regressiecoëfficiënt van de eerste graad e .......... regressieconstante (afgesneden stuk op de y-as) k Logaritmische regressie Dit regressiemodel geeft y als logaritmische kromme van het voorschrift x .
1(CALC)6(g)4(Pwr) 6(DRAW) Hier volgt de formule voor dit regressiemodel: y = a·xb a .............. regressiecoëfficiënt b .............. regressie macht k Sinusvormige regressie Dit regressiemodel is vooral interessant voor verschijnselen die periodiek zijn. Hier volgt de formule voor dit regressiemodel: y = a·sin(bx + c) + d 1(CALC)6(g)5(Sin) 6(DRAW) Wordt de grafiek van een sinusvormige regressie getekend, dan wordt de hoekeenheid automatisch ingesteld op radialen (Rad).
Deze afstand is positief voor de punten die boven de regressiegrafiek liggen, en negatief voor de punten die eronder liggen. Verticale afwijkingen kunnen gemaakt en opgeslagen worden voor elk type regressiegrafiek. Vergeet niet dat alle gegevens die eventueel opgeslagen waren in de aangeduide lijst voor de verticale afwijkingen worden gewist. De verticale afwijkingen worden bewaard in dezelfde volgorde als die van de waarnemingsgetallen.
3. Druk op w om de formule op te slaan en terug te keren naar het scherm met de resultaten van de regressieberekening. *1 U kunt in de modus GRAPH de regressieformules niet veranderen. 4. Uitvoeren van statistische berekeningen Alle statistische berekeningen werden gemaakt nadat een grafiek getekend was. U kunt echter ook alleen de berekeningen maken.
Nu kunt u de cursortoetsen f of c gebruiken om alle resultaten voor de kengetallen te overlopen. Voor verdere details in verband met de gebruikte symbolen, zie “Weergave van kengetallen van statistische waarnemingen met één variabele” (pagina 6-7).
De betekenis van de parameters die op het scherm verschijnen is dezelfde als die beschreven in “Lineaire regressie ten opzichte van het gemiddelde” tot “Logistieke regressie”. u Berekening van de bepalingscoëfficiënt (r2) en MSe In de modus STAT kunt u de bepalingscoëfficiënt (r2) berekenen voor een tweedegraads-, derdegraads- en vierdegraadsregressie. De volgende berekeningen van de gemiddelde kwadraten van de fouten (MSe) kunt u ook op elk regressietype uitvoeren. • Lineaire Regressie (ax + b) .........
1. Druk na het tekenen van een regressiegrafiek op !5(G-SLV)1(Y-CAL) om de modus voor het kiezen van de grafiek op te roepen, en druk daarna op w. Als meerdere grafieken op het scherm staan, gebruikt u f en c om de gewenste grafiek te selecteren, en drukt u vervolgens op w. • Er wordt een dialoogvenster geopend waar u de xwaarde kunt invoeren. 2. Voer de gewenste x-waarde in en druk vervolgens op w.
Voorbeeld Voer een lineaire regressie uit met de gegeven waarnemingsgetallen en bepaal de geschatte waarden van en x wanneer xi = 20 en yi = 1000 xi 10 15 20 25 30 yi 1003 1005 1010 1011 1014 1. Kies in het hoofdmenu de modus STAT. 2. Voer de gegevens in de lijst in en teken de lineaire regressiegrafiek. 3. Kies in het hoofdmenu de modus RUN • MAT (of RUN). 4.
Voorbeeld Onderstaande tabel geeft het resultaat van het meten van de lengte van 20 studenten. Welk percentage studenten heeft een grootte tussen 160,5 cm en 175,5 cm, en in welk percentiel vindt u de student van 175,5 cm? Klasse Grootte (cm) Frequentie Klasse Grootte (cm) Frequentie 1 158,5 1 6 173,3 4 2 160,5 1 7 175,5 2 3 163,3 2 8 178,6 2 4 167,5 2 9 180,4 2 5 170,2 3 10 186,7 1 1. Kies in het hoofdmenu de modus STAT. 2.
k Grafische voorstelling van een normale verdeling In de modus RUN • MAT (of RUN) kunt u een kansverdeling voor statistieken met één variabele grafisch voorstellen. 1. Kies in het hoofdmenu de modus RUN • MAT (of RUN). 2. Voer de commando’s in om de grafiek met voorschrift in cartesische coördinaten te tekenen. 3. Voer de kanswaarde in. Voorbeeld Teken de grafiek van de kans P (0,5). 1 m RUN • MAT (of RUN) 2 !4(SKTCH)1(Cls)w 5(GRPH)1(Y=) 3 K6(g)3(PROB)*6(g)1(P()a.
Syntax StdDev(List n [,List m]) Variance (List n [,List m]) List n........gegevens List m.......Frequentiegegevens Voorbeeld Om de x-waardes hieronder op te slaan in List 1, de Frequentiewaardes hieronder in List 2 en de standaard deviatie en variantie te bepalen x 60 70 80 90 Frequentie 3 5 4 1 1. Kies in het hoofdmenu de modus STAT. 2. Gebruik de List Editor om de bovengenoemde gegevens op te slaan. 3. Kies in het hoofdmenu de modus RUN • MAT (of RUN). 4.
1. Kies in het hoofdmenu de modus RUN • MAT. 2. Voer de volgende toetsbewerkingen uit. K5(STAT)6(g)1(TEST)1(Z) 1(1-S)a,a,b,b,c w JJJ 1(LIST)1(List)!-(Ans)w De volgende berekeningsresultaten worden weergegeven als ListAns-elementen 1 tot 4. 1: z score 2: p-waarde 3: o 4: n • Voor details over de functie van de ondersteunde TEST-commando’s en de syntaxen, zie “TEST-commando gebruiken om een commando in een programma uit te voeren” (pagina 8-37). 5.
Met de χ2 test, wordt een aantal onafhankelijke groepen gemaakt en wordt een hypothese getest, gerelateerd aan de waarschijnlijkheid dat steekproeven in elke groep worden meegenomen. De χ2 GOF test (χ2 eendimensionale Test) test of het waargenomen aantal steekproefgegevens in een bepaalde verdeling pas. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt om conformiteit te bepalen met een normaalverdeling of binomiale verdeling.
k Z-tests u Functies van Z-tests Na het tekenen van de resultaatgrafiek van een Z-test kunt u de volgende functies voor het onderzoek van een grafiek uitvoeren. • 1(Z) ... Weergave van z-score. Als u druk op 1(Z), verschijnt de z-score onder op het scherm. De cursor wordt weergegeven op de overeenkomstige plaats in de grafiek (tenzij die buiten het scherm valt). Twee punten worden weergegeven voor een test met twee grenzen. Gebruik d en e om de cursor te verplaatsen • 2(P) ... Weergave van p-waarde.
u Z-test op 2 steekproeven Deze test wordt gebruikt als de standaardafwijkingen van de steekproeven van twee populaties gekend zijn, om de hypothese te verifiëren volgens welke voorwaarde het gemiddelde van de twee populaties gelijk zijn. De Z-test op 2 steekproeven wordt toegepast op de normale kansverdezling. Voer, vertrekkend van het scherm met de lijst met de statistische gegevens, volgende operatie uit.
Voorbeeld berekeningsresultaat Prop≠0.5 ....... tendens van de test • Met [Save Res] wordt de voorwaarde Prop in regel 2 niet opgeslagen. u Z-test op 2 groepen Deze test wordt gebruikt om de groepen treffers van twee steekproeven te vergelijken, en verifieert de hypothese dat de omvang van de steekproef en het aantal treffers van twee steekproeven voldoen aan de aangewezen criteria. De Z-test op 2 groepen wordt toegepast op de normale kansverdeling.
Twee punten worden weergegeven voor een test met twee grenzen. Gebruik d en e om de cursor te verplaatsen • 2(P) ... Weergave van p-waarde. Druk op 2(P) om de p-waarde weer te geven onder op het scherm zonder de cursor weer te geven. • Als u een analysefunctie uitvoert, worden de t- en p-waarden automatisch opgeslagen in de respectieve lettervariabelen T en P.
u t-test op 2 steekproeven Deze test verifieert de hypothese gebaseerd op twee steekproeven uit dezelfde populatie. De t-test op 2 steekproeven wordt toegepast op de normale t-kansverdeling. Voer, vertrekkend van het scherm met de lijst met de statistische gegevens, volgende operatie uit. 3(TEST) 2(t) 2(2-S) Kiest u bij Data voor “Var”, dan verdwijnen uit de bovenstaande lijst de parameters List en Freq en in de plaats komen: Voorbeeld berekeningsresultaat μ1≠μ2 ............ tendens van de test sp ......
Voorbeeld berekeningsresultaat β≠0 & ρ≠0 ......... tendens van de test Druk op 6(COPY) terwijl een resultaat op het scherm staat om het functievoorschrift van de regressie te kopiëren naar de lijst met functievoorschriften. Als in het configuratiescherm geen lijst is opgegeven voor [Resid List], worden de berekende verticale afwijkingen van de regressieformule automatisch opgeslagen in de opgegeven lijst. • Van de t-test voor de lineaire regressie kunt u geen grafiek tekenen.
• 2 GOF test ( 2 eendimensionale test) De χ2 GOF test ( 2 eendimensionale test) test of de frequentie van steekproefgegevens in een bepaalde verdeling past. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt om conformiteit te bepalen met een normaalverdeling of binomiale verdeling. Voer, vertrekkend van het scherm met de lijst met de statistische gegevens, volgende operatie uit. 3(TEST) 3(CHI) 1(GOF) Duidt vervolgens de lijst aan die de gegevens bevat. De betekenis van de parameters op het scherm hierboven is: Observed ...
Duid vervolgens de matrix aan die de gegevens bevat. De betekenis van de parameters op het scherm hierboven is: Observed ...... naam van de matrix (A tot Z) die de waargenomen gegevens bevat (positieve gehele getallen voor alle elementen) Expected ....... naam van de matrix (A tot Z) die de verwachte frequentie bevat Voorbeeld berekeningsresultaat • De matrix moet ten minste twee rijen × twee kolommen hebben. Als de matrix slechts één rij of één kolom heeft, verschijnt een foutmelding.
Voorbeeld berekeningsresultaat σ1≠σ2 ............ tendens van de test x¯ 1 .................. Alleen weergegeven voor Data: Lijstinstelling. x¯ 2 .................. Alleen weergegeven voor Data: Lijstinstelling. Na het tekenen van een grafiek kunt u de volgende functies voor het onderzoek van de grafiek uitvoeren. • 1(F) ... Weergave van F-waarde. Als u drukt op 1(F) verschijnt de F-waarde onder op het scherm.
Factor A ........ lijst met categorieën (List 1 tot List 26) Dependnt ...... lijst voor waarnemingsgetallen van de steekproef (List 1 tot List 26) Save Res ...... eerste lijst voor het opslaan van de resultaten (None of List 1 tot List 22)*1 Execute ......... berekening of tekenen van een grafiek (alleen Two-Way ANOVA) *1 Met [Save Res] wordt elke verticale kolom van de tabel in een eigen lijst opgeslagen.
One-Way ANOVA Line 1 (A) .......... Factor A df-waarde, SS-waarde, MS-waarde, F-waarde, p-waarde Line 2 (ERR) ..... Fout df-waarde, SS-waarde, MS-waarde Two-Way ANOVA Line 1 (A) .......... Factor A df-waarde, SS-waarde, MS-waarde, F-waarde, p-waarde Line 2 (B) .......... Factor B df-waarde, SS-waarde, MS-waarde, F-waarde, p-waarde Line 3 (AB) ........ Factor A × Factor B df waarde, SS waarde, MS waarde, F waarde, pwaarde * Line 3 wordt niet weergegeven als er slechts één waarneming is in elk element.
k Tweedimensionale variantieanalyse (Two-Way ANOVA) u Beschrijving De tabel toont de meetresultaten voor een metaalproduct dat na een warmtebehandeling op twee niveaus is vervaardigd: tijd (A) en temperatuur (B). De proeven worden tweemaal herhaald onder identieke voorwaarden. B (Warmtebehandelingstemperatuur) A (Tijd) B1 B2 A1 113 , 116 139 , 132 A2 133 , 131 126 , 122 Analyseer de variantie voor de volgende nulhypothese, met significantieniveau 5%.
u Resultaten 6. Betrouwbaarheidsinterval Belangrijk! • Betrouwbaarheidsintervalberekeningen kunnen niet op de fx-7400GIII worden uitgevoerd. Een betrouwbaarheidsinterval is een interval dat de waarde van het gemiddelde van een populatie bevat. Een te breed interval laat niet toe om de betreffende waarde (de juiste waarde) van de populatie goed te situeren. Een te smal interval daarentegen beperkt de betreffende waarde en laat toe een betrouwbaar resultaat te krijgen.
1-Sample t Interval berekent het betrouwbaarheidsinterval als het gemiddelde van de steekproef gekend is. 2-Sample t Interval berekent het betrouwbaarheidsinterval als het verschil tussen de gemiddelden van twee steekproeven gekend is. Druk in het beginscherm van de modus STAT op 4(INTR) om het menu met de betrouwbaarheidsintervallen op te roepen. Dit menu bevat de volgende opties. • 4(INTR)1(Z) ... Z-interval (pagina 6-40) 2(t) ...
u Z-interval voor 2 steekproeven Z-interval voor 2 steekproeven berekent het betrouwbaarheidsinterval als de standaardafwijkingen van twee steekproeven gekend zijn. Voer, vertrekkend van het scherm met de lijst met de statistische gegevens, volgende operatie uit. 4(INTR) 1(Z) 2(2-S) u Z-interval voor 1 groep Het Z-Interval voor 1 groep van treffers berekent het betrouwbaarheidsinterval voor een onbekende groep van treffers als het aantal gegevens gekend is.
k t-interval u t-interval voor 1 steekproef Het t-interval voor 1 steekproef berekent het betrouwbaarheidsinterval als het gemiddelde van de steekproef gekend is. Voer, vertrekkend van het scherm met de lijst met de statistische gegevens, volgende operatie uit.
Er bestaat een heel gamma van kansverdelingsfuncties, maar de meest gekende is de “normale kansverdeling”, die essentieel is bij statistisch rekenwerk. De normale kansverdeling is een symmetrische kansverdeling gecentreerd rond de meest voorkomende gemiddelden (de hoogste frequentie), en met een afnemende frequentie bij een grotere afstand tot het centrum. De Poisson-kansverdeling, de geometrische kansverdeling en andere vormen van kansverdeling worden in deze paragraaf eveneens behandeld.
k Gewone kansverdelingsfuncties • Het weergavevenster voor het tekenen van grafieken wordt automatisch ingesteld wanneer het configuratiescherm “Stat Wind” is ingesteld op “Auto”. De huidige instellingen van het weergavevenster worden gebruikt voor het tekenen van grafieken wanneer “Stat Wind” is ingesteld op “Manual”. • Na het tekenen van een grafiek kunt u met de functie P-CAL een geschatte p-waarde voor een specifieke x-waarde berekenen.
5(DIST)1(NORM)2(Ncd) • Normaal Cumulatieve Verdeling Normaal Cumulatieve Verdeling berekent de cumulatieve kans van een normale verdeling tussen een onderste grens en een bovenste grens. Voorbeelden berekeningsresultaat Als een lijst is gespecificeerd Teken als een x-waarde is gespecificeerd • Tekenen wordt alleen ondersteund als een variabele is gespecificeerd en een enkele xwaarde als gegeven wordt ingevoerd.
k Student-t-kansverdeling • Student-t Kansdichtheid 5(DIST)2(t)1(tpd) Student-t Kansdichtheid berekent de kansdichtheid (p) voor een specifieke enkele x-waarde of lijst. Als een lijst is geselecteerd worden de berekeningsresultaten voor ieder element in lijstvorm weergegeven.
Voorbeelden berekeningsresultaat Als een lijst is gespecificeerd Als variabele (x) is gespecificeerd • Voor de inverse van de Student-t Cumulatieve Verdeling zijn geen grafieken mogelijk. k 2-kansverdeling • 2 Kansdichtheid 5(DIST)3(CHI)1(Cpd) 2 Kansdichtheid berekent de 2 kansdichtheid (p) voor een bepaalde enkele x-waarde of een lijst. Als een lijst is geselecteerd worden de berekeningsresultaten voor ieder element in lijstvorm weergegeven.
• Tekenen wordt alleen ondersteund als een variabele is gespecificeerd en een enkele xwaarde als gegeven wordt ingevoerd. • Inverse 2 Cumulatieve Verdeling 5(DIST)3(CHI)3(InvC) Inverse 2 Cumulatieve Verdeling berekent de onderste grenswaarde van de cumulatieve kans van een 2-verdeling voor een specifieke waarde df (vrijheidsgraden).
Voorbeelden berekeningsresultaat Als een lijst is gespecificeerd Tekenen als variabele (x) is gespecificeerd • Tekenen wordt alleen ondersteund als een variabele is gespecificeerd en een enkele xwaarde als gegeven wordt ingevoerd. • Inverse F Cumulatieve Verdeling 5(DIST)4(F)3(InvF) Inverse F Cumulatieve Verdeling berekent de onderste grenswaarde van een cumulatieve kans F voor specifieke waarden n:df en d:df (vrijheidsgraden van teller en noemer).
5(DIST)5(BINM)2(Bcd) • Binomiale Cumulatieve Verdeling Binomiale Cumulatieve Verdeling berekent de cumulatieve in een binomiale verdeling de kans op succes op of vóór een bepaalde poging. Voorbeelden berekeningsresultaat Als een lijst is gespecificeerd Als variabele (x) is gespecificeerd • Voor Binomiale Cumulatieve Verdeling zijn geen grafieken mogelijk.
De uitkomsten van Inverse Binomiale Cumulatieve Verdeling berekeningen zijn gehele getallen. De nauwkeurigheid kan verminderd zijn, wanneer het eerste argument 10 of meer getallen achter de komma heeft. Let op, zelfs een klein verschil in nauwkeurigheid van de berekening heeft invloed op de uitkomst van de berekening. Controleer de weergegeven waarden indien een waarschuwingsboodschap verschijnt.
Voorbeelden berekeningsresultaat Als een lijst is gespecificeerd Als variabele (x) is gespecificeerd • Voor Inverse Poisson Cumulatieve Verdeling zijn geen grafieken mogelijk. Belangrijk! Als de Inverse Poisson Cumulatieve Verdeling wordt uitgevoerd, gebruikt de rekenmachine de gespecificeerde Area (Gebied) waarde en de waarde die één lager is dan het minimum aantal significante cijfers van de (`Area (Gebied) waarde) om het minimum aantal pogingen te berekenen.
• Geometrische Cumulatieve Verdeling 5(DIST)6(g)2(GEO)2(Gcd) Geometrische Cumulatieve Verdeling berekent in een geometrische verdeling de cumulatieve kans op succes op of vóór een bepaalde poging. Voorbeelden berekeningsresultaat Als een lijst is gespecificeerd Als variabele (x) is gespecificeerd • Voor Geometrische Cumulatieve Verdeling zijn geen grafieken mogelijk.
k Hypergeometrische kansverdeling 5(DIST)6(g)3(H.GEO)1(Hpd) • Hypergeometrische Kansverdeling Hypergeometrische Kansverdeling berekent de kans bij een specifieke enkele x-waarde of ieder lijstelement en het nummer van de poging waarop het eerste succes plaatsvindt, voor de hypergeometrische verdeling met een specifieke kans op succes. Voorbeelden berekeningsresultaat Als een lijst is gespecificeerd Als variabele (x) is gespecificeerd • Voor Hypergeometrische Kansverdeling zijn geen grafieken mogelijk.
Voorbeelden berekeningsresultaat Als een lijst is gespecificeerd Als variabele (x) is gespecificeerd • Voor Inverse Hypergeometrische Cumulatieve Verdeling zijn geen grafieken mogelijk. Belangrijk! Als de Inverse Hypergeometrische Cumulatieve Verdeling wordt uitgevoerd, gebruikt de rekenmachine de gespecificeerde Area (Gebied) waarde en de waarde die één lager is dan het minimum aantal significante cijfers van de (`Area (Gebied) waarde) om het minimum aantal pogingen te berekenen.
p1 (2-Prop Z Test) ..............testvoorwaarde voor de verhouding van de steekproef(“≠ p2” staat voor een test met twee grenzen, “< p2” voor een test met een ondergrens waarbij steekproef 1 kleiner is dan steekproef 2, “> p2” voor een test met een bovengrens waarbij steekproef 1 groter is dan steekproef 2.) (1-Sample t Test) ............
sx .......................................Standaard deviatie van een steekproef (sx > 0) sx1 .......................................Standaard deviatie van een steekproef 1 (sx1 > 0) sx2 .......................................Standaard deviatie van een steekproef 2 (sx2 > 0) XList ...................................lijst met de x-gegevens (List 1 tot 6) YList ...................................lijst met de y-gegevens (List 1 tot 6) C-Level...............................
a .........................................regressieconstante b .........................................regressiecoëfficiënt se ........................................standaardfout r .........................................correlatiecoëfficiënt r2 ........................................bepalingscoëfficiënt Left .....................................ondergrens van het interval (linker grens) Right...................................bovengrens van het interval (rechter grens) 9.
F-test op 2 steekproeven F = sx12/sx22 F = MS/MSe MS = SS/Fdf k ANOVA-test MSe = SSe/Edf k SS = Σ ni (oi − o)2 SSe = Σ ( ni – 1)sxi2 Fdf = k − 1 Edf = Σ ( ni – 1) i=1 i=1 k i=1 k Betrouwbaarheidsinterval Betrouwbaarheidsinterval Left: ondergrens van het interval (linker grens) Z-interval voor 1 steekproef Left, Right = o + Z (α /2) · σ/' n Z-interval voor 2 steekproeven Left, Right = (o1 – o2) + Z(α /2) σ12/n1 + σ22/n2 Z-interval voor 1 groep Left, Right = x/n + Z(α /2) 1/n · (x/n · (1 –
k Kansverdeling (Continu) Kansverdelingsfuncties Betrouwbaarheiddichtheid (x – μμ) Normale 1 e– 2σ 2 p(x) = verdelingskromme 2πσ Cumulatieve Verdeling 2 (σ > 0) – Student-t kansverdeling df χ2 kansverdeling p(x) = 1 × 1 2 df Γ 2 2 kansverdeling df ×x ndf + ddf 2 p(x) = ndf ddf Γ ×Γ 2 2 Γ F- df+1 x2 df + 1 1+ Γ 2 df p(x) = × π × df df Γ 2 2 2 –1 – ×e p= x 2 ∫ Upper p(x)dx Lower (x 0) ndf ddf ndf ndf –1 2 x 2 – ndf + ddf 2 1 + ndf × x ddf (x 0) Kansverdelingsfuncties Nor
k Verdeling (Afzonderlijk) Kansverdelingsfuncties Kansdichtheid Binomiale kansverdeling p(x) = nC x p x(1–p)n – x Poisson-kansverdeling p(x) = Geometrische kansverdeling p(x) = p(1– p)x – 1 p(x) = Hypergeometrische kansverdeling Kansverdelingsfuncties Binomiale kansverdeling e– μ × μ x x! MC x (x = 0, 1, ·······, n) n: aantal pogingen (x = 0, 1, 2, ···) μ: gemiddeld aantal successen ( μ > 0) (x = 1, 2, 3, ···) × N – MC n – x NC n n: Aantal pogingen van bevolking (0 n geheel getal) M: Aant
Hoofdstuk 7 Financiële berekeningen (TVM) Belangrijk! • De fx-7400GIII heeft geen TVM modus. 1. Voor u met financiële berekeningen begint Kies in het hoofdmenu de modus TVM. Er wordt dan een scherm Financial geopend.
• Als er een grafische voorstelling (van een financiële berekening) op het scherm is weergegeven, dan kunt u door te drukken op !1(TRCE) andere financiële waarden aflezen (Trace functie). Bijvoorbeeld, in het geval van enkelvoudige interest krijgt u door te drukken op e achtereenvolgens de waarden PV, SI, en SFV. Drukt u op d, dan verschijnen dezelfde waarden, maar in omgekeerde volgorde.
Gebruik na het instellen van de parameters een van de volgende functietoetsmenu’s om de overeenkomstige berekening uit te voeren. • {SI} … {enkelvoudige interest} • {SFV} … {gekapitaliseerde waarde} • Wanneer de parameters niet juist zijn ingesteld, verschijnt een foutmelding (Ma ERROR). Gebruik de volgende functietoetsmenu’s om heen en weer te gaan tussen de resultaatschermen.
uI % i (reële rentevoet) i (reële rentevoet) wordt berekend met de methode van Newthon. PV + α × PMT + β × FV = 0 Tot I % van i (reële rentevoet) i × 100 ................................. (P/Y = C/Y = 1) I% = {{ (1+ i ) P/Y C/Y } –1 × C/Y × 100... (Anders dan de bovenstaande) n ............ aantal periodes voor de FV ......... gekapitaliseerde waarde P/Y ........ aantal stortingstermijnen per jaar C/Y ........ aantal kapitalisatiemomenten per jaar samengestelde interest I% .........
Nauwkeurigheid Dit toestel gebruikt de methode van Newton om de berekeningen van de samengestelde interest uit te voeren. Het werkt dus met benaderende waarden, zodat u dus voor de eindresultaten hiermee rekening moet houden. Eventueel moet u die eindresultaten nauwkeurig controleren. Gebruik na het instellen van de parameters een van de volgende functietoetsmenu’s om de overeenkomstige berekening uit te voeren.
De grafische voorstelling van de volgende cash flow maakt het mogelijk de beweging van de fondsen te volgen. CF2 CF3 CF4 CF5 CF7 CF6 CF1 CF0 In dit diagram wordt het startbedrag van de investering voorgesteld door CF0. De cash flow één jaar later wordt voorgesteld door CF1, twee jaar later worden dan CF2, etc. De evaluatie van een investering wordt gebruikt om duidelijk aan te tonen of een investering de in het begin verwachte winsten realiseert.
Druk als het scherm Financial 1 opgeroepen is op 3(CASH) om het scherm voor de berekening van de cash flow te openen. 3(CASH) I% ........ jaarlijkse rentevoet Csh ....... lijst voor de cash flow Als u nog geen gegevens in een lijst hebt ingevoerd, druk dan op 5('LIST) om gegevens in een lijst in te voeren. Gebruik na het instellen van de parameters een van de volgende functietoetsmenu’s om de overeenkomstige berekening uit te voeren.
u Formule a 1 afbetaling c b 1 ............ PM1 ................... PM2 .......... Laatste Aantal afbetalingen a: interestdeel van een afbetaling PM1 (INT) b: kapitaaldeel van een afbetaling PM1 (PRN) c: kapitaalsaldo na de afbetaling PM2 (BAL) e 1 afbetaling d 1............. PM1................ PM2 .............
u Omzetten van de nominale rentevoet naar de reële rentevoet De nominale rentevoet (de door de gebruiker ingevoerde waarde I%) wordt voor die leningen waarvoor het aantal afbetalingen per jaar niet gelijk is aan het aantal kapitalisatiemomenten, omgezet in een reële rentevoet (I%' ). { [C/Y ] } [P/Y ] I% I%' = (1+ ) –1 × 100 100 × [C/Y ] Nadat de nominale rentevoet is omgezet in de reële rentevoet wordt dit resultaat gebruikt in alle verdere berekeningen.
• Wanneer de parameters niet juist zijn ingesteld, verschijnt een foutmelding (Ma ERROR). Gebruik de volgende functietoetsmenu’s om heen en weer te gaan tussen de resultaatschermen. • {REPT} … {invoerscherm van parameters} • {CMPD} … {scherm met de samengestelde interest} • {GRPH} … {grafiek tekenen} Druk na het tekenen van een grafiek op !1(TRCE) om de functie Trace in te schakelen en de resultaten op de grafiek af te lezen.
• Wanneer de parameters niet juist zijn ingesteld, verschijnt een foutmelding (Ma ERROR). Gebruik de volgende functietoetsmenu’s om heen en weer te gaan tussen de resultaatschermen. • {REPT} … {invoerscherm van parameters} 7. Berekening van kosten, verkoopprijs en winstmarge De kosten, de verkoopprijs of de winstmarge kunnen berekend worden als de twee andere waarden gekend zijn.
8. Dag- en datumberekeningen U kunt het aantal dagen berekenen tussen twee gegevens datums, of bepalen wat de datum zal zijn als u bij een bepaalde datum een aantal dagen optelt of aftrekt. Druk als het scherm Financial 2 opgeroepen is op 2(DAYS) om het scherm op te roepen dat dient voor de dag-/ datumberekening. 6(g)2(DAYS) d1 .......... eerste datum d2 .......... tweede datum D .......... aantal dagen Klik eerst d1 of d2 aan om een datum in te voeren.
9. Devaluatie Met Devaluatie kunt u het bedrag berekenen waarmee bedrijfskosten kunnen worden verrekend met de inkomsten (gedevalueerd) in een bepaald jaar. • Deze rekenmachine ondersteunt de volgende vier types devaluatieberekeningen.erchte lijn (SL), vast percentage (FP), som van jaareenheden’-cijfers (SYD), of degressieve afschrijving (DB). • Elk van de bovenstaande methodes kan worden gebruikt om de devaluatie over een bepaalde periode te berekenen.
u Degressieve afschrijving methode (DB) DB1 = PV × DBj : devaluatie-aanslag voor het je jaar RDVj : resterend bedrag voor devaluatie aan het einde van het je jaar I% : devaluatie factor I% Y–1 × 100n 12 RDV1 = PV – FV – DB1 DBj = (RDVj–1 + FV ) × I% 100n RDVj = RDVj–1 – DBj DBn +1 = RDVn ({Y–1}≠12) RDVn+1 = 0 ({Y–1}≠12) Druk als het scherm Financial 2 opgeroepen is op 3(DEPR) om het scherm voor de berekening van de devaluatie flow te openen. 6(g)3(DEPR) n ............ levensduur I% .........
Wanneer de parameters niet juist zijn ingesteld, verschijnt een foutmelding (Ma ERROR). Gebruik de volgende functietoetsmenu’s om heen en weer te gaan tussen de resultaatschermen. • {REPT} … {invoerscherm van parameters} • {TABL} … {geeft tabel weer} • {GRPH} … {grafiek tekenen} 10. Obligatieberekeningen Met obligatieberekeningen kunt u de aanschafprijs of het jaarlijkse rendement van een obligatie berekenen. Gebruik het configuratiescherm om de “Date Mode” en “Periods/YR.
• Voor meer dan één rentetermijnen tot de tergubetaling CPN RDV PRC = – (1+ INT = – A D × YLD/100 M M N ) (N–1+B/D ) CPN M –Σ k=1 (1+ YLD/100 M + ) (k–1+B/D ) A D × CPN M CST = PRC + INT u Jaarlijkse opbrengst (YLD) YLD wordt berekend met de methode van Newton. Druk als het scherm Financial 2 opgeroepen is op 4(BOND) om het scherm voor de berekening van de Obligatie te openen. 6(g)4(BOND) d1 .......... aankoopdatum (maand, dag, jaar) d2 ..........
MEMO Schern • Hieronder wordt de betekenis van de weergave-items van het MEMO-scherm weergegeven. PRD ... aantal dagen van d1 tot d2 N......... aantal rente-uitbetalingen tussen ingangsdatum en afloopdatum A ......... aangegroeide periode B ......... aantal dagen vanaf de ingangsdatum tot de datum van volgende rente-uitbetaling (D−A) D ........
Hoofdstuk 8 Programmeren Belangrijk! Invoer in de modus PRGM wordt altijd gedaan met de Lineaire invoer/uitvoer-modus. 1. Basishandelingen voor het programmeren De commando’s en berekeningen worden uitgevoerd in de volgorde die wordt gebruikt bij manueel ingevoerde meervoudige instructies. 1. Kies in het hoofdmenu de modus PRGM. Een lijst met programma’s verschijnt dan op het scherm.
ww baw w S wanneer A = 10 V wanneer A = 10 ww bfw w* 1 S wanneer A = 15 V wanneer A = 15 *1 Door op w te drukken als het laatste resultaat in de display staat, wordt het programma verlaten. • U kunt ook een programma starten als u in de RUN • MAT (of RUN) modus bent, door het volgende in te voeren: Prog "" w. • Als u drukt op w terwijl het eindresultaat van een op die manier uitgevoerd programma op het scherm staat, wordt het programma opnieuw uitgevoerd.
• {A↔a} ... {hoofdletters en kleine letters aan/uit} • {CHAR} ... {weergave van een scherm voor het kiezen van diverse wiskundige symbolen, speciale symbolen, en accenttekens} * Niet beschikbaar op de fx-7400GIII • Als u drukt op !J(PRGM) verschijnt het volgende programmeermenu PRGM. • {COM} ... {menu met de programmeercommando’s} • {CTL} ... {menu met de controlecommando’s} • {JUMP} ... {menu met de sprongcommando’s} • {?}/{^} ... {invoercommando}/{uitvoercommando} • {CLR}/{DISP} ...
3. De programma-inhoud wijzigen k Debuggen van een programma Een fout in een programma waardoor het niet normaal loopt, wordt een “bug” genoemd, en het verwijderen van deze fout wordt “debuggen” (foutopsporing) genoemd. Er zit een bug in uw programma als: • Foutmeldingen verschijnen terwijl het programma loopt • De resultaten niet zijn wat u verwacht u Debuggen na een foutmelding Een foutmelding zoals bijvoorbeeld hier rechts verschijnt als zich een probleem voordoet terwijl het programma loopt.
3. Druk op w om het zoeken te starten. De cursor zoekt de programmatekst af en stopt als hij het gezochte de eerste keer tegenkomt.*1 4. Bij elke druk op w of 1(SRC) verplaatst de celcursor om naar de volgende plaats van het gezochte te gaan.*2 *1 Als het gezochte niet in het programma worden gevonden, verschijnt de melding “Not Found”. *2 Als er geen andere voorbeelden van de gegevens worden gevonden die u specificeerde, wordt de zoekactie beëindigd.
k Een bestand zoeken u Een bestand met gegeven beginletters vinden Voorbeeld Zoek met behulp van de beginletters het programmabestand OCTA 1. Als de lijst met programma’s op het scherm staat, drukt u op 6(g)1(SRC) en voert u de beginletters in van het bestand dat u zoekt. 6(g)1(SRC) j(O)I(C)/(T) 2. Druk op w om het zoeken naar de bestandsnamen. • Alle bestandsnamen die beginnen met de opgegeven beginletters verschijnen op het scherm.
Tekens naam programma r Voorloop-/naloopspaties " Voorloop-/nalooppunten × ÷ + − Tekens naam tekstbestand _r_ _t_ _s_ _q_ _p_ _x_ _d_ _+_ _-_ • De volgende kopgegevens worden aan het tekstbestand toegevoegd wanneer u een programma naar een tekstbestand converteert.
u Een tekstbestand converteren naar een programma Belangrijk! Via de onderstaande procedure wordt een programma gecreëerd en opgeslagen dat in principe gelijk is aan die van het originele tekstbestand, met uitzondering van bepaalde speciale tekens. Zie voor meer informatie over uitzonderingen voor speciale tekens “Regels voor converteren van programma’s en tekstbestanden” (pagina 8-6).
k Een met een wachtwoord beveiligd programma oproepen 1. Wanneer de lijst met bestandsnamen op het scherm staat, doorloopt u deze met f en c, en klikt u het bestand aan dat u wilt oproepen. 2. Druk op 2(EDIT). 3. Voer het wachtwoord in en druk op w om het programmabestand op te roepen. • Als u een onjuist wachtwoord invoert wanneer u een met een wachtwoord beveiligd programma oproept, verschijnt de foutmelding “Mismatch”. 5. Overzicht van de commando’s k Overzicht van de commando’s Break...................
In deze paragraaf worden bij de beschrijving van de commando’s de volgende afspraken gebruikt. Tekst in vette karakters .....De commando’s en andere parameters die altijd moeten worden ingevoerd, zijn vet afgedrukt. {Accolades} ........................Accolades worden gebruikt om een aantal parameters aan te duiden waarvan er één moet genomen worden als commando. Deze accolades moet u bij het invoeren van het commando weglaten. [Rechte haken] ...................
• Dit commando wordt niet alleen gebruikt om twee berekeningsinstructies, maar ook om twee commando’s na elkaar uit te voeren. • Er kan ook een nieuwe regel-commando _ in plaats van een meervoudige instructiecommando gebruikt worden. _ (Nieuwe regel-commando) Functie: Koppelt twee instructies aan elkaar opdat ze in volgorde en zonder onderbreking na elkaar zouden worden uitgevoerd. Beschrijving: • Dit commando geeft hetzelfde resultaat als het commando voor meervoudige instructies.
For~To~(Step~)Next Functie: Dit commando herhaalt een aantal keer alle instructies die zich tussen For en Next bevinden. Als de herhaling begint, heeft de referentievariabele een startwaarde. Bij iedere herhalingsbeurt stijgt de waarde van deze variabele met één. De herhaling stopt als de referentievariabele de eindwaarde bereikt.
Beschrijving: • Dit commando herhaalt alle instructies ingesloten in de lus, zolang de voorwaarde waar is. Als de voorwaarde vals wordt (0), dan gaat het programma verder vanaf de instructie na WhileEnd. • De voorwaarde staat hier achter de While-instructie. Dit betekent dat ze getest wordt vóór elke herhalingscyclus. De hele herhalingscyclus wordt overgeslagen als de voorwaarde in het begin al vals is.
• In de modus RUN • MAT (of RUN) zal de invoer van het commando Prog, gevolgd door het drukken op w ervoor zorgen dat het genoemde programma start. Return Functie: Dit commando veroorzaakt de terugkeer van een subprogramma naar het hoofdprogramma. Syntax: Return_ Beschrijving: Het commando Return binnen een hoofdprogramma stopt de uitvoering van dit programma.
Beschrijving: • Dit commando bestaat uit twee delen: Goto n (n is een getal of variabele, zoals hierboven beschreven) en Lbl n (n is de waarde gedefinieerd door Goto n). Dit commando doet de uitvoering van het programma springen naar de Lbl-instructie waarvan de waarde n overeenstemt met die welke in de Goto-instructie wordt aangegeven. • Dit commando kan gebruikt worden om terug te gaan naar het begin van, of naar een andere willekeurige plaats in het programma.
• Is het resultaat van de vergelijking waar, dan wordt het programma voortgezet met de instructie die volgt op het commando ⇒. Is het resultaat van de vergelijking vals, dan wordt over deze instructie gesprongen naar de instructie die volgt na het eerstvolgende commando voor meervoudige instructies (:), pauzecommando (^), of nieuwe regel-commando (_). Menu Functie: Maakt een vertakkingsmenu in een programma.
Parameters: naam matrix: A tot Z, Ans Beschrijving: Dit commando wist de inhoud van de matrix die is opgegeven door “naam matrix”. Als niets is opgegeven voor “naam matrix”, worden alle gegevens gewist. ClrText Functie: Dit commando wist tekst van het scherm. Syntax: ClrText_ Beschrijving: Dit commando wist de tekst van het scherm tijdens de uitvoering van het programma. (Niet inbegrepen op de fx-7400GIII) ClrVct Functie: Deze opdracht verwijdert de vectorgegevens.
Beschrijving: Dit commando tekent een grafiek volgens de voorwaarden die in het programma zijn gedefinieerd. DrawR-Con, DrawR-Plt (Niet inbegrepen op de fx-7400GIII) Geen parameters Functie: Deze commando’s tekenen een grafiek van een rij met an (bn of cn) als verticale as en n als horizontale as. Beschrijving: • Deze commando’s tekenen een grafiek van een rij met an (bn of cn) als verticale as en n als horizontale as volgens de voorwaarden die in het programma gedefinieerd zijn.
• Als u een naam van een numerieke reeks geeft die geen waarden in de recursietabel heeft opgeslagen, zal het geheugen een foutmelding weergeven. Voorbeeld: PlotPhase Σbn+1, Σan+1 Tekent een fase plot met gebruik van Σbn+1 voor de x-as en Σan+1 voor de y-as. k In-/uitvoercommando’s (I/O) Getkey Functie: Dit commando gedraagt zich als een variabele die de waarde aanneemt die overeenkomt met de code van de laatst geactiveerde toets.
Parameters: • regelnummer: een getal van 1 tot 7 • kolomnummer: een getal van 1 tot 21 • waarde en numerieke uitdrukking • string: een aantal letterkarakters Beschrijving: • Dit commando schrijft getallen, de inhoud van een variabele of een tekst op een welbepaalde plaats op het scherm. Als er een berekening is ingevoerd, wordt het resultaat van deze berekening weergegeven. • De regel wordt aangeduid door een getal van 1 tot 7, en de kolom door een getal van 1 tot 21.
Beschrijving: • Het commando OpenComport38k moet vóór dit commando worden uitgevoerd. • Het commando CloseComport38k moet na dit commando worden uitgevoerd. • Als dit commando wordt uitgevoerd wanneer de verbindingskabel niet is aangesloten, wordt het programma voortgezet zonder foutmelding. k Relationele operatoren met een voorwaardelijke instructie (REL) =, ≠, >, <, ≥, ≤ Functie: Relationele operatoren worden samen met een voorwaardelijke instructie-commando gebruikt.
Exp'Str( Functie: Converteert een graph-uitdrukking naar een string en wijst het toe aan de gespecificeerde variabele. Syntax: Exp'Str(, [)] Beschrijving: Een grafische uitdrukking (Yn, r, Xt, Yt, X), recursieformule (an, an+1, an+2, bn, bn+1, bn+2, cn, cn+1, cn+2), of functiegeheugen (fn) kan worden gebruikt als het eerste argument (). StrCmp( Functie: Vergelijkt “” en “” (vergelijking van karaktercode).
StrRight( Functie: Kopieert een string tot aan het n-e karakter vanaf de rechterkant. Syntax: StrRight("", n[)] (0 < n < 9999, n is een natuurlijk getal) StrRotate( Functie: Draait het linker deel en het rechter deel van een string om, bij het n-e karakter. Syntax: StrRotate("", [,n)] (–9999 < n < 9999, n is een integer) Beschrijving: De draaiïng gaat linksom als “n” positief is en gaat rechtsom als “n” negatief is. Weglaten van “n” gebruikt een standaard waarde van +1.
6. Nog enkele mogelijkheden van de rekenmachine bij het programmeren k Weergave van tekst Om een tekst in te lassen in een programma, moet u deze tekst bij het invoeren tussen aanhalingstekens plaatsen. De tekst zal dan letterlijk weergegeven worden tijdens de uitvoering van het programma. Op die manier kunt u bij de invoer van gegevens of uitvoer van resultaten mededelingen op het scherm laten verschijnen.
u Twee rijen van plaats verwisselen (Swap) Voorbeeld 1 Verwissel in de volgende matrix rij 2 en rij 3 van plaats: Matrix A = 1 2 3 4 5 6 De syntax die u moet gebruiken is de volgende: Swap A, 2, 3_ Van plaats te verwisselen rijen Naam van de matrix Mat A De uitvoering van dit programma geeft het volgende resultaat: u Een rij met een getal te vermenigvuldigen (`Row) Voorbeeld 2 Vermenigvuldig in de matrix uit voorbeeld 1 rij 2 met het getal 4 De syntax die u moet gebruiken is de volgende: `Row 4
u Een rij optellen bij een andere rij (Row+) Voorbeeld 4 Tel in de matrix uit voorbeeld 1 rij 2 op bij rij 3 De syntax die u moet gebruiken is de volgende: Row+ A, 2, 3_ Nummer van de rij waarbij opgeteld moet worden Nummer van de rij dat opgeteld moet worden Naam van de matrix Mat A k Grafieken in een programma Voorschriften van grafieken kunt u in een programma verwerken. Hiermee kunt u een of meer grafieken op het scherm tekenen.
PxlOff , PxlChg , PxlTest , Text , , "" Text , , SketchThick SketchBroken SketchDot SketchNormal Tangent , Normal , Inverse Line F-Line , ,
k Tabellen afgeleid van een voorschrift in een programma Tabellen afgeleid van een voorschrift kunt u in een programma verwerken. Van zo’n tabel kunt u dan de grafiek tekenen.
k Een lijstbestand opgeven voor gebruik in een programma U kunt een lijstbestand opgeven dat wordt gebruikt wanneer een lijstbewerking wordt uitgevoerd in een programma. De weergave van getallen is volgens het onderstaande voorbeeld. File ... nummer: 1 tot 6 k Lijsten sorteren in een programma Met deze commando’s kunt u gegevens van lijsten sorteren van klein naar groot (stijgend) of van groot naar klein (dalend).
• U legt de karakteristiek voor een spreidingsdiagram of xy-diagram met discrete of met verbonden punten als volgt vast: S-Gph1 DrawOn, Scatter, List 1, List 2, 1, Square _ In het geval u verbonden punten een xy-diagram wilt, vervangt u “Scatter” door “xyLine”.
k Kansverdelingsgrafieken in een programma (Niet beschikbaar op de fx-7400GIII) Er worden speciale commando's gebruikt om kansverdelingsdiagrammen in een programma te tekenen. • Om een normaal cumulatieve verdelignsdiagram te tekenen 1 DrawDistNorm , [,σ, ] Gemiddelde van de populatie*1 Standaard deviatie van de populatie*1 Bovengrens van de gegevens Ondergrens van de gegevens 1 4151 *1 Dit mag worden weggelaten.
• Om een 2 cumulatieve verdelingsdiagram te tekenen 1 DrawDistChi , , Aantal vrijheidsgraden Bovengrens van de gegevens Ondergrens van de gegevens 1 4153 p= ∫ Upper Lower df 1 df Γ 2 × 1 2 2 df × x 2 –1 × e – x 2 dx • Door DrawDistChi uit te voeren wordt de bovenstaande berekening uitgevoerd overeenkomstig de gespecificeerde conditites, en tekent de grafiek. Op dat moment wordt het Lower < x < Upper gebied op de grafiek ingevuld.
• Regressieberekening 1 LinearReg(ax+b) List 1, List 2, List 3 Regressietype* 1 Lijst met frequentiegetallen (Frequency) y-waarden (YList) x-waarden (XList) 416611 * U kunt voor volgende regressietypes kiezen: LinearReg(ax+b) ......lineaire regressie (ax+b type) LinearReg(a+bx) ......lineaire regressie (a+bx type) Med-MedLine ..........lineaire regressie ten opzichte van de mediaan QuadReg .................tweedemachts regressie CubicReg .................derdemachts regressie QuartReg ...............
NormCD(: Geeft als resultaat de normaal cumulatieve verdeling (p waarde) voor de gespecificeerde gegevens. Syntax: NormCD(Lower, Upper[, σ, )] • Voor Lower en Upper kunnen enkele waarden of lijsten worden gespecificeerd. Berekeningsresultaten p, ZLow, en ZUp worden aan de respectieve variabelen toegewezen p, ZLow, en ZUp. Het berekeningsresultaat p wordt ook toegewezen aan Ans (ListAns als Lower en Upper lijsten zijn).
• 2 verdeling ChiPD(: Geeft als resultaat de 2 kansdichtheid (p waarde) voor de gespecificeerde gegevens. Syntax: ChiPD(x,df [)] • Voor x kan een enkele waarde of lijst worden gespecificeerd. Het berekeningsresultaat p wordt toegewezen aan de variabelen p en Ans (ListAns als x een lijst is). ChiCD(: Geeft als resultaat de 2 cumulatieve verdeling (p waarde) voor de gespecificeerde gegevens. Syntax: ChiCD(Lower,Upper,df [)] • Voor Lower en Upper kunnen enkele waarden of lijsten worden gespecificeerd.
BinomialCD(: Geeft als resultaat de binomiale cumulatieve verdeling (p waarde) voor de gespecificeerde gegevens. Syntax: BinomialCD([X,]n,P[)] • Er kan voor elke X een enkele waarde of lijst worden gespecificeerd. Het berekeningsresultaat p wordt toegewezen aan de variabelen p en Ans (ListAns als X wordt weggelaten of een lijst is). InvBinomialCD(: Geeft als resultaat de inverse binomiale cumulatieve verdeling voor de gespecificeerde gegevens.
InvGeoCD(: Geeft als resultaat de inverse geometrische cumulatieve verdeling voor de gespecificeerde gegevens. Syntax: InvGeoCD(p,P[)] • Voor p kan een enkele waarde of lijst worden gespecificeerd. De berekende waarde voor X wordt toegewezen aan de xInv en Ans variabelen (ListAns als p een lijst is). • Hypergeometrische verdeling HypergeoPD(: Geeft als resultaat de hypergeometric kans (p waarde) voor de gespecificeerde gegevens.
Syntax: OneSampleZTest " conditie", 0, σ, List[, Freq] Uitvoerwaarden: Z, p, o, sx, n worden toegekend aan de respectieve variabelen z, p, o, sx, n en aan ListAns elementen 1 t/m 5. TwoSampleZTest: Voert 2-sample Z-testberekening uit. Syntax: TwoSampleZTest " 1 conditie", σ1, σ2, o1, n1, o2, n2 Uitvoerwaarden: Z, p, o1, o2, n1, n2 worden toegekend aan de respectieve variabelen z, p, o1, o2, n1, n2 en aan ListAns elementen 1 t/m 6.
• 2 Test ChiGOFTest: Voert Chi-kwadraat toets voor aanpassing-test uit. Syntax: ChiGOFTest List1, List2, df, List3 (Lijst 1 is de geobserveerde lijst, Lijst 2 is de verwachte lijst, en Lijst 3 is de CNTRB-lijst.) Uitvoerwaarden: 2, p, df worden toegekend aan de respectieve variabelen met dezelfde namen en aan ListAns elementen 1 t/m 3. De CNTRB lijst wordt Lijst 3 opgeslagen. ChiTest: Voert een Chi-kwadraat test uit.
Uitvoerwaarden: Adf, Ass, Ams, AF, Ap, Bdf, Bss, Bms, BF, Bp, ABdf, ABss, ABms, ABF, ABp, ERRdf, ERRss, ERRms worden toegekend aan de respectieve variabelen Adf, SSa, MSa, Fa, pa, Bdf, SSb, MSb, Fb, pb, ABdf, SSab, MSab, Fab, pab, Edf, SSe, MSe. Tevens worden uitvoerwaarden toegewezen aan MatAns, zoals hieronder weeergegeven.
• Als u een berekening uitvoert die een functie voor samengestelde interest gebruikt (Cmpd_n(, Cmpd_I%(, Cmpd_PV(, Cmpd_PMT(, Cmpd_FV(), worden de ingevoerde argumenten en de berekeningsresultaten opgeslagen in de bijbehorende variabelen (n, I%, PV, etc.). Als u een berekening uitvoert die een ander soort functie voor financiële berekeningen gebruikt, worden de argumenten en berekeningsresultaten niet aan variabelen toegewezen. Cmpd_n: Geeft het aantal periodes voor de samengestelde interest.
• Omzetting van nominale rentevoet naar reële rentevoet Cnvt_EFF: Geeft de rentevoet die is omgezet vanuit de nominale rentevoet, naar de effectieve rentevoet. Syntax: Cnvt_EFF(n, I%) Cnvt_APR: Geeft de rentevoet die is omgezet vanuit de effectieve rentevoet, naar de nominale rentevoet. Syntax: Cnvt_APR(n, I%) • Berekening van kosten, verkoopprijs en winstmarge Cost: Geeft de kosten op basis van een bepaalde verkoopprijs en marge.
7. Lijst met commando’s in de modus PRGM Niet alle commando's die hieronder zijn opgenoemd zijn op alle modellen beschikbaar die in deze handleiding worden behandeld.
STAT CONV ∫ dx SolveN FMin FMax Σ( logab Int÷ Rmdr Simp x̂ ŷ DIST S·Dev Var TEST ' LENG AREA VLUM TIME fm Å μm mm cm m km AU I.y. pc Mil in ft yd fath rd mile n mile cm² m² ha km² in² ft² yd² acre mile² cm³ mL L m³ in³ ft³ fl_oz(UK) fl_oz(US) gal(US) gal(UK) pt qt tsp tbsp cup ns μs ms ∫( SolveN( FMin( FMax( Σ( log a b( Int÷ Rmdr 'Simp x̂ ŷ *5 StdDev( Variance( *6 ' [fm] [Å] [μm] [mm] [cm] [m] [km] [AU] [I.y.
CASH AMT CNVT COST DAYS BOND NPV IRR PBP NFV BAL INT PRN Σ INT Σ PRN EFF APR Cost Sell Mrg PRD PRC YLD Cash_NPV( Cash_IRR( Cash_PBP( Cash_NFV( Amt_BAL( Amt_INT( Amt_PRN( Amt_ Σ INT( Amt_ Σ PRN( Cnvt_EFF( Cnvt_APR( Cost( Sell( Margin( Days_Prd( Bond_PRC( Bond_YLD( GRPH PTS J-toets Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 V-WIN X Y T,θ R-X R-Y R-T, θ FACT STAT Xfct Yfct X Y min max scal dot min max scal min max ptch min max scal dot min max scal min max ptch n x Σx 2 Σx σx sx minX maxX y Σy 2 Σy Σ xy σy
Web an-Cn Σ a-Cn an-Pl Σ a-Pl REL = ≠ > < t s Lcte Gtky Send Recv S38k R38k Open Close I/O : STR Join Len Cmp Src Left Right Mid E'S Exp Upr Lwr Inv Shift Rot DrawWeb_ DrawR-Con DrawR Σ -Con DrawR-Plt DrawR Σ -Plt = ≠ > < t s Locate_ Getkey Send( Receive( Send38k_ Receive38k_ OpenComport38k CloseComport38k : StrJoin( StrLen( StrCmp( StrSrc( StrLeft( StrRight( StrMid( Exp'Str( Exp( StrUpr( StrLwr( StrInv( StrShift( StrRotate( !m(SET UP)-toets Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 ANGL COOR GRID AXES LABL DISP S
? ^ = ≠ > < t s : ? ^ REL = ≠ > < t s : !m(SET UP)-toets Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 3 Niveau 4 *1 Exp *2 MARK ae^bx ab^x × k STICK *4 *5 *6 Chi F ANOV *7 TEST Commando Dec Hex Bin Oct Dec Hex Bin Oct *3 t Leng Hztl %DATA % Data None X ax+b a+bx EXP ae^bx ab^x NORM Npd Ncd InvN t tpd tcd Invt CHI Cpd Ccd InvC F Fpd Fcd InvF BINM Bpd Bcd InvB POISN Ppd Pcd InvP GEO Gpd Gcd InvG H • GEO Hpd Hcd InvH Z 1-S Commando Exp(ae^bx) Exp(ab^x) Square Cross Dot StickLength StickHoriz % Data No
8. Wetenschappelijke CASIO-specifieke functieopdrachten ⇔ Tekstconversietabel In onderstaande tabel staan de speciale tekststrings en de bijbehorende opdrachten wanneer programma’s en tekstbestanden over en weer worden geconverteerd. Zie voor meer informatie over het converteren tussen programma’s en tekstbestanden “Programma’s en tekstbestanden converteren” (pagina 8-6).
• “ ” in de volgende tabellen geeft een spatie aan.
Opdracht Tekst Opdracht Int Int Not Not Tekst ∑xy Plot Opdracht Tekst Sigmaxy ReP ReP Plot ImP ImP ^ ^ d/dx( d/dx( × ¼ Lbl Lbl d2/dx2( d^2/dx^2( or or Fix Fix Solve( Solve( ! ! Sci Sci Σ( Sigma( r rad Dsz Dsz FMin( FMin( minY minY Isz Isz FMax( FMax( minX minX Factor Factor Seq( Seq( n Statn ViewWindow ViewWindow Min( Min( Line Line sinh−1 sinh^−1 Goto Goto Mean( Mean( cosh−1 cosh^−1 Prog Prog Median( Median( SolveN( SolveN( tanh
Opdracht Tekst Opdracht Tekst Opdracht Tekst List4 List4 Σbn+ Sigmabn+2 MSab MSab List5 List5 Σcn+2 Sigmacn+2 [ns] [ns] List6 List6 Int÷ Int/ [ s] [micros] Q1 Q1 Rmdr Rmdr [ms] [ms] Q3 Q3 Fa Fa [s] [s] x1 x1 n1 n1 [min] [min] y1 y1 n2 n2 [h] [h] x2 x2 x̄1 x-bar1 [day] [day] y2 y2 x̄2 x-bar2 [week] [week] x3 x3 sx1 sx1 [yr] [yr] y3 y3 sx2 sx2 [s-yr] [s-yr] 2 Vct Vct sp Sxp [t-yr] [t-yr] logab( logab( p̂ p-hat [ C] [Centigrade
Opdracht Tekst Opdracht [yd] [yd] [fath] [fath] IfEnd For Tekst Opdracht IfEnd For Tekst LinearReg(ax+b) LinearReg(ax+b) Med-MedLine Med-MedLine [rd] [rd] To To QuadReg QuadReg [mile] [mile] Step Step CubicReg CubicReg [n mile] [n_mile] QuartReg QuartReg [acre] [acre] While While LogReg LogReg [ha] [ha] WhileEnd WhileEnd ExpReg(a·e^bx) ExpReg(ae^bx) [cm2] [cm^2] Do Do PowerReg PowerReg S-Gph1 S-Gph1 Next Next [m ] [m^2] [km2] [km^2] Return Return S
Opdracht Tekst Opdracht Tekst Opdracht Tekst VarRange DerivOn DerivOn DrawDistT DrawDistT Q1Q3TypeOnData Q1Q3TypeOnData LocusOn LocusOn DrawDistChi DrawDistChi ΣdispOn SigmadispOn DrawDistF DrawDistF VarRange SketchNormal SketchNormal SketchThick SketchThick G SelOn G SelOn None None SketchBroken SketchBroken T SelOn T SelOn StickLength StickLength SketchDot SketchDot D SelOn D SelOn StickHoriz StickHoriz R SelOn R SelOn IneqTypeOr IneqTypeOr Graph X> anType anTy
Opdracht Tekst Smpl_SI( Smpl_SI( Smpl_SFV( Smpl_SFV( Cmpd_n( Cmpd_n( Cmpd_I%( Cmpd_I%( Cmpd_PV( Cmpd_PV( Cmpd_PMT( Cmpd_PMT( Cmpd_FV( Cmpd_FV( Cash_NPV( Cash_NPV( Cash_IRR( Cash_IRR( Cash_PBP( Cash_PBP( Cash_NFV( Cash_NFV( Amt_BAL( Amt_BAL( Amt_INT( Amt_INT( Amt_PRN( Amt_PRN( Amt_ΣINT( Amt_SigmaINT( Amt_ΣPRN( Amt_SigmaPRN( Cnvt_EFF( Cnvt_EFF( Cnvt_APR( Cnvt_APR( Cost( Cost( Sell( Sell( Margin( Margin( PmtEnd PmtEnd PmtBgn PmtBgn Bond_PRC( Bond_PRC( Bond_YLD(
9. Programmablad • Controleer of het aantal vrije geheugenbytes voldoende is voor het programma. Programmanaam Ontbinden in factoren Beschrijving Dit programma deelt een natuurlijk getal in factoren totdat alle priemfactoren zijn bepaald. Doel Dit programma accepteert als invoer het natuurlijk getal A, deelt dit door B (2, 3, 5, 7, ...) om de priemfactoren van A te vinden. • Als de deling geen rest heeft, wordt het resultaat van de bewerking toegewezen aan A. • Deze werkwijze wordt herhaald tot B > A.
Programmanaam Ellips Beschrijving Dit programma toont een getallentabel met de volgende waarden op basis van de invoer van de brandpunten van een ellips, de som van de afstand tussen de meetkundige plaatsen en brandpunten, en de afstand (stapgrootte) van X.
Hoofdstuk 9 Spreadsheet De spreadsheet applicatie biedt u krachtige, mobiele spreadsheetfuncties. Alle handelingen in dit hoofdstuk gebeuren in de modus S • SHT. Belangrijk! • De fx-7400GIII heeft geen S • SHT modus. 1. Spreadsheet basisfuncties en functiemenu Selecteer S • SHT in het hoofdmenu om een spreadsheetscherm te laten verschijnen. Door over te schakelen naar de modus S • SHT, wordt automatisch een nieuw spreadsheetbestand, “SHEET” genaamd, aangemaakt.
• {DEL} ... Toont het volgende DEL (wissen) submenu. • {ROW}/{COL}/{ALL} • {INS} ... Toont het volgende INS (invoegen) submenu. • {ROW}/{COL} • {CLR} ... Wist de inhoud van een geselecteerd celbereik. • {GRPH} ... Toont het volgende GRPH menu. (Zelfde als in de modus STAT.) • {GPH1}/{GPH2}/{GPH3}/{SEL}/{SET} • {CALC} ... Toont het volgende CALC (statistische berekening) menu. (Zelfde als in de modus STAT.) • {1VAR}/{2VAR}/{REG}/{SET} • {STO} ... Toont het volgende STO (opslaan) submenu.
u Een bestand openen 1. Druk op 1(FILE)2(OPEN). 2. Maak op de bestandslijst die verschijnt gebruik van f en c om het gewenste bestand te selecteren en druk vervolgens op w. u Auto Save In de modus S • SHT slaat Auto Save het geopende bestand automatisch op wanneer het wordt bewerkt. U hoeft het dus nooit handmatig op te slaan. u Een bestand opslaan onder een andere naam 1. Druk op 1(FILE)3(SV • AS). 2.
Belangrijk! • Alle blanco gegevens in het CSV-bestand worden geïmporteerd als een lege cel. • Er treedt een fout op zelfs als een CSV-bestand slechts één gegevensitem met een tekenreeks bevat. • Indien het CSV-bestand gegevens bevat die niet kunnen worden geconverteerd, wordt er een foutmelding weergegeven waarin de plaats van het CSV-bestand wordt aangegeven (bijvoorbeeld: rij 2, kolom 3) waar de gegevens die niet kunnen worden omgezet zich bevinden.
u Auto Calc Auto Calc is een parameter instellen van de modus S • SHT (pagina 1-35). Wanneer Auto Calc is geactiveerd (On), worden alle formules in een spreadsheet herberekend wanneer het rekenblad wordt geopend of bewerkt. Merk evenwel op dat herberekening de algemene verwerkingssnelheid kan verlagen. Wanneer Auto Calc is gedeactiveerd (Off), moet u desgevallend handmatig herberekenen. u Spreadsheet handmatig herberekenen Druk op 1(FILE)4(RECAL).
Voor het selecteren van: Doet u dit: Alle cellen van de spreadsheet Druk op d terwijl kolom A volledig is geselecteerd of druk op f terwijl rij 1 volledig is geselecteerd. Hierdoor worden alle cellen van de spreadsheet geselecteerd en verschijnt de bestandsnaam in het invoervak. u De celcursor verplaatsen met het commando JUMP Om de celcursor te verplaatsen naar: Doet u dit: Een bepaalde cel 1. Druk op 2(EDIT)4(JUMP)1(GO). 2.
2. Voer gegevens in met de toetsen van de rekenmachine. • Wanneer u de toetsen gebruikt om cijfers of tekst in te voeren (zoals b, al(B), enz.), verschijnen die links uitgelijnd in het invoervak. • Druk op J om de gegevensinvoer te annuleren vooraleer door te gaan met stap 3 hieronder. U krijgt dan de celinhoud zoals deze was in stap 1 van deze procedure. 3. Druk op w om de invoer te beëindigen en toe te passen. u Celgegevens wijzigen 1. Verplaats de celcursor naar de cel waarvan u de inhoud wilt wijzigen.
2. Open met een druk op 2(EDIT)5(SEQ) het reeksscherm en geef de functieuitdrukking en de waarden op die nodig zijn voor het genereren van de vereiste tekenreeks. U kunt gegevens invoeren voor het item dat oplicht op het scherm. Verwijzingsnaam van de cel die is geselecteerd in stap 1 Item Beschrijving Expr Voer de functieuitdrukking f(x) in voor het genereren van de reeks getallen.
k Tekst invoeren in een cel Als u tekst wilt invoeren, is het belangrijk dat het eerste wat u invoert in de cel, is a5(”). Door de aanhalingstekens (") weet de rekenmachine dat dat wat volgt tekst is en als zodanig moet worden weergegeven zonder berekening. De aanhalingstekens (") worden niet weergegeven als deel van de tekst. k Een formule invoeren in een cel Laten we als voorbeeld proberen een tabel te maken die gegevens bevat op basis van de formule × = .
k Een celverwijzingsnaam invoeren Iedere cel in een spreadsheet heeft, wat wordt genoemd, een “verwijzingsnaam”, die wordt gevormd door de naam van de kolom (A tot en met Z) te combineren met de naam van de rij (1 tot en met 999). Een celverwijzingsnaam kan worden gebruikt in een formule en dat maakt de waarde van de aangeroepen cel tot een onderdeel van de formule. Zie “Een formule invoeren in een cel” hierboven voor meer informatie.
u Het symbool voor de absolute celverwijzingsnaam ($) invoeren Wanneer u een celverwijzing invoert in een spreadsheet-cel, druk dan op 2($). Bijvoorbeeld, de volgende toetsaanslagen voeren de absolute celverwijzingsnaam = $B$1 in. !.(=)2($)al(B)2($)b k Celinhoud kopiëren en plakken U kunt de inhoud van één of meer cellen kopiëren en op een andere locatie plakken. Wanneer u de kopieerbewerking uitvoert, kunt u, als u dat wilt, de inhoud naar meerdere locaties kopiëren.
Wanneer u een celbereik knipt en plakt, worden verwijzingsnamen die van invloed zijn op relaties binnen het bereik in overeenstemming daarmee gewijzigd wanneer het bereik wordt geplakt, zodat de juiste relatie behouden blijft, ongeacht of het relative of absolute verwijzingsnamen zijn. ⇒ Het celbereik B1:C1 dat de formule =B1+5 bevat, knippen en plakken in B2:C2.
Wanneer er in cel B1 dit staat: Doet het commando Fill dit: =A1×2 A B 1 =A1×2 2 =A2×2 3 =A3×2 =$A$2×2 A B 1 =$A$2×2 2 =$A$2×2 3 =$A$2×2 * NB. in werkelijkheid laten B1, B2 en B3 de berekeningsresultaten zien en niet de formule’s, zoals u hier kunt zien. u Eenzelfde formule invoeren in een aantal cellen 1. Selecteer de cellen waar u dezelfde formule wilt invoeren. • In dit voorbeeld is B1:B3 geselecteerd. Zie “Een aantal cellen selecteren” (pagina 9-6). 2 Druk op 2(EDIT)6(g)1(FILL). 3.
2. Verricht één van de volgende handelingen afhankelijk van de gewenste sorteerbewerking. Oplopend sorteren: 2(EDIT)6(g)2(SRT • A) Aflopend sorteren: 2(EDIT)6(g)3(SRT • D) k Cellen wissen en invoegen u Een volledige rij of kolom met cellen wissen Selecteer de rij(en) of kolom(men) die u wilt wissen en druk op 3(DEL). De geselecteerde rij(en) of kolom(men) worden meteen gewist, zonder dat er eerst om bevestiging wordt gevraagd. Een rij of kolom kan ook als volgt worden gewist. 1.
u De inhoud van bepaalde cellen wissen Selecteer de cel(len) waarvan u de inhoud wilt wissen en druk op 5(CLR). 3. Speciale S • SHT modus commando’s De modus S • SHT biedt een aantal bijzondere mogelijkheden zoals CellSum(, om de som van een celbereik te maken, en CellIf(, om takcondities te bepalen. Deze speciale commando’s kunnen in formules worden gebruikt. k Lijst van speciale S • SHT modus commando’s “Invoertoetsbewerking” kan alleen bij celinvoer.
Commando Beschrijving CellSum( (Som van cellen) Retourneert de som van de gegevens in een bepaald celbereik. Invoertoetsbewerking: 5(CEL)5(Sum) Syntax: CellSum( begincel:eindcel[)] Voorbeeld: =Cellsum(A3:C5) Retourneert de som van de gegevens in celbereik A3:C5. CellProd( (Product van cellen) Retourneert het product van de gegevens in een bepaald celbereik.
S • SHT modus grafieken, statistische berekeningen en regressieberekeningen gebruiken dezelfde functies als de modus STAT. Het volgende bewerkingsvoorbeeld is uniek voor de modus S • SHT. k Voorbeeld van statistische grafiekbewerkingen (GRPH Menu) Voer de volgende gegevens in en teken een statistische grafiek (spreidingsdiagram in dit voorbeeld). 0,5, 1,2, 2,4, 4,0, 5,2 (x-asgegevens) –2,1, 0,3, 1,5, 2,0, 2,4 (y-asgegevens) u Gegevens invoeren en een statistische grafiek (spreidingsdiagram) tekenen 1.
2. Druk op 6(g)1(GRPH)6(SET). • Het algemene grafiekinstelscherm verschijnt (StatGraph1 in dit voorbeeld). U kunt de instelling configureren voor het item dat oplicht op het scherm. Er verschijnt een functiemenu wanneer sommige instelitems worden geselecteerd. • Het aantal kolommen dat in stap 1 werd geselecteerd, bepaalt welke informatie automatisch wordt ingevoerd via het algemene grafiekinstelscherm.
k Voorbeeld van statistische berekening (CALC Menu) Dit voorbeeld is gebaseerd op de gegevens van “Een spreidingsdiagram en xy-lijngrafiek tekenen” (pagina 6-10) voor statistische berekeningen met twee variabelen. 0,5, 1,2, 2,4, 4,0, 5,2 (x-gegevens) –2,1, 0,3, 1,5, 2,0, 2,4 (y-gegevens) u Statistische berekeningen en regressieberekeningen met twee variabelen 1.
• Het aantal kolommen dat in stap 1 werd geselecteerd, bepaalt welke informatie automatisch wordt ingevoerd via het specificatiescherm voor het gegevensbereik van statistische berekeningen. Indien u dit aantal kolommen selecteert: Deze informatie wordt automatisch ingevoerd: 1 1Var XCell en 2Var XCell 2 1Var Freq en 2Var YCell 3 2Var Freq • Hieronder staan alle instelitems op dit scherm beschreven.
Voor informatie over dit menu item: Zie: {CALC} - {1VAR} “Statistische berekeningen op waarnemingen met één variabele” (pagina 6-17) {CALC} - {2VAR} “Statistische berekeningen op waarnemingen met twee variabelen” (pagina 6-18) {CALC} - {REG} “Regressieberekeningen” (pagina 6-18) {CALC} - {SET} “Gebruik van het specificatiescherm voor het gegevensbereik van statistische berekeningen” (pagina 9-19) 5.
Geheugentype Vectorgeheugen (Vct A ~ Vct Z) Opslagbewerking U kunt gegevens opslaan in een bereik van cellen in één rij of één kolom in het vectorgeheugen. Terwijl een reeks cellen in één rij of één kolom is geselecteerd, drukt u op 6(g)3(STO)5(VCT) en voert u vervolgens de vectornaam in op het scherm dat verschijnt.
Geheugentype Oproepbewerking Matrixgeheugen (Mat A ~ Mat Z) U kunt gegevens vanuit een bepaald matrixgeheugen oproepen in de spreadsheet. Selecteer de cel voor de linker bovenhoek van de opgeroepen gegevens en druk vervolgens op 6(g)4(RCL)3(MAT). Geef vervolgens de matrixnaam in op het scherm dat verschijnt. Vectorgeheugen (Vct A ~ Vct Z) U kunt gegevens van een opgegeven vectorgeheugen oproepen naar een reeks cellen in één rij of één kolom.
Hoofdstuk 10 eActivity U kunt de modus e • ACT gebruiken om gegevens in een eActivity-bestand te plaatsen. U kunt tekst en numerieke uitdrukkingen invoeren, en gegevens plakken (zoals grafieken, tabellen, enz.) vanuit de ingebouwde applicaties van de rekenmachine, zoals “strips”. De eActivity-bestanden kunnen bijvoorbeeld door een leraar worden gebruikt om wiskundige problemen of oefeningen te maken die tips over oplossingen geven, voor distributie naar studenten.
Hieronder wordt uitgelegd welke soorten gegevens u in een eActivity-bestand kunt invoeren en bewerken. Tekstregel .............. In een tekstregel kunt u karakters, getallen en uitdrukkingen als nietuitvoerbare tekst invoeren. Wiskundige regel ... Gebruik de wiskundige regel om een uitvoerbare rekenformule in te voeren. Het resultaat verschijnt op de volgende regel. Berekeningen worden uitgevoerd op dezelfde wijze als in de RUN • MAT-modus, zolang natuurlijke schrijfwijze is ingeschakeld. Regeleinde .......
• {INS} ... Geeft het submenu weer om een nieuwe regel in te voegen boven de huidige geselecteerde regel of de huidige cursorpositie. • {TEXT} ... Voegt een tekstregel in. • {CALC} ... Voegt een wiskundige regel in. • {STOP} ... Voegt een berekening regeleinde in. • {'MAT} ... Geeft de Matrix Editor weer (pagina 10-7)/Vector Editor (pagina 10-7) weer. • {'LIST} ... Geeft de List Editor weer (pagina 10-7). • Menu wanneer een tekstregel geselecteerd is • {TEXT} ...
• De volgende karakters zijn toegestaan in de bestandsnaam. A tot Z, {, }, ’, ˜, 0 tot 9 u Een bestand openen Gebruik f en c om het bestand te markeren dat u wilt openen, en druk vervolgens op 1(OPEN) of w*. * Als er een fout optreedt, verwijder dan het interne geheugen en de clipboardgegevens, of zet de gegevens over op uw computer. u Een bestand wissen 1. Gebruik f en c om het bestand te markeren dat u wilt wissen, en druk vervolgens op 3(DEL).
k Verplaatsen van de cursor en verplaatsbewerkingen Als u dit wilt doen: Gebruik deze toetsbewerking: Beweeg de cursor voorwaarts en achterwaarts f of c Blader een scherm voorwaarts !f of 6(g)1(JUMP)3(PgUp) Blader een scherm achterwaarts !c of 6(g)1(JUMP)4(PgDn) Plaats de cursor aan het begin van het werkruimtescherm 6(g)1(JUMP)1(TOP) Plaats de cursor aan het einde van het werkruimtescherm 6(g)1(JUMP)2(BTM) k Invoeren van een tekstregel Gebruik een tekstregel voor het invoeren van alfanumerieke
• De functietoets 5(A↔a) schakelt tussen hoofdletters en kleine letters. Deze functie is alleen beschikbaar zolang de invoer van alfatekst is ingeschakeld. Zie pagina 2-8 voor details. De tekstregelcursor is zolang de invoer van hoofdletters is geselecteerd, en tijdens de invoer van kleine letters. • Druk op w om een regelterugloop in de tekst in te voeren. Er wordt geen symbool weergegeven voor een regelterugloop.
2. Voer een wiskundige uitdrukking in (bijvoorbeeld: s'!5(π)cg). • De invoer van de wiskundige regel en de bediening van de bewerkingen zijn hetzelfde als in de modus RUN • MAT voor natuurlijke schrijfwijze. 3. Om het resultaat van de berekening te krijgen, druk op w. u Matrixberekeningen met behulp van de Matrix Editor Door het selecteren van {'MAT} in het functiemenu wordt de Matrix Editor weergegeven.
• Om terug te keren naar het scherm met de werkruimte vanuit de List Editor in de e • ACTmodus, druk op J. • In e • ACT-modus worden waarden voor lijstvariabelen voor elk bestand afzonderlijk opgeslagen. De variabele waarden in een lijst verschillen van die waarden die geproduceerd worden wanneer ze aangeroepen worden vanuit een niet-e • ACT-modus.
EQUA modus simultaan vergelijkingsschermdata Simul Equation EQUA modus hogere-orde vergelijkingsschermdata Poly Equation DYNA modus grafiekschermdata Dynamic Graph TVM modus berekeningsschermdata Financial S • SHT modus spreadsheetschermdata Spreadsheet Data instelwizard E-CON3 modus Econ SetupWizard Geavanceerde insteldata E-CON3 modus Econ AdvancSetup Geavanceerde insteldata E-CON3 modus (Wanneer deze strip wordt uitgevoerd, begint het bemonsteren meteen op basis van de geregistreerde instel
6. Druk nogmaals op w om stripdata aan te maken. • Dit start de ingebouwde applicatie voor het geselecteerde striptype (GRAPH modus in dit voorbeeld) en laat het grafiekscherm verschijnen. Er verschijnt nu een leeg grafiekscherm omdat er nog geen data zijn. 7. Druk op J om het scherm met de grafiekfunctielijst te laten verschijnen. 8. Voer de functie in waarvan u een grafiek wilt maken. 1 2 (Voorbeeld: Y = X – 1) 2 9. Druk op 6(DRAW). • Er wordt een grafiek gemaakt van de ingevoerde functie. 10.
• {INS} ... Voegt een nieuwe lijn in boven de lijn waarop de cursor zich momenteel bevindt. • {MATH} ... Toont het MATH menu (pagina 1-14). • {CHAR} ... Toont een invoermenu voor rekenkundige symbolen, speciale symbolen en tekens van diverse talen. • {A↔a} ... Schakelen tussen grote en kleine letters terwijl alfanumerieke tekens kunnen worden ingevoerd (door op a te drukken). u De titel van een strip wijzigen 1. Gebruik c en f om de strip te selecteren waarvan u de titel wilt wijzigen. 2.
3. Druk op J om het scherm over het geheugengebruik te sluiten. u Een lijn of strip wissen 1. Verplaats de cursor naar de lijn of strip die u wilt wissen. • Indien u de cursor naar een rekenlijn verplaatst, worden de berekening en het resultaat gewist. 2. Druk op 6(g)2(DEL-L). • Er verschijnt een bevestigingsbericht. 3. Druk op 1(Yes) om te wissen of 6(No) om te annuleren zonder iets te wissen.
• Door een eActivity bestand met extensie “g1e” te openen, functies in te voeren die zijn toegevoegd met OS Versie 2.0 of hoger en vervolgens het bestand op te slaan, kan de extensie “g1e” mogelijk behouden blijven. Hoewel u een dergelijk bestand kunt openen met een rekenmachine met een besturingssysteem ouder dan OS Versie 2.0 (wegens de extensie “g1e”), kunnen de rekenfuncties en -commando’s die zijn toegevoegd vanaf OS Versie 2.0 niet worden gebruikt.
Hoofdstuk 11 Geheugenbeheerder fx-7400GIII Dit model ondersteunt de volgende gegevensbewerkingen: weergeven, zoeken en verwijderen van gegevens. Belangrijk! De fx-7400GIII is niet voorzien van een opslaggeheugen. Hierdoor worden de bewerkingen voor opslaggeheugen, zoals die hieronder staan beschreven, niet ondersteund.
k Scherm met geheugeninformatie Het venster met geheugeninformatie toont informatie over één geheugen per keer: het hoofdgeheugen of het opslaggeheugen van de rekenmachine. • Aangezien de fx-7400GIII alleen hoofdgeheugen heeft, wordt alleen de inhoud van het hoofdgeheugen weergegeven in het informatiescherm van het hoofdgeheugen. • Voer met de fx-9860GIII of fx-9750GIII één van de volgende MEMORY-modus menubewerkingen uit, om het geheugeninformatievenster dat u wilt, weer te geven.
U kunt de volgende gegevens controleren.
Opslaggeheugen*1 Gegevensnaam Inhoud *.g1m of .g2m bestandsnamen Gegevens in de tabel van het hoofdgeheugen die naar het opslaggeheugen is gekopieerd. Deze bestandsnamen hebben de extensie “.g1m” of “.g2m”. eActivity gegevensnamen eActivitygegevens die zijn opgeslagen in het opslaggeheugen. Namen van invoegtoepassingen (add-ins) (toepassingen,talen, menu’s) Invoegtoepassingen, talen en menu’s van invoegtoepassingen in het opslaggeheugen. Mapnamen Tussen vierkante haken ([ ]). *.
• Wanneer u een map selecteert die in een map op niveau 3 is opgeslagen en deze vervolgens verwijdert (pagina 11-8), wordt de geselecteerde map (op niveau 4) en alles in die map verwijderd. u Een map hernoemen 1. Selecteer in het scherm met de informatie over het opslaggeheugen de map die u wilt hernoemen. 2. Druk op 5(RN • F) om het scherm te openen om de map te hernoemen. 3. Voer maximaal acht karakters in voor de naam die u aan de map wilt geven.
• Als u een of meer afzonderlijke items in een gegevensgroep of map selecteert, verschijnt de zwarte selectie-aanwijzer ( ) naast het item, terwijl naast de groeps- of mapnaam een witte selectie-aanwijzer wordt weergegeven (g). J → • Als u terugkeert naar het beginscherm van de modus MEMORY, wordt de huidige selectie van alle geselecteerde items opgeheven. k Gegevens kopiëren Belangrijk! • Het kopiëren van gegevens wordt niet ondersteund op de fx-7400GIII.
u Foutcontroles tijdens het kopiëren van gegevens De volgende foutcontroles worden uitgevoerd tijdens het kopiëren van gegevens. Controle op lage batterijspanning De rekenmachine voert een controle uit op lage batterijspanning voordat het kopiëren begint. Als de batterij niveau 1 heeft verschijnt een melding dat de spanning te laag is en wordt het kopiëren niet uitgevoerd.
Controle op niet-overeenkomende types eActivity gegevens, invoegtoepassingen (add-ins), talen en menu’s van invoegtoepassingen en reservekopiegegevens kunt u niet naar het hoofdgeheugen kopiëren. Als u dat toch doet, verschijnt een foutmelding dat het type niet overeenkomt. k Bestanden wissen u Een bestand in het hoofdgeheugen wissen 1. Geef het informatievenster van het hoofdgeheugen weer. • Zie “Scherm met geheugeninformatie” op pagina 11-2. 2. Selecteer het bestand dat u wilt wissen.
u Een bestand in het opslaggeheugen zoeken Voorbeeld Zoek alle bestanden in het opslaggeheugen waarvan de naam begint met de letter “S” 1. Geef het informatievenster van het opslaggeheugen weer. • Zie “Scherm met geheugeninformatie” op pagina 11-2. 2. Druk op 3(SRC). • Typ de letter “S” als trefwoord. • Het eerste bestand waarvan de naam begint met de letter “S” wordt op het scherm gemarkeerd.
Druk op 1(Yes) om een reservekopie van de gegevens te maken, of op 6(No) om de reservekopiebewerking te annuleren. De foutmelding “Memory Full” verschijnt alleen als er onvoldoende vrije ruimte in het opslaggeheugen is om de reservekopiebewerking uit te voeren. u Reservekopiegegevens terugzetten in het hoofdgeheugen 1. Druk in het beginscherm van de modus MEMORY op 4(BKUP). • In het scherm dat wordt weergegeven kunt u bevestigen of er wel of niet reservekopiegegevens in het opslaggeheugen staan. 2.
k Het opslaggeheugen optimaliseren Wanneer u veelvuldig gegevens opslaat en laadt, kan het opslaggeheugen gefragmenteerd raken. Als gevolg van deze fragmentatie kunt u in bepaalde geheugenblokken geen gegevens opslaan. Daarom is het raadzaam periodiek het opslaggeheugen te optimaliseren. Hierdoor worden de gegevens in het opslaggeheugen gedefragmenteerd en wordt het geheugen efficiënter gebruikt. u Het opslaggeheugen optimaliseren 1.
Hoofdstuk 12 Systeembeheerder Gebruik de Systeembeheerder om systeeminformatie te bekijken en om systeeminstellingen te doen. 1. De systeembeheerder gebruiken Kies in het hoofdmenu de modus SYSTEM en geef de volgende menuopties weer. • 1( ) ... {schermcontrast instellen} • 2( ) ... {automatische uitschakeling instellen} • 3(LANG) ... {systeemtaal} • 4(VER) ... {versie} • 5(RSET) ... {initialisatie toestel} • 6(g)5(OS) ... {bijwerken van besturingssysteem}* * Alleen fx-9860GIII/fx-9750GIII 2.
k Systeemtaal instellen Met de optie LANG kunt u bepalen in welke taal ingebouwde toepassingen worden weergegeven. u De berichttaal kiezen 1. Druk in het beginscherm van de modus SYSTEM op 3(LANG) om het keuzescherm Message Language weer te geven. 2. Kies de gewenste taal met de cursortoetsen f en c, en druk vervolgens op 1(SEL) om de gewenste taal te kiezen. 3. De pop up verschijnt als u de taal gebruikt die u hebt geselecteerd. Controleer de inhoud en druk dan op J. 4.
3. Druk op J of !J(QUIT) om terug te keren naar het eerste SYSTEM modusscherm. • De versie van het besturingssysteem dat in feite verschijnt, hangt af van het model van de rekenmachine. u Een gebruikersnaam registreren 1. Druk terwijl de versielijst op het scherm staat op 1(NAME) om het invoerscherm van de gebruikersnaam te openen. 2. Voer maximaal acht karakters voor de gebruikersnaam in. 3. Druk na het invoeren van de naam op w om de naam te registreren en terug te keren naar de versielijst.
De volgende tabel toont de functies van de functietoetsen. U kunt de functietoetsen gebruiken om specifieke data te wissen. Functies van de functietoets Configuratie informatie initialseren 1(STUP) 䡬 2(MAIN) 䡬 Data van hoofdgeheugen uitwissen Invoegtoepassingen uitwissen Data van opslaggeheugen uitwissen (exclusief invoegtoepassingen) 䡬 䡬 3(ADD) 䡬 4(SMEM) 䡬 5(A&S) 䡬 6(g)1(M&S) 䡬 䡬 䡬 6(g)2(ALL) 䡬 䡬 䡬 䡬 6(g)3(RST1) 䡬 䡬 *3 䡬 *3 Enkele invoegtoepassingen zijn niet verwijderd.
Hoofdstuk 13 Uitwisselen van gegevens In dit hoofdstuk wordt uitgelegd hoe u gegevens tussen een rekenmachine en een computer of twee rekenmachines overdraagt. Gegevenscommunicatie vindt plaats in de modus LINK. Kies in het hoofdmenu de modus LINK. Op het scherm verschijnt dan het menu waarmee u het uitwisselen van gegevens kunt regelen. • {TRAN} ... {menu om gegevens te verzenden} • {RECV} ... {menu om gegevens te ontvangen} • {EXAM}* ... {geeft het menu van de Examenmodus weer} • {CABL}* ...
2. Druk op 1(On). De functie Wakeup wordt ingeschakeld en u keert terug naar het menu dat het uitwisselen van gegevens regelt. 3. Zet het ontvangend toestel aan. 4. Verbind het ontvangend toestel met het zendend toestel. 5. Als u het verzenden op het zendend toestel start, wordt het ontvangend toestel automatisch ingeschakeld en worden de gegevens uitgewisseld.
k Minimale systeemvereisten voor computers Een computer moet aan de volgende minimumvereisten voldoen om gegevens te kunnen uitwisselen met de rekenmachine. • USB-poort • Een van de volgende besturingssystemen. Windows 8.1 (32-bits, 64-bits) Windows 10 (32-bits, 64-bits) macOS 10.13, macOS 10.14, macOS 10.15, macOS 11.X k In de modus Mass Storage verbinding met een computer maken en verbreken Verbind de optioneel beschikbare USB-kabel* met uw computer. * Meegeleverd bij de rekenmachine in sommige regio’s.
• In OS X of macOS wordt het pictogram voor het rekenmachinestation weergegeven op het Mac-bureaublad. Dubbelklik op het pictogram om het station te openen. • Het rekenmachinestation staat voor het opslaggeheugen van de rekenmachine. 5. Voer de vereiste bewerking op uw computer uit om de gegevens over te dragen. • Zie “Gegevens tussen de rekenmachine en een computer overdragen” (pagina 13-4) voor meer informatie over bewerkingen voor het overdragen van gegevens.
Groepsnaam hoofdgeheugen Mapnaam @MainMem Itemnaam hoofdgeheugen Econ3Now SUxxx SDxxx CPxxx F-MEM xx G-MEM xx LIST xx LIST ANS LISTFILE x MAT ANS MAT x VCT ANS VCT x FINANCIAL STAT SYSTEM TABLE Y=DATA @IMAGE Econ3Now.g1m SUxxx.g1m SDxxx.g1m CPxxx.g1m FMEMxx.g1m GMEMxx.g2m LISTxx.g1m of LISTxx.g2m LISTANS.g1m of LISTANS.g2m FILEx.g1m of FILEx.g2m MATANS.g1m of MATANS.g2m MATx.g1m of MATx.g2m VCTANS.g2m VCTx.g2m .g1m .txt .g1m of .
u Gegevens in het hoofdgeheugen bijwerken bij beëindiging van een USBverbinding Tijdens een USB-verbinding tussen de rekenmachine en een computer kunt u via de computer de inhoud van de map @MainMem bewerken door mappen en bestanden te verwijderen, bestanden te bewerken, bestanden toe te voegen, enzovoort. Wanneer u de USB-verbinding verbreekt, worden de gegevens in het hoofdgeheugen van de rekenmachine bijgewerkt met de huidige inhoud van de map @MainMem. Houd rekening met de volgende belangrijke punten.
• Als er een tekstbestand (.txt) wordt toegevoegd aan de map @MainMem\PROGRAM, wordt dit bestand automatisch geconverteerd naar een programma met dezelfde naam als het bestand en wordt het opgeslagen in de groep PROGRAM in het hoofdgeheugen. Zie “Regels voor converteren van programma’s en tekstbestanden” (pagina 8-6) voor informatie over de regels voor bestandsnamen en andere conversieregels. u Gegevens overdragen tussen de rekenmachine en een computer 1.
3. Geef de inhoud van de map @MainMem\PROGRAM weer en gebruik een tekstverwerkingsprogramma om het tekstbestand te openen dat dezelfde naam heeft als het programma dat u wilt bewerken. • In Windows kunt u Kladblok of een vergelijkbaar programma gebruiken. In Mac OS kunt u bijvoorbeeld TextEdit gebruiken. 4. Voer de vereiste bewerkingen uit.
In dat geval wordt het bericht “File System ERROR” op de rekenmachine weergegeven wanneer u de USB-verbinding tussen de rekenmachine en computer hebt verbroken. Wanneer dit gebeurt, kunt u de rekenmachine pas weer starten als u een bewerking voor het initialiseren van alle gegevens hebt uitgevoerd. Hiermee worden alle gegevens van de rekenmachine verwijderd. Zie “File System ERROR” (pagina α-5) voor meer informatie.
k Het uitwisselen van gegevens Verbind de beide toestellen en voer de volgende handelingen uit. Ontvangend toestel Om het toestel klaar te maken voor de ontvangst van gegevens, drukt u op 2(RECV) als het menu voor het regelen van uitwisselingen op het scherm staat. Het toestel gaat in wachtstand, klaar om gegevens te ontvangen. De ontvangst begint op het moment dat het andere toestel begint met zenden.
u Een verzending uitvoeren Nadat u de te verzenden gegevenstypes hebt aangeduid, drukt u op 6(TRAN). Het zendend toestel vraagt nu om dit te bevestigen. • 1(Yes) ... de gegevens worden verzonden • 6(No) ... het scherm voor het uitkiezen van de gegevens verschijnt opnieuw Druk op 1(Yes) om met het verzenden te beginnen. • Het verzenden kunt u onderbreken door op A te drukken.
Gegevenstype Inhoud Controle op overschrijven*2 Neen FINANCIAL*1 Financiële gegevens Groep functietoetsgeheugens F-MEM n Inhoud van de geheugens voor functietoetsen (1 tot 20) G-MEM n Inhoud van de grafiekgeheugens (1 tot 20) LIST n Inhoud van de lijstgeheugens (1 tot 26, en Ans) Ja LIST FILE n *1 Inhoud van de geheugens voor lijstbestanden (1 tot 6) Ja Groep grafiekgeheugens RECURSION*1 SETUP STAT STR n Stringeheugen (1 tot 20) gegevens VCT n*1
Met controle op het overschrijven: als het ontvangend toestel gegevenstypes van dezelfde soort bevat, dan verschijnt een vraag of de reeds opgeslagen gegevens vervangen moeten worden door de nieuwe gegevens. Naam van het gegevenstype • 1(YES) ... {het aangesproken geheugen wordt overschreven} • 6(NO) ... {het geheugen voor het volgende gegevenstype wordt aangesproken} Let op het volgende als u gegevens gaat uitwisselen.
Verzender fx-7400GIII of een ouder model rekenmachine Ontvanger Beschrijving Gegevens verzonden vanaf een ander rekenmachinemodel worden grotendeels ontvangen in oorspronkelijke indeling. Wanneer er echter een verschil is tussen fx-9860GIII of fx-9750GIII een functie van de fx-9860GIII of fx-9750GIII en de functie van het verzendend model, zal de fx-9860GIII of fx-9750GIII de gegevens omzetten indien nodig. fx-7400GIII of een ouder model rekenmachine Alle gegevens overgedragen.
3. De rekenmachine verbinden met een projector U kunt de calculator aansluiten op een CASIO projector en de inhoud van het scherm van de calculator op een scherm projecteren. u Aansluitbare projectoren Bezoek de volgende site voor informatie over aansluitbare projectoren. https://edu.casio.com/support/projector/ • U kunt de calculator ook aansluiten op de multifunctionele presentatieset model YP-100 en vanaf andere projectoren projecteren dan het hierboven genoemde model.
Hoofdstuk 14 PYTHON (alleen fx-9860GIII, fx-9750GIII) De PYTHON-modus biedt een runtime-omgeving voor de programmeertaal Python. U kunt de PYTHON-modus gebruiken om Python-bestanden aan te maken, op te slaan, te bewerken en uit te voeren. Belangrijk! • De PYTHON-modus ondersteunt versie 1.9.4 van MicroPython, die aangepast is zodat ze op deze rekenmachine kan werken. Merk op dat MicroPython in het algemeen verschilt van de Python die op een computer werkt.
k Overgang van aanmaak py-bestand naar uitvoering van het bestand Onderstaand voorbeeld legt de handelingen uit van aanmaak van een nieuw py-bestand naar de uitvoering ervan. Voorbeeld: Maak een py-bestand aan dat de oppervlakte en de inhoud verkrijgt van een regelmatige octaëder en voer het uit om de oppervlakte en de inhoud te berekenen wanneer de lengte van een ribbe 10 is. De bestandsnaam is OCTA.
3. Voer onderstaande toetsbewerkingen uit om elke regel van het py-script in te voeren. • U kunt de Catalogusfunctie van de PYTHON-modus (pagina 14-9) gebruiken voor een efficiëntere invoer van functies en opdrachten. In onderstaande toetsbewerkingen wijzen onderstreepte tekststrings tussen haakjes op functie- en opdrachtnamen die ingevoerd zijn met de Catalogusfunctie. Voer deze toetsbewerking uit: Om dit in te voeren: !e(CATALOG)6(CTGY)d(math)((I)(import math) ww import math a5(A↔a)v(A)!.
k SHELL-scherm Als u op 2(RUN) drukt in stap 4 van bovenstaande procedure, dan start de PYTHON-modus SHELL, die kan worden gebruikt om py-scripts uit te voeren. Het scherm dat op dit ogenblik verschijnt wordt het “SHELL-scherm” genoemd. Met het SHELL-scherm kunt u niet alleen pyscripts uitvoeren die als bestanden zijn opgeslagen, u kunt ook uitdrukkingen en opdrachten direct invoeren en ze regel per regel uitvoeren. Meer informatie over SHELL vindt u in “De SHELL gebruiken” (pagina 14-13).
k Functiemenu voor het registreren van een naam voor een nieuw pybestand • {A↔a} … wisselt tussen hoofdletters en kleine letters k Functiemenu van het scherm met de scripteditor • {FILE} • {SAVE} … overschrijft het op dit moment geopende py-bestand • {SV • AS} … slaat het op dit moment geopende py-bestand onder een andere naam op • {RUN} ...
3. Tekst en opdrachten invoeren In de PYTHON-modus kunt u op drie manieren tekst en opdrachten invoeren. • Met behulp van het toetsenbord alfatekens, symbolen en functies invoeren (Zie onderstaande procedure.
Belangrijk! Bij de bovenstaande tekststrings die met toetsbewerkingen worden ingevoerd, zijn log() en andere door haakjes gevolgde functies, e (basis van een natuurlijk logaritme) en pi mathmodulefuncties. Om deze functies te gebruiken, moet u eerst de math-module importeren.* Meer informatie vindt u in “Opdrachtcategorieën” (pagina 14-10) en “Bewerkingsvoorbeeld: math-modulefuncties gebruiken” (pagina 14-12).
k Het functiemenu gebruiken om opdrachten in te voeren (voorwaardelijke vertakkingen of lussen) als instructieblokken Vanaf het scherm met de screeneditor kunt u het functiemenu {COM} gebruiken om instructieblokken van voorwaardelijke vertakkingsopdrachten of lusopdrachten in te voeren.
u Voorbeeld: Een if...else instructie in te voeren 1. Verplaats de cursor op het scherm met de scripteditor naar de regel waar u het instructieblok wilt invoegen en druk vervolgens op 6(g)1(COM)2(ifelse). • Dit voert het instructieblok if...else in, met de cursor op de plaats waar de if-voorwaarde moet worden ingevoerd. • Regels 2 en 4 springen automatisch twee spaties in. k Een opdracht vanaf de catalogus invoeren (Catalogusfunctie) De catalogus is een lijst met functies en opdrachten.
4. Gebruik f en c om de opdracht te selecteren die u wilt invoeren. 5. Druk na de selectie van de opdracht die u wilt invoeren op 1(INPUT) of w. • Wanneer u naar de PYTHON-modus gaat en de catalogus weergeeft, wordt de opdracht die bij de vorige weergave van de catalogus werd geselecteerd als eerste weergegeven. Opdrachtcategorieën De inhoud van elke categorie van de catalogus van de PYTHON-modus wordt in onderstaande tabel beschreven.
k Modules gebruiken (import) In de PYTHON-modus kunt u de onderstaande functies gebruiken naast de ingebouwde Python-functies. • Python standaard math-module- en random-modulefuncties • Originele CASIO-functies casioplot-module (zie pagina 14-17) Om een functie in een module te gebruiken, moet u de module wel eerst importeren (import). Beschrijving import-syntaxis import Hiermee wordt de door gespecificeerde module (py-bestand) geïmporteerd.
u Bewerkingsvoorbeeld: math-modulefuncties gebruiken 1. Druk op het scherm met de bestandenlijst op 4(SHELL). 2. Druk op !e(CATALOG) om de catalogus weer te geven. 3. Druk op 6(CTGY) om het categoriescherm weer te geven en druk vervolgens op d(math). 4. Voer de onderstaande volgorde van toetsbewerkingen uit. h(M)w (Voert “math.” in) !e(CATALOG)I(C)w (Voert “ceil()” in) 5. Druk op b.cw. • De math-module wordt niet geïmporteerd, dus veroorzaakt de “ceil()” math-module een fout. 6.
4. De SHELL gebruiken Het SHELL-scherm biedt een interactieve opdrachtregel die kan worden gebruik om uitdrukkingen en opdrachten in te voeren en hun resultaten uit te voeren. U kunt op het SHELL-scherm rechtstreeks een uitdrukking of opdracht invoeren en het uitvoeren om een resultaat te verkrijgen. Als u een py-bestand uitvoert, worden de resultaten ervan op het SHELL-scherm weergegeven.
u Een opdracht vanaf het SHELL-scherm uitvoeren Raadpleeg “Een opdracht rechtstreeks op het SHELL-scherm invoeren en ze uitvoeren” (pagina 14-15). u Verticaal scrollen op het SHELL-scherm (om geschiedenisregels weer te geven) Druk op f of c. De op dit moment geselecteerde geschiedenisregel is deze die gemarkeerd is. u Horizontaal scrollen in een regel van het SHELL-scherm (geschiedenisregel of promptregel) 1. Gebruik f en c om de regel te markeren waarin u wilt scrollen. 2. Druk op d of e.
k Een opdracht rechtstreeks op het SHELL-scherm invoeren en ze uitvoeren U kunt een uitdrukking of opdracht van één regel in de promptregel van het SHELL-scherm invoeren en deze uitvoeren. Onderstaande voorbeeldbewerkingen starten allemaal wanneer het SHELL-scherm al is weergegeven. u Bewerkingsvoorbeeld 1: Eenvoudige rekenkundige bewerkingen uitvoeren (2+3) × 102 = 500 (c+d)*baxw 2+3 × (4+5) = 29 c+d*(e+f)w Merk de belangrijke punten hieronder op.
u input-bewerking in de PYTHON-modus input is een interne Python-functie die gebruikersinvoer accepteert wanneer een py-script wordt uitgevoerd. input-syntaxis input([tekststring van prompt]) Beschrijving Wanneer een py-script loopt, schrijft input de [tekststring van prompt] van het argument naar de regel voor resultaatuitvoer van SHELL en wacht het op invoer door de gebruiker.
• Als de SHELL opnieuw wordt opgestart door een py-script uit te voeren vanaf het scherm met de bestandenlijst of het scherm met de scripteditor, dan wordt de SHELL geïnitialiseerd voordat het py-script wordt uitgevoerd. Om deze reden verschijnt het SHELL-scherm zoals getoond in onderstaande schermafbeelding. Bericht “½ SHELL Initialized ½” Opdracht uitvoering py-script Resultaat uitvoering py-script Promptregel 5.
Voorbeeld: Om het tekenscherm weer te geven from casioplot import * show_screen() Opmerking: • Hierboven ziet u een voorbeeld waarin een blanco scherm waarop niets is getekend, wordt weergegeven wanneer show_screen wordt uitgevoerd vanaf het SHELL-scherm. Als er al iets op het scherm is getekend, wordt die inhoud weergegeven wanneer de functie wordt uitgevoerd. • Om het tekenscherm af te sluiten en terug te keren naar het SHELL-scherm, drukt u op J, A, of !J(QUIT).
set_pixel() Beschrijving: Tekent een pixel van de opgegeven kleur met de opgegeven coördinaten. Syntaxis: set_pixel(x, y[, color]) • x-argument, y-argument Bepaalt de x- en y-coördinaten van de pixel die moet worden getekend. Alleen waarden van het type int binnen de volgende bereiken kunnen worden opgegeven: 0 < x < 127, 0 < y < 63. De onderstaande afbeelding toont de relatie tussen de coördinaatwaarden en locaties op het tekenscherm.
get_pixel() Beschrijving: Verkrijgt kleurinformatie op de opgegeven coördinaten op het tekenscherm. Syntaxis: get_pixel(x, y) • x-argument, y-argument Bepaalt de x- en y-coördinaten van de pixel waarvan de kleurinformatie moet worden verkregen. Het bereik en het type waarde dat kan worden opgegeven zijn dezelfde als het x-argument en y-argument van set_pixel (pagina 14-19).
• size-argument Bepaalt een van de volgende als de tekengrootte van de tekenreeks die u wilt tekenen: “large”, “medium”. “medium” wordt toegepast wanneer dit argument wordt weggelaten. Opmerking: Naast afmetingen “large” en “medium” die hierboven zijn vermeld, is er ook een “small” formaat voorzien voor het gekleurd model van de rekenmachine. Als deze functie wordt uitgevoerd met deze rekenmachine terwijl “small” is opgegeven voor het size-argument, zal de “medium” grootte standaard worden toegepast.
k Tekenscherm Het tekenscherm is een speciaal scherm om te tekenen. u Timing voor vernieuwen tekenscherm Om het tekenscherm te vernieuwen terwijl het wordt weergegeven, voert u de functie show_ screen uit. Als u show_screen buiten een lusinstructie plaatst, zal het uitvoeren van het py-script alleen het eindresultaat op het tekenscherm weergeven. Als u show_screen binnen een lusinstructie plaatst, wordt het resultaat van elke tekenbewerking weergegeven tot het eindresultaat is bereikt.
6. Een py-bestand bewerken k Een py-bestand weergeven en bewerken U kunt onderstaande procedure gebruiken om een opgeslagen py-bestand te openen en de inhoud ervan in het scherm met de scripteditor weer te geven, waar u het desgewenst kunt bewerken. u Een py-bestand openen en weergeven op het scherm met de scripteditor 1. Ga via het hoofdmenu naar de PYTHON-modus. 2.
u Een tekststring van de scripteditor kopiëren of knippen en op het klembord opslaan 1. Verplaats de cursor op het scherm met de scripteditor naar het begin van het bereik dat u wilt kopiëren of knippen en druk vervolgens op !i(CLIP). 2. Verplaats de cursor naar het einde van het bereik dat u wilt kopiëren of knippen. • Dit markeert het geselecteerde bereik. • Het maakt geen verschil of u selecteert van het begin tot het einde van een bereik of van het einde tot het begin. 3. Druk op 1(COPY) of 2(CUT).
De functie {JUMP} van het functiemenu is handig wanneer u naar een specifieke lijn in het scherm met de scripteditor wilt gaan. Raadpleeg “Naar een specifiek regelnummer op het scherm met de scripteditor gaan” (pagina 14-23). u Debuggen op basis van de uitvoeringsresultaten van een py-bestand Als de uitvoering van een py-bestand een onverwacht resultaat oplevert, controleer dan de volledige inhoud van het py-bestand en voer correcties uit als nodig. 7.
8. Bestandscompatibiliteit py-bestanden kunnen worden gedeeld tussen uw rekenmachine en een computer. Een py-bestand dat met de rekenmachine is aangemaakt, kan worden overgezet naar een computer om het te bewerken met een teksteditor of andere software. Een py-bestand dat op een computer is aangemaakt, kan worden overgezet naar en worden uitgevoerd op een rekenmachine.
u Bestandsinhoud weergeven en bewerken Als u in de PYTHON-modus een py-bestand opent dat voldoet aan onderstaande voorwaarden (A) en (B), dan wordt de hele bestandsinhoud normaal weergegeven. Een py-bestand dat inhoud toont, kan in de PYTHON-modus normaal worden weergegeven en bewerkt.
9. Voorbeeldscripts Voorbeeld 1: Voorwaardelijke vertakking Doel Met voorwaardelijke vertakking wordt een voorwaarde beoordeeld en volgt de verwerking een of meerdere paden in overeenstemming met het beoordelingsresultaat. Onderstaand voorbeeld geldt voor een eenvoudig “if... else...”-instructie. Beschrijving a=int(input("a=")) Accepteert gebruikersinvoer terwijl het py-script wordt uitgevoerd. Ingevoerde waarden worden omgezet naar gehele getallen en bepalen variabele a.
Voorbeeld 2: Een module importeren Doel import importeert een module en maakt het mogelijk om de functies uit te voeren die erin gedefinieerd zijn. Gebruik onderstaand syntaxis om de functie in de module uit te voeren. . Beschrijving import math Importeert de math-module en maakt het mogelijk om de functie uit te voeren die erdoor gedefinieerd is. P=math.pi Definieert variabele P al pi, wat gedefinieerd is in de math-module.
Beschrijving def f(x,y,z): if x>0: t=x+y+z else: t=x-y-z return(t) Definieert een door de gebruiker gedefinieerde functie met functienaam f en argumenten x, y en z. Als variabele x groter is dan 0, definieert variabele t als het uitvoeringsresultaat van x+y+z. Anders (als variabele x 0 of minder is), definieert variabele t als het uitvoeringsresultaat van x-y-z. Maakt van variabele t de terugkeerwaarde.
Uitvoeringsresultaat Belangrijk! • Om py-bestanden in andere py-bestanden te importeren moeten alle bestanden zich in dezelfde map bevinden. • De py-bestanden die met het SHELL-scherm kunnen worden geïmporteerd zijn deze die hieronder beschreven staan. - Als de SHELL wordt opgestart door een bewerking op het scherm met de bestandenlijst,* dan zijn importeerbare bestanden de py-bestanden in de map die weergegeven is op het scherm met de bestandenlijst.
Hoofdstuk 15 Kansverdeling (alleen fx-9860GIII, fx-9750GIII) In de modus DIST kunt u de onderstaande acht kansberekeningen uitvoeren. Afzonderlijke kansverdelingen: Binomial, Poisson, Geometric, Hypergeometric Ononderbroken kansverdelingen: Normal, Student-t, 2, F Om de kanswaarden te berekenen en een kansverdelingsgrafiek te tekenen, selecteert u een verdelingstype en voert u vervolgens de parameterwaarden in. U kunt ook een inverse berekening uitvoeren om de waarde van x van een kanswaarde te bepalen.
2. Selecteer het verdelingstype dat u wilt gebruiken voor de berekening van de kanswaarde. • Hier willen we de binomial kansverdeling selecteren. Bevestig dat “Binomial” is gemarkeerd en druk vervolgens op w. • Hierdoor wordt het invoerscherm voor de binomial kansverdelingsparameter weergegeven. 3. Bepaal de Tail-instelling. • Bevestig dat Tail gemarkeerd is en druk vervolgens op een van de functietoetsen van 1 tot 4. Hieronder wordt de betekenis van elke beschikbare instelling uitgelegd. 1( ) ...
6. Wijzig de gegevenswaarde x en bereken vervolgens opnieuw de cumulatieve kans. • U kunt bijvoorbeeld de onderstaande toetsbewerking gebruiken om de waarde van x in 4 te wijzigen en opnieuw te berekenen. (1) Druk op e. Hiermee wordt het dialoogvenster voor bewerking weergegeven met 4 ingevoerd. (2) Druk op w. Dit voert de herberekening uit en werkt het berekeningsresultaat en de grafiek bij. • In plaats of de bewerking in stap (1) hierboven, kunt u drukken op K1(EDIT).
u Parameters van ononderbroken kansverdelingen 2-verdeling df : Vrijheidsgraden (positief geheel getal) Normal-kansverdeling : Standaardafwijking bevolking ( > 0) : Gemiddelde bevolking F-verdeling n:df : Vrijheidsgraden van teller Student-t-verdeling (positief geheel getal) df : Vrijheidsgraden (df > 0) d:df : Vrijheidsgraden van noemer (positief geheel getal) u Algemene parameters (x, Lower, Upper) Wanneer de Tail-instelling = { } (X ), { voor afzonderlijke kansverdeling) } (X ), of { } (X=)
2. Functiemenu DIST k Invoerscherm voor parameters •{ } (X) ... Dit menu-item wordt weergegeven zolang Tail gemarkeerd is. Selecteer het om de gegevenswaarde x te bepalen en het berekent de cumulatieve kans binnen het bereik gelijk aan of minder dan x. •{ } (X) ... Dit menu-item wordt weergegeven zolang Tail gemarkeerd is. Selecteer het om de ondergrens (Lower) en bovengrens (Upper) van de gegevenswaarde te bepalen en het berekent de cumulatieve kans binnen dat bereik. •{ } (X) ...
3. Overige bewerkingen k Herberekening en inverse berekening op grafiekscherm Als u de x waarde op het grafiekscherm wijzigt, wordt de kanswaarde opnieuw berekend. Als u de kanswaarde wijzigt, wordt de inverse berekening van de x waarde uitgevoerd. Herberekening op het grafiekscherm Als u de gegevenswaarde (x) of de ondergrens (Lower) en bovengrens (Upper) wijzigt, dan wordt de kanswaarde ( p) opnieuw berekend. Om opnieuw te berekenen, wijzig de gemarkeerde waarde in de formule op het grafiekscherm.
u Voorbeeld van herberekening Bereken de cumulatieve kans van een normal-kansverdeling met behulp van de parameterinstellingen rechts. Wijzig vervolgens de gegevenswaarde x van 36 in 37,5 en bereken vervolgens opnieuw de cumulatieve kans. 1. Markeer “Normal” op het verdelingsselectiescherm en druk vervolgens op w. • Voer vervolgens onderstaande toetsbewerking uit. 2. 1( )c dgwcwdfw 1(EXE) Voer waarde x in 3. dh.
4. Verdelingsvoorbeelden Dit hoofdstuk toont diverse verdelingsberekeningen met voorbeelden van ingevoerde parameters en voorbeelden van het grafiekscherm met berekeningsresultaten. Voor een voorbeeld van een berekening van binomial kansverdeling, zie “Bewerkingen” (pagina 15-1). Voor voorbeelden van een berekening van normal-kansverdeling, zie “Herberekening en inverse berekening op grafiekscherm” (pagina 15-6).
k 2-verdeling Tail { } (≤X≤) Lower 1 Upper 3 df 1 k F-verdeling Tail { } (≤X≤) Lower 1 Upper 3 n:df 1 d:df 2 Opmerking • Voor formules van verdelingsberekening, zie “Verdeling (Afzonderlijk)” (pagina 6-61) en “Kansverdeling (Continu)” (pagina 6-60) voor de modus STAT. Merk echter op dat in de modus DIST de volgende items verschillen van de modus STAT.
“Kansverdeling (Continu)” Cumulatieve kansverdeling = ∫ ( ) = Tail: {X } ∫ ( ) Tail: { X } = ∫ ( ) Tail: {X } “Kansverdeling (Continu)” Inverse cumulatieve verdeling (behalve voor Normalkansverdeling) = ∫ ( ) Tail: {X } = ∫ ( ) Tail: {X } Merk ook op dat berekeningen in bovenstaande formules van de modus DIST worden uitgevoerd als = 9.99 × 1099, – = –9.99 × 1099.
Bijlage 1. Lijst met mogelijke foutmeldingen Foutmelding Betekenis Remedie Syntax ERROR • • Fout tegen de syntax Poging om een ongeldig commando in te voeren • Druk op J om de fout te vinden en verbeter ze. Ma ERROR • Het resultaat valt buiten het interval van de berekening. Tussentijds of finaal resultaat van de berekening valt buiten het toegestane getal interval. Een berekening valt buiten het domein van de functiedefinitie. Fout tegen de wiskunde (deling door nul etc.
Foutmelding Memory ERROR Betekenis • Remedie De berekening of geheugenbewerking overschrijdt de resterende geheugencapaciteit. • • • Gebruik alleen het aantal geheugens dat momenteel is toegestaan. Vereenvoudig de gegevens die opgeslagen moeten worden zodat ze wel passen in de beschikbare geheugenruimte. Wis andere onnodige gegevens zodat er geheugenruimte vrijkomt. Argument ERROR • De kenmerken van het argument voldoen niet aan de voorwaarden nodig voor zo’n soort argument.
Foutmelding Betekenis Remedie Complex Number In Data • Gegevens verstuurd met een functie van deze rekenmachine (matrix, etc.) bevatten complexe getallen, maar de overeenkomstige functie van de ontvangende rekenmachine ondersteunt geen gegevens met complexe getallen. • Gegevens versturen zonder complexe getallen. Can’t Simplify • Simplificatie van breuken werd gepoogd met gebruik van de 'Simp functie (pagina 2-23), maar simplificatie kon niet worden uitgevoerd met de specifieke deler.
Foutmelding Betekenis Remedie Transmit ERROR • Probleem met de verbindingskabel of met het overeenstemmen van de parameters bij het uitwisselen van gegevens tussen twee toestellen. • Controleer of de verbindingskabel goed is aangesloten. Ga na of de parameters juist zijn ingesteld. Receive ERROR • Probleem met de verbindingskabel of met het overeenstemmen van de parameters bij het uitwisselen van gegevens tussen twee toestellen. • Controleer of de verbindingskabel goed is aangesloten.
Foutmelding Betekenis Remedie Too Much Data • Er zijn te veel gegevens. • Verwijder de onnodige gegevens. Fragmentation • ERROR U moet geheugenruimte vrijmaken voordat u meer gegevens kunt opslaan. • Maak geheugenruimte vrij. Invalid Name • Er staan ongeldige karakters in de opgegeven bestandsnaam. • Gebruik de juiste karakters om een geldige bestandsnaam in te voeren. Invalid Type • Er is een ongeldig gegevenstype opgegeven. • Geef geldige gegevens op.
2. Gebruikte intervallen Functie sinx cosx tanx Interval voor oplossingenmet reële getallen (DEG) |x| < 9 × (109)° (RAD) |x| < 5 × 107πrad (GRA) |x| < 1 × 1010grad sin–1x cos–1x |x| < 1 tan x |x| < 1 × 10 sinhx coshx |x| < 230,9516564 tanhx |x| < 1 × 10100 sinh–1x |x| < 1 × 10100 cosh–1x 1 < x < 1 × 10100 tanh–1x |x| < 1 –1 Interne cijfers Nauwkeurigheid 15 cijfers In principe is de nauwkeurigheid ±1 op het 10e cijfer.
Functie ° ’” ←⎯ ° ’” Interval voor oplossingenmet reële getallen Interne cijfers Nauwkeurigheid 15 cijfers In principe is de nauwkeurigheid ±1 op het 10e cijfer.* " " |a|, b, c < 1 × 10100 0 < b, c |x| < 1 × 10100 Zestigtallige weergave: |x| < 1 × 107 Opmerkingen x > 0: ^(xy) –1 × 10100 < ylogx < 100 x=0:y>0 m x < 0 : y = n, –––– 2n+1 (m en n zijn gehele getallen) Maar: –1 × 10100 < y log |x| < 100 • Complexe getallen mogen als argument worden gebruikt.
Examenmodi (alleen fx-9860GIII/fx-9750GIII) De Examenmodi plaatsen enkele limieten op de rekenmachinefuncties, zodat de rekenmachine kan worden gebruikt tijdens een examen of test. De beschikbaarheid van de Examenmodus hangt af van het model rekenmachine, zoals hieronder uitgelegd. fx-9860GIII fx-9750GIII Slechts één Examenmodus, die overeenstemt met Examenmodus voor IB. Twee Examenmodi: Examenmodus voor IB en Examenmodus voor Texas (US).
3. Druk op 1(Yes). • Lees het bericht in het dialoogvenster dat verschijnt. 4. Druk op 2. • Hiermee wordt het onderstaande dialoogvenster weergegeven. 5. Druk op J. Bediening van fx-9750GIII Opmerking: Door naar de Examenmodus voor IB te gaan door Math te selecteren voor de Input/Output-instelling van het configuratiescherm, zal de Input/Output-instelling worden omgeschakeld naar Mth/Mix. Merk op dat Math niet kan worden geselecteerd voor de Input/ Output-instelling terwijl u in de Examenmodus voor IB zit.
u Bewerkingen van de rekenmachine in Examenmodus • Als u een Examenmodus invoert, begint een van de hieronder getoonde pictogrammen op het scherm te knipperen. Examenmodus voor IB Examenmodus voor Texas (US) De knippersnelheid van het pictogram vertraagt na ongeveer 15 minuten na het invoeren van een Examenmodus. Pictogram • Het pictogram ( of ) keert zijn kleuren om om aan te geven dat een berekening bezig is. • In een Examenmodus is de automatische uitschakeltijd ingesteld op ongeveer 60 minuten.
u Een Examenmodus afsluiten Er zijn drie manieren om een Examenmodus af te sluiten. (1) Een Examenmodus afsluiten door aan te sluiten op een computer 1. Gebruik de USB-kabel om de rekenmachine die in een Examenmodus is aan te sluiten op een computer. 2. Wanneer de “Select Connection Mode” verschijnt op de rekenmachine, drukt u op de rekenmachine op de toets 1. 3. Open het rekenmachinestation op de computer. 4. Kopieer of verwijder alle bestanden op het rekenmachinestation op de computer. 5.
u Het Helpbestand van de Examenmodus weergeven U kunt het Helpbestand van de Examenmodus weergeven in de LINK-modus. 3(EXAM)2(ENTR) ... Toont hulp over het openen van de Examenmodi. 3(EXAM)3(APP) ... Toont hulp over de modi en functies die worden uitgeschakeld in de Examenmodi. 3(EXAM)4(EXIT) ... Toont hulp over het afsluiten van de Examenmodi.
MicroPython license information The MIT License (MIT) Copyright (c) 2013-2017 Damien P.
E-CON3 Application (English) ( fx-9860GIII, fx-9750GIII)
Important! • Do not install Add-in E-CON2 on a calculator that has E-CON3 installed. Doing so may cause operational problems. • All explanations in this section assume that you are fully familiar with all calculator and Data Logger (CMA CLAB* or CASIO EA-200) precautions, terminology, and operational procedures. • The E-CON3 application is designed to get the most out of the measurement functions of the CASIO EA-200 Data Logger.
1-1 E-CON3 Overview 1 E-CON3 Overview • From the Main Menu, select E-CON3 to enter the E-CON3 Mode. E-CON3 Main Menu • The “E-CON3 Mode” provides the functions listed below for simple and more efficient data sampling using a Data Logger. • 1(SET) ......... Displays a screen for setting up a Data Logger. • 2(MEM)........ Displays a screen for saving Data Logger setup data under a file name. • 3(PROG) ..... Performs program conversion.
2-1 Using the Setup Wizard 2 Using the Setup Wizard This section explains how to use the Setup Wizard to configure the Data Logger setup quickly and easily simply by replying to questions as they appear. If you need more control over specific sampling parameters, you should consider using the Advanced Setup procedure on page 3-1. k Setup Wizard Parameters Setup Wizard lets you make changes to the following three Data Logger basic sampling parameters using an interactive wizard format.
2-2 Using the Setup Wizard u To configure a Data Logger setup using Setup Wizard Before getting started... • Before starting the procedure below, make sure you first decide if you want to start sampling immediately using the setup you configure with Setup Wizard, or if you want to store the setup for later sampling. • See sections 6-1, 7-1, and 8-1 of this chapter (E-CON3 Application) for information about procedures required to start sampling and to store a setup.
2-3 Using the Setup Wizard If you select this sensor/option: Go here for more information: [CASIO] - [Microphone] - [Sound wave & FFT] “Using Setup Wizard to Configure Settings for FFT (Frequency Characteristics) Data Sampling” on page 2-4 [CASIO] - [Microphone] - [FFT only] [VERNIER] - [Photogate] - [Gate] or [CMA] - [Photogate] - [Gate] “To configure a setup for Photogate alone” on page 2-5 [VERNIER] - [Photogate] - [Pulley] or [CMA] - [Photogate] - [Pulley] “To configure a setup for Photogate and
2-4 Using the Setup Wizard k Using Setup Wizard to Configure Settings for FFT (Frequency Characteristics) Data Sampling (EA-200 only) When you perform sound sampling executed the EA-200’s built-in microphone (by specifying [CASIO] - [Microphone] as the sensor), Setup Wizard will provide you with three options: [Sound wave], [Sound wave & FFT], and [FFT only]. “Sound wave” records the following two dimensions for the sampled sound data: elapsed time (horizontal axis) and volume (vertical axis).
2-5 Using the Setup Wizard k Using Setup Wizard to Configure a Photogate Setup Connection of a Vernier or CMA Photogate requires configuration of setup parameters that are slightly different from parameters for other types of sensors. u To configure a setup for Photogate alone 1. On the E-CON3 main menu, press 1(SET)1(WIZ) to start the setup wizard. • This displays the “Select Sensor” dialog box. 2. If you are using a Vernier Photogate alone, select [VERNIER] - [Photogate] - [Gate].
2-6 Using the Setup Wizard u To configure a setup for Photogate and Smart Pulley 1. On the E-CON3 main menu, press 1(SET)1(WIZ) to start the setup wizard. 2. This displays the “Select Sensor” dialog box. 3. If you are using a Vernier Photogate with Pulley, select [VERNIER] - [Photogate] [Pulley]. When the “Select Channel” dialog box appears, advance to step 4 of this procedure. If you are using a CMA Photogate with Pulley, select [CMA] - [Photogate] - [Pulley].
2-7 Using the Setup Wizard 6. In line “Y1”, input the function of the waveform for the sound you want to input. • Note that the angle unit is always radians. • Input a function where the value of “Y” is within the range of –1.5 to +1.5. 7. Press 6(DRAW) to graph the function. • This graphs the function and displays a vertical cursor line as shown below. Use the graph to specify the range that you want to output to the speaker. 8.
2-8 Using the Setup Wizard 13. Press w. • This displays a screen like the one shown below. 14. Perform one of the following operations, depending on what you want to do. To change the output frequency and try again: Press 1(Yes) to return to the “Output Frequency” dialog box. Next, repeat the above steps from step 10. To change the output range of the waveform graph and try again: Press 6(No) to return to the graph screen in step 7. Next, repeat the above steps from step 8.
3-1 Using Advanced Setup 3 Using Advanced Setup Advanced Setup provides you with total control over a number of parameters that you can adjust to configure the Data Logger setup that suits your particular needs. The procedures in this section provide the general steps you should perform when using Advanced Setup to configure a Data Logger setup, and to returns setup settings to their initial default values.
3-2 Using Advanced Setup • d(Trigger)........Displays a screen for configuring sampling start (trigger) conditions. See “Trigger Setup” on page 3-8 for more information. • e(Graph) .........Displays a screen for configuring graph settings. See “Graph Setup” on page 3-13 for more information. • You can return the settings on the above setup screens (b through e) using the procedure described under “To return setup parameters to their initial defaults”. 6.
3-3 Using Advanced Setup k Channel Setup The Channel Setup screen shows the sensors that are currently assigned to each channel (CH1, CH2, CH3, SONIC, Mic). u To configure Channel Setup settings 1. While the Advanced Setup menu (page 3-1) is on the display, press b(Channel). • This displays the Channel Setup screen. Currently selected channel Channel Setup Screen 2. Use the f and c cursor keys to move the highlighting to the channel whose setting you want to change. 3.
3-4 Using Advanced Setup • From the menu that appears after you select “Photogate” as the sensor, select [Gate] or [Pulley]. [Gate] ................Select this option when using the Photogate sensor alone. [Pulley] ..............Select this option when using the Photogate sensor along with a smart pulley. 5(None) ......... Select this option to disable the SONIC channel. • Mic Channel (EA-200 only) For this channel, the sensor is automatically set to Built-in (External) Microphone.
3-5 Using Advanced Setup k Sample Setup The Sample Setup screen lets you configure a number of settings that control sampling. u To configure Sample Setup settings 1. While the Advanced Setup menu (page 3-1) is on the display, press c(Sample). • This displays the Sample Setup screen, with the “Mode” line highlighted, which indicates that you can select the sampling mode. 2. Select the sampling mode that suits the type of sampling you want to perform.
3-6 Using Advanced Setup 3. To change the sampling interval setting, move the highlighting to “Interval”. Next, press 1 to display a dialog box for specifying the sampling interval. • The range of values you can select depends on the current sampling mode setting. If this sampling mode is selected: This is the allowable setting range: Realtime 0.
3-7 Using Advanced Setup 6. After all the settings are the way you want, press w. • This returns to the Advanced Setup menu. Note • Whenever the current Channel Setup (page 3-3) and Trigger Setup (page 3-8) settings become incompatible due to a change in Sample Setup settings, these settings revert automatically to their initial defaults.
3-8 Using Advanced Setup k Trigger Setup You can use the Trigger Setup screen to specify the event that causes sampling to start (w key operation, etc.) The event that causes sampling to start is called the “trigger source”, which is indicated as “Source” on the Trigger Setup screen. The following table describes each of the six available trigger sources.
3-9 Using Advanced Setup u To configure Trigger Setup settings 1. While the Advanced Setup menu (page 3-1) is on the display, press d(Trigger). • This displays the Trigger Setup screen with the “Source” line highlighted. • The function menu items that appears in the menu bar depend on the sampling mode selected with Sample Setup (page 3-5). The above screen shows the function menu when “Normal” is selected as the sample sampling mode. 2. Use the function keys to select the trigger source you want.
3-10 Using Advanced Setup 3. Perform one of the following operations, in accordance with the trigger source that was selected in step 2. If this is the trigger source: Do this next: [EXE] key Press w to finalize Trigger Setup and return to the Advanced Setup menu. Count Down Specify the countdown start time. See “To specify the countdown start time” below. CH1 Specify the trigger threshold value and trigger edge direction.
3-11 Using Advanced Setup u To specify the trigger threshold value and trigger edge type Perform the following steps when “Fast”, “Normal”, or “Clock” is specified as the sampling mode (page 3-5). 1. Move the highlighting to “Threshold”. 2. Press 1(EDIT) to display a dialog box for specifying the trigger threshold value, which is value that data needs to attain before sampling starts. Sensor assigned to CH1 or SONIC by Channel Setup (page 3-3) Measurement unit supported by assigned sensor 3.
3-12 Using Advanced Setup u To configure Photogate trigger start and end settings Perform the following steps when CH1 is selected as a Photogate trigger source. 1. Move the highlighting to “Start to”. 2. Press one of the function keys described below. To specify this Photogate status: Press this key: Photogate closed 1(Close) Photogate open 2(Open) 3. Move the highlighting to “End Gate”. 4. Press one of the function keys described below.
3-13 Using Advanced Setup k Graph Setup Use the Graph Setup screen to configure settings for the graph produced after sampling is complete. You use the Sample Setup settings (page 3-5) to turn graphing on or off. u To configure Graph Setup settings 1. While the Advanced Setup menu (page 3-1) is on the display, press e(Graph). • This displays the Graph Setup screen. Currently selected item Graph Setup Screen 2.
3-14 Using Advanced Setup 5. To change the real-time scroll setting, use the f and c cursor keys to move the highlighting to “RealScroll”. Next, press one of the function keys described below. To specify this real-time scrolling setting: Press this key: Real-time scrolling on 1(On) Real-time scrolling off 2(Off) 6. Press w to finalize Graph Setup and return to the Advanced Setup menu.
4-1 Using a Custom Probe 4 Using a Custom Probe You can use the procedures in this section to configure a custom probe for use with a Data Logger. Important! • The sensors (CASIO, Vernier, CMA) that appear on the list during Channel Setup (page 3-3) are E-CON3 mode standard sensors. If you want to use a sensor that is not included in the list, configure custom probe settings. • A sensor with an output voltage in the range of 0 to 5 volts can be configured with E-CON3 as a custom probe.
4-2 Using a Custom Probe 5. Input up to 18 characters for the custom probe name, and then press E. • This will cause the highlighting to move to “Slope”. 6. Use the function keys described below to configure the custom probe setup. • To change the setting of an item, first use the f and c cursor keys to move the highlighting to the item. Next, use the function keys to select the setting you want. (1) Slope Press 1(EDIT) to input the slope for the linear interpolation formula.
4-3 Using a Custom Probe k Auto Calibrating a Custom Probe Auto calibration automatically corrects the slope and intercept values of a custom probe setup based on two actual samples. Important! • Before performing the procedure below, you should prepare two conditions whose measurement values are known. • When inputting reference value in step 5 of the procedure below, input the exact known measurement value of the condition you will sample in step 4.
4-4 Using a Custom Probe 4. After the sampled value stabilizes, hold down w for a few seconds. • This will register the first sampled value and display it on the screen. At this time the cursor will appear at the bottom of the display, ready for input of a reference value. 5. Use the key pad to input the reference value for the first sampled value, and then press w. • This cause sampling of the second value to be performed automatically, and display the same type of screen that appeared in step 3.
4-5 Using a Custom Probe k Zero Adjusting a Custom Probe This procedure zero adjusts a custom probe and sets its intercept value based on an actual sample using the applicable custom probe. u To zero adjust a custom probe 1. Connect the calculator and Data Logger, and connect the custom probe you want to zero adjust to CH1 of the Data Logger. 2. What you should do first depends on whether you are configuring a new custom probe for zero adjusting, or editing the configuration of an existing custom probe.
4-6 Using a Custom Probe k Managing Custom Probe Setups Use the procedures in this section to edit and delete existing custom probe setups. u To edit a custom probe setup 1. Display the Custom Probe List. 2. Select the custom probe setup whose configuration you want to edit. • Use the f and c cursor keys to highlight the name of the custom probe you want. 3. Press 2(EDIT). • This displays the screen for configuring a custom probe setup.
5-1 Using the MULTIMETER Mode 5 Using the MULTIMETER Mode You can use the Channel Setup screen (page 3-3) to configure a channel so that Data Logger MULTIMETER Mode sampling is triggered by a calculator operation. u To use the MULTIMETER Mode 1. Connect the calculator and Data Logger, and connect the sensors you want to the applicable Data Logger channels. 2. From the Advanced Setup menu (page 3-1), use the Channel Setup screen (page 3-3) to configure sensor setups for each channel you will be using. 3.
6-1 Using Setup Memory 6 Using Setup Memory Creating Data Logger setup data using the Setup Wizard or Advanced Setup causes the data to be stored in the “current setup memory area”. The current contents of the current setup memory area are overwritten whenever you create other setup data. You can use setup memory to save the current setup memory area contents to calculator memory to keep it from being overwritten, if you want.
6-2 Using Setup Memory 2. If you are starting from the final Setup Wizard screen, press c(Save Setup-MEM). If you are starting from another screen, press 2(SAVE). • This displays the screen for inputting the setup name. 3. Input up to 18 characters for the setup name. 4. Press w and then input a memory number (1 to 99). • If you start from the final Setup Wizard screen, this saves the setup and the message “Complete!” appears. Press w to return to the final Setup Wizard screen.
6-3 Using Setup Memory u To recall a setup and use it for sampling Be sure to perform the following steps before starting sampling with a Data Logger. 1. Connect the calculator to a Data Logger. 2. Turn on Data Logger power. 3. In accordance with the setup you plan to use, connect the proper sensor to the appropriate Data Logger channel. 4. Prepare the item whose data is to be sampled. 5. On the E-CON3 main menu (page 1-1), press 2(MEM) to display the setup memory list. 6.
6-4 Using Setup Memory u To delete setup data 1. On the E-CON3 main menu (page 1-1), press 2(MEM) to display the setup memory list. 2. Use the f and c cursor keys to highlight the name of the setup you want. 3. Press 4(DEL). 4. In response to the confirmation message that appears, press 1(Yes) to delete the setup. • To clear the confirmation message without deleting anything, press 6(No). u To recall setup data Recalling setup data stores it in the current setup memory area.
7-1 Using Program Converter 7 Using Program Converter Program Converter converts a Data Logger setup you configured using Setup Wizard or Advanced Setup to a program that can run on the calculator. You can also use Program Converter to convert a setup to a CFX-9850 Series/fx-7400 Series-compatible program.*1 *2 *1 See the documentation that came with your scientific calculator or EA-200 for information about how to use a converted program.
7-2 Using Program Converter 2. Enter up to eight characters for the program name. Note Using the program converter initial default settings will create a program like the one below. • Associated Scientific Calculator: fx-9860 Series • Associated Data Logger: EA-200 • Calibration: None • Password: None If you want to use these settings the way they are without changing them, skip steps 3 through 7 and go directly to step 8.
7-3 Using Program Converter 5. If you plan to use a custom probe connected to CH1 of the Data Logger, specify whether calibration or zero adjust should be performed. Perform one of the following key operations to configure the desired setting.
7-4 Using Program Converter k Converting a CFX-9850 Series Program to a fx-9860 Series Compatible Program To use an EA-200 control program created on the CFX-9850 Series calculator (for use on the CFX-9850) on the E-CON3, you need to convert the program to an fx-9860 program. Conversion can be performed using the program converter. EA-200 Control Program for CFX-9850 Series Convert EA-200 Control Program for fx-9860 Series u To convert a program 1.
8-1 Starting a Sampling Operation 8 Starting a Sampling Operation The section describes how to use a setup configured using the E-CON3 Mode to start a Data Logger sampling operation. k Before getting started... Be sure to perform the following steps before starting sampling with a Data Logger. 1. Connect the calculator to a Data Logger. 2. Turn on Data Logger power. 3. In accordance with the setup you plan to use, connect the proper sensor to the appropriate Data Logger channel. 4.
8-2 Starting a Sampling Operation u To start sampling 1. Start the sampling operation by performing one of the function key operations described below. If the final Setup Wizard screen is on the display, press b(Start Setup). If the Advanced Setup menu (page 3-1) is on the display, press 1(STRT). If the E-CON3 main menu (page 1-1) is on the display, press 4(STRT).
Clock Period Extended Sound Normal Fast Real-time Mode 1. Data Logger Setup Starts Sampling 2. Start Standby Pressing 1 advances to “4. Graphing”. Pressing w there returns to “3. Sampling”. • The screen shown below appears when CH1, SONIC, or Mic is used as the trigger. 3. Sampling 1 Outputting through speaker w Sample values is stored as List data only. The following three graph types can be produced when Photogate-Pulley is being used. 1. Time and distance graph 2.
9-1 Using Sample Data Memory 9 Using Sample Data Memory Performing a Data Logger sampling operation from the E-CON3 Mode causes sampled results to be stored in the “current data area” of E-CON3 memory. Separate data is saved for each channel, and the data for a particular channel in the current data area is called that channel’s “current data”. Any time you perform a sampling operation, the current data of the channel(s) you use is replaced by the newly sampled data.
9-2 Using Sample Data Memory 3. Use the f and c cursor keys to move the highlighting to the current data file you want to save, and then press 2(SAVE). • This displays the screen for inputting a data name. 4. Enter up to 18 characters for the data file name, and then press w. • This displays a dialog box for inputting a memory number. 5. Enter a memory number in the range of 1 to 99, and then press w. • This saves the sample data at the location specified by the memory number you input.
9-3 Using Sample Data Memory u To rename an existing sample data file Note • You cannot use this procedure to rename a current data file name. 1. On the E-CON3 main menu (page 1-1), press 5(GRPH). • This displays the Graph Mode screen. 2. Press 2(DATA). • This displays the Sampling Data List screen. 3. Use the f and c cursor keys to move the highlighting to the data file you want to rename, and then press 3(REN). • This displays the screen for inputting a file name. 4.
10-1 Using the Graph Analysis Tools to Graph Data 10 Using the Graph Analysis Tools to Graph Data Graph Analysis tools make it possible to analyze graphs drawn from sampled data. k Accessing Graph Analysis Tools You can access Graph Analysis tools using either of the two methods described below.
10-2 Using the Graph Analysis Tools to Graph Data k Selecting an Analysis Mode and Drawing a Graph This section contains a detailed procedure that covers all steps from selecting an analysis mode to drawing a graph. Note • Step 4 through step 6 are not essential and may be skipped, if you want. Skipping any step automatically applies the initial default values for its settings. • If you skip step 2, the default analysis mode is the one whose name is displayed in the top line of the Graph Mode screen.
10-3 Using the Graph Analysis Tools to Graph Data 4. Specify the sampled data for graphing. a. Use the f and c cursor keys to move the highlighting to the name of the sampled data file you want to select, and then press 1(ASGN) or w. • This returns to the Graph Mode screen, which shows the name of the sample data file you selected. Sample data file name Graph on/off indicator Name of sensor used for sampling Graph Mode Screen b.
10-4 Using the Graph Analysis Tools to Graph Data b. Use the function keys to specify the graph style you want. To specify this graph style: Press this key: Line graph with dot ( • ) data markers 1( ) 2( ) Line graph with X (×) data markers 3( ) Scatter graph with dot ( • ) data markers 4( ) Scatter graph with square ( 5( ) 6( ) Line graph with square ( ) data markers ) data markers Scatter graph with X (×) data markers c.
11-1 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations 11 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations This section explains the various operations you can perform on the graph screen after drawing a graph. You can perform these operations on a graph screen produced by a sampling operation, or by the operation described under “Selecting an Analysis Mode and Drawing a Graph” on page 10-2.
11-2 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations Key Operation Description K4(CALC) Displays a menu that lets you transform a sample result graph to a function using Fourier series expansion, and to perform regression to determine the tendency of a graph. See “Using Fourier Series Expansion to Transform a Waveform to a Function” on page 11-6, and “Performing Regression” on page 11-8. K5(Y=fx) Displays the graph function list, which lets you select a Y=f(x) graph to overlay on the sampled result graph.
11-3 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations k Using Trace Trace displays a crosshair pointer on the displayed graph along with the coordinates of the current cursor position. You can use the cursor keys to move the pointer along the graph. You can also use trace to obtain the periodic frequency value for a particular range, and assign the range (time) and periodic frequency values in separate Alpha-Memory values. u To use trace 1. On the graph screen, press !1(TRCE).
11-4 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations 4. Press w to assign the period and periodic frequency values to Alpha-Memory variables. • This displays a dialog box for specifying variable names for [Period] and [Frequency] values. • The initial default variable name settings are “S” for the period and “H” for the periodic frequency. To change to another variable name, use the up and down cursor keys to move the highlighting to the item you want to change, and then press the applicable letter key. 5.
11-5 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations 3. Press w. • This causes the magnifying glass to disappear and enters the zoom mode. • The cursor keys perform the following operations in the zoom mode. To do this: Press this cursor key: Enlarge the graph image horizontally e Reduce the size of the graph image horizontally d Enlarge the graph image vertically f Reduce the size of the graph image vertically c 4. To exit the zoom mode, press J.
11-6 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations 5. After everything is the way you want, press w. • This saves the lists and the message “Complete!” appears. Press w to return to the graph screen. • For details about using list data, see “Chapter 3 List Function”. Note • Pressing 1(All) in place of 2(SEL) in step 2 converts the entire graph to list data. In this case, the “Store Sample Data” dialog box appears as soon as you press 1(All).
11-7 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations 4. Move the trace pointer to the end point of the range for which you want to perform Fourier series expansion, and then press w. • This displays a dialog box for specifying the start degree of the Fourier series. / 5. Input a value in the range of 1 to 99, and then press w. • This displays a dialog box for inputting the degree of the Fourier series. 6. Input a value in the range of 1 to 10, and then press w.
11-8 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations k Performing Regression You can use the procedure below to perform regression for a range specified using the trace pointer. All of the following regression types are supported: Linear, Med-Med, Quadratic, Cubic, Quartic, Logarithmic, Exponential, Power, Sine, and Logistic. For details about these regression types, see pages 6-12 through 6-14 under Chapter 6 of this manual. The following procedure shows how to perform quadratic regression.
11-9 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations 5. Press 6(DRAW). • This draws a quadratic regression graph and overlays it over the original graph. • To delete the overlaid quadratic regression graph, press !4(SKTCH) and then 1(Cls). k Overlaying a Y=f(x) Graph on a Sampled Result Graph Use the following procedure when you want to overlay a Y=f(x) graph on the sampled result graph. u To overlay a Y=f(x) graph on an existing graph 1. On the graph screen, press K, and then 5(Y=fx).
11-10 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations 4. After the graph function list settings are configured the way you want, press 6(DRAW). • This overlays graphs of all the functions for which graphing is turned on, over the graph that was originally on the graph screen. / Original Graph Overlaid with Y=f(x) Graph • To delete the overlaid graph, press !4(SKTCH) and then 1(Cls).
11-11 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations 3. Use the f and c cursor keys to cycle through the graphs until the one you want is displayed, and then press w. • This enters the zoom mode and causes all of the graphs to reappear, along with a magnifying glass cursor ( ) in the center of the screen. 4. Use the cursor keys to move the magnifying glass cursor to the location on the screen that you want at the center of the enlarged or reduced screen. 5. Press w.
11-12 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations u To move a particular graph on a multi-graph display 1. When the graph screen contains multiple graphs, press K, and then 3(EDIT). • This displays the [EDIT] menu. 2. Press 2(MOVE). • This displays only one of the graphs that were originally on the graph screen. 3. Use the f and c cursor keys to cycle through the graphs until the one you want is displayed, and then press w. • This enters the move mode and causes all of the graphs to reappear. 4.
11-13 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations 3. Move the trace pointer to the end point of the range you want to output from the speaker, and then press w. • After you specify the start point and end point, an output frequency dialog box shown below appears on the display. / 4. Input a percent value for the output frequency value you want. • The output frequency specification is a percent value. To output the original sound as-is, specify 100%.
11-14 Graph Analysis Tool Graph Screen Operations k Configuring View Window Parameters Pressing !3(V-Window) while the graph screen is on the display displays a View Window function key menu along the bottom of the display. Press the function key that corresponds to the View Window parameter you want to configure. Function Key Description 1(Auto) Automatically applies the following View Window parameters.
12-1 Calling E-CON3 Functions from an eActivity 12 Calling E-CON3 Functions from an eActivity You can call E-CON3 functions from an eActivity by including an “Econ strip” in the eActivity file. The following describes each of the four available Econ strips. u Econ SetupWizard strip This strip calls the E-CON3 Setup Wizard. The Econ Setup Wizard strip makes it possible to perform the following series of operations from the eActivity: Data Logger setup using the Setup Wizard R Sampling R Graphing.
Manufacturer: CASIO COMPUTER CO., LTD. 6-2, Hon-machi 1-chome, Shibuya-ku, Tokyo 151-8543, Japan Responsible within the European Union: Casio Europe GmbH Casio-Platz 1, 22848 Norderstedt, Germany www.casio-europe.
CASIO COMPUTER CO., LTD. 6-2, Hon-machi 1-chome Shibuya-ku, Tokyo 151-8543, Japan SA2108-D © 2020 CASIO COMPUTER CO., LTD.
