User's Manual

Ekler
Ölçüm Yöntemleri A
A-3
Üç Fazlı Sistemlerde Simetrik Bileşenler
1918 yılında, C. L. Fortescue, Amerikan Elektrik Mühendisleri Enstitüsünün
tutanaklarına geçen ‘Method of Symmetrical Coordinates Applied to the Solution of
Polyphase Networks’ (Çok Fazlı Ağların Çözümüne Uygulanan Simetrik Koordinatlar
Yöntemi) adlı makalesini yayınladı. Bu makale, 3 fazörlü dengesiz bir grubun, farklı faz
sekansına sahip 2 adet dengeli 3 fazlı sisteme ve tüm fazörlerin eşit genlik ve açıda
olduğu sıfır fazlı bir sisteme ayrıldığı bir yöntemi açıklamaktadır.
Bu yöntem, gerilim, akım ve güç fazörleri için kullanılabilir.
Aşağıdaki şekilde, üç dengesiz gerilim fazörünün, simetrik bileşenlerden oluşan üç gruba
ayrılmış hali gösterilmektedir.
Va=Va1+Va2+Va0, Vb= Vb1+ Vb2+ Vb0, Vc= Vc1+ Vc2+ Vc0
Va, Vb, Vc, dengeli olmayan üç fazördür ve Va1, Vb1, Vc1 ve Va2, Vb2, Vc2; a, b ve c
bileşenleri arasında 120° açı olan üç dengeli fazörden oluşan iki gruptur.
Va0, Vb0, Vc0 fazör grubunun bileşenleri, şiddet ve açı açısından özdeştir.
Va1, Vb1, Vc1 pozitif sekanstır.
Va2, Vb2, Vc2 negatif sekanstır.
Va0, Vb0, Vc0 sıfır sekanstır.
Sıfır, pozitif ve negatif adları, fazörlerin rotasyon sekansını ifade eder. Pozitif sekans
fazör grubu (Va1, Vb1, Vc1), a-b-c faz sekansına sahip güç sistemindeki bir senkron
jeneratör tarafından üretilenlerle aynı gerilime sahiptir. Negatif sekans (Va2, Vb2, Vc2),
a-c-b faz sekansına sahiptir ve bu yüzden pozitif sisteme kıyasla ters yönde döner. Sıfır
sekanslı fazörler (Va0, Vb0, Vc0), sıfır sekans değiştirmeye sahiptir ve özdeştir.
Simetrik bileşenler yöntemi, harmonikler ve dengesizliği içermeyen güç bileşenlerini
hesaplamak için kullanılır.