Instrukcja obsługi sprzętu System sprzedaży detalicznej HP RP9 G1
© Copyright 2015 HP Development Company, L.P. ENERGY STAR® jest zastrzeżonym znakiem towarowym należącym do rządu Stanów Zjednoczonych. Microsoft i Windows są znakami towarowymi lub zastrzeżonymi znakami towarowymi firmy Microsoft Corporation zarejestrowanymi w Stanach Zjednoczonych i/lub w innych krajach. Informacje zamieszczone w niniejszym dokumencie mogą ulec zmianie bez powiadomienia.
Informacje o podręczniku Ten podręcznik zawiera podstawowe informacje na temat rozbudowy tego modelu komputera. OSTRZEŻENIE! Takie oznaczenie tekstu wskazuje, że nieprzestrzeganie wskazówek może spowodować uszkodzenie ciała lub utratę życia. OSTROŻNIE: Takie oznaczenie tekstu wskazuje, że nieprzestrzeganie wskazówek może spowodować uszkodzenie sprzętu lub utratę danych. UWAGA: Takie oznaczenie tekstu wskazuje, że dany fragment zawiera ważne informacje dodatkowe.
iv Informacje o podręczniku
Spis treści 1 Omówienie produktu ..................................................................................................................................... 1 Cechy standardowe ................................................................................................................................................ 1 Rozkładanie stojaka ergonomicznego .................................................................................................................. 3 Elementy z tyłu ..........
Procedura kalibracji w systemie Windows 8.1 Professional i Embedded 8.1 Industry Pro Retail ... 42 Procedura kalibracji w systemie operacyjnym Windows 10 Professional oraz Windows 10 IoT Enterprise for Retail .......................................................................................................................... 42 Konfigurowanie opcjonalnego zintegrowanego czytnika kodów kreskowych USB firmy HP, czytnika kart magnetycznych (MSR), czytnika linii papilarnych lub kamery internetowej ........
1 Omówienie produktu Cechy standardowe System sprzedaży detalicznej HP RP9 G1 charakteryzuje się wymienionymi poniżej cechami. ● Obudowa zintegrowana typu All-in-One (AiO) ● Przeznaczony do długotrwałej eksploatacji w typowych zastosowaniach handlowych, obiektach służby zdrowia i innych.
● 2 System operacyjny do wyboru: ◦ Embedded 8.1 Industry ProRetail 64-bit ◦ FreeDos 2.
Rozkładanie stojaka ergonomicznego Jeśli dany model jest wyposażony w stojak ergonomiczny, system jest dostarczany ze stojakiem w położeniu złożonym. Wykonaj poniższe czynności, aby rozłożyć stojak. 1. Rozłóż stojak tak, aby uzyskać żądane położenie. 2. Poprowadź kabel zasilający DC przez element mocujący kabel i podłącz go do złącza zasilania na panelu tylnym.
Elementy z tyłu 1 Górny port USB dla opcjonalnej zintegrowanej kamery USB firmy HP, wyświetlacza dla klienta o przekątnej 7 cali lub wyświetlacza dla klienta 2 x 20 (za tylną pokrywą). 10 Zasilany port USB 12 V (B) używany, jeśli jest zainstalowany opcjonalny skaner kodów kreskowych mocowany od dołu. 2 Boczny port USB dla opcjonalnego zintegrowanego czytnika kodów kreskowych USB firmy HP, czytnika kart magnetycznych lub czytnika linii papilarnych (za tylną pokrywą).
2 Rozbudowa komputera Potrzebne narzędzia Do wykonania większości procedur montażowych opisanych w tej instrukcji potrzebny jest wkrętak z końcówką Torx lub końcówką płaską. Ostrzeżenia i przestrogi Przed przystąpieniem do rozbudowy komputera należy uważnie przeczytać wszystkie instrukcje, przestrogi i ostrzeżenia zawarte w tym podręczniku.
Wyjmowanie i mocowanie stojaka ergonomicznego i stojaka kompaktowego System sprzedaży detalicznej RP9 można przymocować do ściany, wysięgnika obrotowego, wspornika umieszczonego na słupku bądź w innym uchwycie montażowym, zdejmując stojak (jeśli zamówiono wersję ze stojakiem dołączonym do systemu). System RP9 jest wyposażony w otwory montażowe o rozstawie 100 mm zgodnym ze standardem przemysłowym VESA. Narzędzie jest przeznaczone do użycia wraz ze wspomagającym go ściennym wspornikiem montażowym UL lub CSA.
5. Aby odłączyć stojak kompaktowy połóż system RP9 ekranem do dołu na płaskiej powierzchni wyłożonej czystą, miękką ściereczką. Naciśnij i przesuń do góry zatrzask z tyłu obudowy wyświetlacza (1), odchyl stojak do tyłu (2), a następnie zdejmij obudowę z wyświetlacza (3). 6. Aby zamontować obudowę wyświetlacza na ścianie lub wysięgniku obrotowym należy skorzystać z otworów montażowych VESA o rozstawie 100 mm x 100 mm znajdujących się z tyłu obudowy wyświetlacza.
8 7. Aby przymocować stojak ergonomiczny, połóż system RP9 ekranem do dołu na płaskiej powierzchni wyłożonej czystą, miękką ściereczką. Wsuń wypusty znajdujące się w części górnej uchwytu stojaka w szczeliny w obudowie wyświetlacza (1), a następnie opuść dolną część uchwytu stojaka w dół, na ekran wyświetlacza, aż zatrzaśnie się na swoim miejscu (2). 8. Aby przymocować stojak kompaktowy połóż system RP9 ekranem do dołu na płaskiej powierzchni wyłożonej czystą, miękką ściereczką.
Prowadzenie kabli (stojak ergonomiczny) 1. Wyłącz komputer w prawidłowy sposób (z poziomu systemu operacyjnego), a następnie wyłącz wszystkie podłączone do niego urządzenia zewnętrzne. 2. Odłącz kabel zasilający od gniazda sieci elektrycznej. OSTROŻNIE: Niezależnie od tego, czy komputer jest włączony czy nie, jeśli system jest podłączony do działającego gniazda sieci elektrycznej, do płyty systemowej dopływa napięcie sieciowe.
5. Poprowadź kable od złączy na panelu tylnym przez wzdłuż nogi stojaka, a następnie przez otwór w środku podstawy i wyprowadź je od spodu podstawy (2). 6. Załóż pokrywę prowadzenia kabli na nodze stojaka (3). 7. Podłącz z powrotem kabel zasilania i naciśnij przycisk zasilania. Demontaż i wymiana zasilania zasilacza (stojak ergonomiczny) 1. Wyłącz komputer w prawidłowy sposób (z poziomu systemu operacyjnego), a następnie wyłącz wszystkie podłączone do niego urządzenia zewnętrzne. 2.
5. Pociągnij do góry środkową część pokrywy z lewej strony stojaka i odchyl pokrywę do góry. 6. Umieść system RP9 ekranem do dołu na płaskiej powierzchni wyłożonej czystą i miękką ściereczką. Odciągnij wypust do góry i poluzuj wkręt w płycie dolnej stojaka (1), a następnie unieś spód płyty do góry (2) i odłącz ją od stojaka (3).
12 7. Odłącz kabel zasilający prądu przemiennego z boku zasilacza (1), a następnie wyjmij zasilacz z podstawy stojaka (2). 8. Poprowadź podłączony na stałe do nowego zasilacza kabel zasilania prądem stałym przez otwór w środkowej części podstawy i podłącz go do złącza zasilania prądem stałym na panelu tylnym (1). Umieść nowy zasilacz w podstawie stojaka (2), a następnie podłącz kabel zasilający prądem przemiennym z boku zasilacza (3) i przeprowadź kabel przez otwór w podstawie.
9. Wsuń wypusty na płycie podstawy w szczeliny w podstawie (1), umieść płytę w podstawy (2), a następnie dokręć wkręt mocujący płytę podstawy (3). 10. Załóż pokrywę po prawej stronie z powrotem na podstawę stojaka.
11. Załóż pokrywę po lewej stronie z powrotem na podstawę stojaka. 12. Podłącz kabel zasilający od gniazdka sieci elektrycznej. Instalowanie opcjonalnego zintegrowanego czytnika kodów kreskowych USB firmy HP, czytnika kart magnetycznych (MSR), czytnika linii papilarnych lub kamery internetowej Należy instalować wyłącznie zatwierdzone przez HP zintegrowane moduły USB przeznaczone do podłączania do tych portów USB. Te porty USB nie obsługują napędów dysków optycznych ani dysków twardych.
4. Naciśnij i odciągnij na zewnątrz dwa zatrzaski pokrywy tylnej (1). Przesuń pokrywę tylną do góry, a następnie zdejmij ją z obudowy wyświetlacza (2). 5. Wykręć dwa wkręty mocujące osłonę gniazda (1), następnie wysuń osłonę z obudowy wyświetlacza (2). UWAGA: Może zajść konieczność delikatnego poluzowania pokrywy portu od strony otworów na wkręty, za pomocą wkrętaka z końcówką płaską.
16 6. Podłącz złącze USB modułu do portu USB (1), a następnie zamocuj moduł za pomocą dwóch wykręconych wcześniej wkrętów (2). 7. Dopasuj wypusty na pokrywie tylnej do szczelin w obudowie wyświetlacza zakładając pokrywę na obudowę wyświetlacza, następnie wsuń pokrywę w dół, aż zatrzaśnie się na swoim miejscu. 8. Podłącz z powrotem wszystkie kable na panelu tylnym. 9. Podłącz z powrotem kabel zasilania i naciśnij przycisk zasilania.
Instalowanie opcjonalnego zintegrowanego czytnika kodów paskowych USB firmy HP w dolnej części obudowy wyświetlacza 1. Wyłącz komputer w prawidłowy sposób (z poziomu systemu operacyjnego), a następnie wyłącz wszystkie podłączone do niego urządzenia zewnętrzne. 2. Odłącz kabel zasilający od gniazda sieci elektrycznej. OSTROŻNIE: Niezależnie od tego, czy komputer jest włączony czy nie, jeśli system jest podłączony do działającego gniazda sieci elektrycznej, do płyty systemowej dopływa napięcie sieciowe.
Instalowanie wyświetlacza LCD dla klienta w wersji 2 x 20 lub 7 cali Wyświetlacz LCD dla klienta z krótkim ramieniem przedłużającym można zamontować do górnej części obudowy wyświetlacza, natomiast wyświetlacz LCD dla klienta z długim ramieniem przedłużającym można zamontować od spodu podstawy stojaka. Sposób montażu wyświetlacza LCD dla klienta jest taki sam dla wersji 2 x 20 oraz 7 cali. Instalowanie wyświetlacza dla klienta montowanego od góry 1.
5. Wykręć dwa wkręty mocujące osłonę górnego gniazda USB (1), następnie wysuń osłonę z obudowy wyświetlacza (2). UWAGA: Może zajść konieczność delikatnego poluzowania pokrywy portu od strony otworów na wkręty, za pomocą wkrętaka z końcówką płaską. 6. Dopasuj wypusty na pokrywie tylnej do szczelin w obudowie wyświetlacza zakładając pokrywę na obudowę wyświetlacza, następnie wsuń pokrywę w dół, aż zatrzaśnie się na swoim miejscu.
7. Zdejmij pokrywę z ramienia wyświetlacza dla klienta odciągając najpierw górną część pokrywy (1), a następnie dolną część pokrywy. Umieść złącze USB wyświetlacza dla klienta w porcie USB (2), a następnie przymocuj wyświetlacz dla klienta za pomocą dostarczonego wkręta (3). Załóż pokrywę ramienia (4), najpierw zatrzaskując górną część pokrywy, a następnie dolną część pokrywy. 8. Podłącz z powrotem wszystkie kable na panelu tylnym. 9. Podłącz z powrotem kabel zasilania i naciśnij przycisk zasilania.
5. Wsuń wspornik wyświetlacza dla klienta od spodu podstawy (1), a następnie przymocuj wspornik wkrętem (2). 6. Poprowadź kabel wyświetlacza dla klienta do góry przez środkowy otwór w podstawie i podłącz go do portu USB na panelu tylnym. 7. Podłącz z powrotem kabel zasilania i naciśnij przycisk zasilania.
Instalowanie pamięci Komputer jest wyposażony w pamięć typu DDR4-SDRAM w module SODIMM. W gniazdach pamięci na płycie głównej można zainstalować maksymalnie dwa moduły pamięci, o łącznej pojemności 32 GB.
Wyjmowanie i instalowanie pamięci OSTROŻNIE: Przed wymianą modułu pamięci należy odłączyć kabel zasilający i odczekać około 30 sekund na zanik napięcia zasilania. Niezależnie od tego, czy komputer jest włączony czy nie, jeśli jest on podłączony do sprawnego gniazda sieci elektrycznej, to napięcie jest dostarczane do modułów pamięci. Instalowanie lub usuwanie modułu pamięci przy włączonym zasilaniu może spowodować nieodwracalne uszkodzenie modułu pamięci lub płyty systemowej.
5. Za pomocą szczelin na palce w tylnej osłonie metalowej unieś górną część osłony, a następnie wyjmij osłonę z obudowy wyświetlacza. 6. Aby wyjąć moduł SODIMM, odciągnij na zewnątrz dwa zatrzaski, znajdujące się po obu stronach modułu SODIMM (1) i wyjmij moduł SODIMM z gniazda (2). 7. Aby zainstalować moduł pamięci, włóż moduł SODIMM do gniazda pod kątem ok. 30° (1), a następnie dociśnij go w gnieździe (2) tak, aby zatrzaski zablokowały moduł.
8. Aby założyć z powrotem tylną metalową osłonę wsuń wypusty zewnętrzne z obydwu stron dolnej części osłony pod konstrukcję metalową obudowy wyświetlacza a wypust środkowy z każdej strony nad konstrukcją metalową (1), następnie umieść górną część osłony w obudowie wyświetlacza tak, aby zatrzasnęła się na swoim miejscu (2). 9. Dopasuj wypusty na pokrywie tylnej do szczelin w obudowie wyświetlacza zakładając pokrywę na obudowę wyświetlacza, następnie wsuń pokrywę w dół, aż zatrzaśnie się na swoim miejscu.
Wyjmowanie i instalowanie 2,5-calowego dysku twardego OSTROŻNIE: Przed wyjęciem starego dysku twardego należy utworzyć kopie zapasowe zgromadzonych na nim danych, aby możliwe było przeniesienie ich na nowy dysk. 1. Wyłącz komputer w prawidłowy sposób (z poziomu systemu operacyjnego), a następnie wyłącz wszystkie podłączone do niego urządzenia zewnętrzne. 2. Odłącz kabel zasilający od gniazda sieci elektrycznej.
6. Odłącz kabel z tyłu napędu (1), odciągnij ramię z tyłu napędu (2), a następnie przesuń napęd do tyłu i wyjmij go z wnęki napędu (3). 7. Jeżeli dokonywana jest wymiana starego dysku na nowy, należy wykręcić cztery wkręty mocujące ze starego dysku i użyć ich w celu zamontowania nowego. UWAGA: Jeśli potrzebne są wkręty do mocowania napędu, cztery dodatkowe wkręty znajdują się w ramce wnęki napędu.
28 8. Włóż napęd w dół do wnęki napędu, przesuń napęd do przodu (1), a następnie podłącz kabel z tyłu napędu (2). 9. Aby założyć z powrotem tylną metalową osłonę wsuń wypusty zewnętrzne z obydwu stron dolnej części osłony pod konstrukcję metalową obudowy wyświetlacza a wypust środkowy z każdej strony nad konstrukcją metalową (1), następnie umieść górną część osłony w obudowie wyświetlacza tak, aby zatrzasnęła się na swoim miejscu (2).
10. Dopasuj wypusty na pokrywie tylnej do szczelin w obudowie wyświetlacza zakładając pokrywę na obudowę wyświetlacza, następnie wsuń pokrywę w dół, aż zatrzaśnie się na swoim miejscu. 11. Podłącz z powrotem wszystkie kable na panelu tylnym. 12. Podłącz z powrotem kabel zasilania i naciśnij przycisk zasilania. Demontaż i montaż urządzenia pamięci masowej M.2 W komputerze znajdują się dwa złącza urządzeń pamięci masowej M.2 umieszczone pod wnęką napędu 2,5". 1.
30 4. Naciśnij i odciągnij na zewnątrz dwa zatrzaski pokrywy tylnej (1). Przesuń pokrywę tylną do góry, a następnie zdejmij ją z obudowy wyświetlacza (2). 5. Za pomocą szczelin na palce w tylnej osłonie metalowej unieś górną część osłony, a następnie wyjmij osłonę z obudowy wyświetlacza.
6. Wyjmij napęd 2,5 cala, jeśli jest zainstalowany. Odłącz kabel z tyłu napędu (1), odciągnij ramię z tyłu napędu (2), a następnie przesuń napęd do tyłu i wyjmij go z wnęki napędu (3). 7. Aby wyjąć urządzenie pamięci masowej M.2 wykręć wkręt mocujący urządzenie do płyty głównej (1), tak aby koniec wysunął się ku górze (2), a następnie wysuń urządzenie ze złącza (3). UWAGA: Ze względu na niewielki rozmiar wkręta łatwiej go będzie wyjąć przy pomocy wkrętaka magnetycznego.
32 8. Aby zainstalować urządzenie pamięci masowej M.2, wsuń styki urządzenia pamięci masowej do złącza na płycie głównej trzymając urządzenie pod kątem ok. 30° (1). Opuść drugi koniec urządzenia (2), a następnie zabezpiecz urządzenie wykręconym wcześniej wkrętem, który znajdował się w urządzeniu lub w otworze na wkręt (3). 9. Załóż napęd 2,5" jeśli został wyjęty. Włóż napęd w dół do wnęki napędu, przesuń napęd do przodu (1), a następnie podłącz kabel z tyłu napędu (2).
10. Aby założyć z powrotem tylną metalową osłonę wsuń wypusty zewnętrzne z obydwu stron dolnej części osłony pod konstrukcję metalową obudowy wyświetlacza a wypust środkowy z każdej strony nad konstrukcją metalową (1), następnie umieść górną część osłony w obudowie wyświetlacza tak, aby zatrzasnęła się na swoim miejscu (2). 11. Dopasuj wypusty na pokrywie tylnej do szczelin w obudowie wyświetlacza zakładając pokrywę na obudowę wyświetlacza, następnie wsuń pokrywę w dół, aż zatrzaśnie się na swoim miejscu.
Wymiana baterii Bateria znajdująca się w komputerze zapewnia zasilanie zegara czasu rzeczywistego. W przypadku konieczności wymiany baterii, należy ją zastąpić baterią o równoważnych parametrach. Komputer jest wyposażony w pastylkową baterię litową o napięciu 3 V. OSTRZEŻENIE! W komputerze zastosowano wewnętrzną baterię litową z dwutlenkiem manganu. W przypadku nieprawidłowego obchodzenia się z baterią istnieje ryzyko pożaru lub poparzenia substancją chemiczną.
4. Naciśnij i odciągnij na zewnątrz dwa zatrzaski pokrywy tylnej (1). Przesuń pokrywę tylną do góry, a następnie zdejmij ją z obudowy wyświetlacza (2). 5. Za pomocą szczelin na palce w tylnej osłonie metalowej unieś górną część osłony, a następnie wyjmij osłonę z obudowy wyświetlacza. 6. Aby zwolnić baterię z uchwytu, ściśnij metalowy zacisk wystający nad krawędzią baterii. Kiedy bateria wysunie się ku górze, wyjmij ją (1).
36 7. Aby zainstalować nową baterię, wsuń jej brzeg pod krawędź uchwytu, biegunem dodatnim skierowanym w górę. Naciśnij drugi brzeg baterii. Metalowy zacisk powinien wyskoczyć ponad brzeg baterii (2). 8.
9. Dopasuj wypusty na pokrywie tylnej do szczelin w obudowie wyświetlacza zakładając pokrywę na obudowę wyświetlacza, następnie wsuń pokrywę w dół, aż zatrzaśnie się na swoim miejscu. 10. Podłącz z powrotem wszystkie kable na panelu tylnym. 11. Podłącz z powrotem kabel zasilania i naciśnij przycisk zasilania.
Instalowanie pokrywy portów Pokrywa tylnych portów we/wy jest dostępna w firmie HP. Aby zainstalować pokrywę portów, załóż pokrywę zabezpieczającą porty na panelu tylnym (1) i przymocuj ją wkrętem (2). Montaż systemu RP9 do lady 1. Wyłącz komputer w prawidłowy sposób (z poziomu systemu operacyjnego), a następnie wyłącz wszystkie podłączone do niego urządzenia zewnętrzne. 2. Odłącz kabel zasilający od gniazda sieci elektrycznej.
4. W przypadku montowania stojaka kompaktowego, zdejmij pokrywę nogi stojaka (1), a następnie przesuń pokrywę podstawy do przodu i zdejmij ją z podstawy (2). 5. Przymocuj stojak kompaktowy do lady za pomocą elementów mocujących odpowiednich dla konkretnej powierzchni (nie dostarczane przez firmę HP).
6. Przesuń pokrywę podstawy z powrotem na podstawę stojaka kompaktowego (1), a następnie załóż pokrywę nogi na nodze stojaka (2). 7. Podłącz z powrotem kabel zasilania i naciśnij przycisk zasilania. Instalowanie zewnętrznej blokady zabezpieczającej Blokada kablowa W celu zabezpieczenia systemu RP9 i przymocowania go do obiektu zewnętrznego można użyć linki zabezpieczającej.
Kłódka Do zabezpieczenia systemu RP9 i przymocowania go do obiektu zewnętrznego można użyć kłódki. 1. Zamontuj ucho na kłódkę zabezpieczającą na panelu tylnym. Umieść podstawę pętli w gniazdach panelu tylnego komputera (1), a następnie zabezpiecz pętlę na panelu tylnym za pomocą wkrętu (2). UWAGA: 2. Ucho na kłódkę zabezpieczającą i wkręt są dołączone wraz z systemem RP9. Załóż linkę zamocowaną do obiektu zewnętrznego na kłódkę i zaczep kłódkę za ucho przytwierdzone do panelu tylnego.
3 Konfiguracja oprogramowania Kalibracja ekranu dotykowego Firma HP zaleca, aby przed rozpoczęciem korzystania z systemu skalibrować ekran dotykowy, aby miejsca dotykania ekranu pokrywały się z punktami rejestrowanymi przez system. W przypadku stwierdzenia rozbieżności, należy ponownie przeprowadzić proces kalibracji. Procedura kalibracji w systemie Windows 7 Professional i Embedded POSReady 7 Metoda kalibracji ekranu dotykowego w systemach Windows 7 Professional i Embedded POSReady 7: 1.
Konfigurowanie opcjonalnego zintegrowanego czytnika kodów kreskowych USB firmy HP, czytnika kart magnetycznych (MSR), czytnika linii papilarnych lub kamery internetowej Sposób konfiguracji zintegrowanych urządzeń peryferyjnych USB opisano w publikacji HP Point of Sale Configuration Guide (dostępnej wyłącznie w języku angielskim). Przewodnik ten znajduje się w dokumentacji na komputerze systemu sprzedaży detalicznej oraz w witrynie internetowej http://www.hp.com/support.
A Wyładowania elektrostatyczne Ładunki elektrostatyczne znajdujące się na ciele człowieka lub innym przewodniku mogą doprowadzić do uszkodzenia płyty głównej lub innych czułych elementów i urządzeń. Może to spowodować ograniczenie trwałości urządzenia.
B Zalecenia dotyczące pracy komputera, rutynowa pielęgnacja i przygotowanie komputera do transportu Zalecenia dotyczące pracy komputera i rutynowa pielęgnacja W celu skonfigurowania i czyszczenia komputera należy przestrzegać poniższych zaleceń: ● Firma HP zaleca pozostawienie 17 mm wolnej przestrzeni od radiatora na panelu tylnym, aby zapewnić odpowiednie rozpraszanie ciepła.
Nałóż środek czyszczący za pomocą miękkiej, niepylącej ściereczki. Nie używaj ostrych szmatek, które mogłyby porysować powierzchnię. Przed wytarciem panela dotykowego szmatkę należy zwilżyć. Środek czyszczący należy natryskiwać na szmatkę, nie na panel dotykowy, nie dopuszczając do przedostania się kropel płynu do wnętrza monitora ani do zaplamienia ramki. Przygotowanie do transportu Przygotowując komputer do transportu, należy postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami: 1.
Indeks B bateria wyjmowanie i instalowanie blokady zabezpieczające 40 34 C cechy 1 czytnik kart magnetycznych (MSR) instalacja 14 czytnik kodów kreskowych instalacja 14 czytnik linii papilarnych instalacja 14 D dysk twardy wyjmowanie i instalowanie 26 E ekran dotykowy kalibracja 42 konserwacja 45 elementy z tyłu 4 6 6 U Urządzenie pamięci masowej M.