HP Dizüstü Bilgisayar Kullanıcı Kılavuzu
© Copyright 2013 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Bluetooth, mülkiyeti marka sahibine ait olan ve Hewlett-Packard Company tarafından lisansla kullanılan bir ticari markadır. SD Logosu, marka sahibinin ticari markasıdır. Bu belgede yer alan bilgiler önceden haber verilmeksizin değiştirilebilir. HP ürünleri ve hizmetlerine ilişkin garantiler, bu ürünler ve hizmetlerle birlikte gelen açık garanti beyanlarında belirtilmiştir.
Güvenlik uyarısı bildirimi UYARI! Isı nedeniyle yaralanma veya bilgisayarın aşırı ısınma ihtimalini azaltmak için, bilgisayarı doğrudan dizinize koymayın veya bilgisayarın hava deliklerini kapatmayın. Bilgisayarı yalnızca sağlam ve düz bir yüzeyde kullanın. Bilgisayarın yanında duran yazıcı gibi başka sert bir yüzeyin veya yastık, halı ya da giysi gibi yumuşak yüzeylerin hava akımını engellememesine dikkat edin.
iv Güvenlik uyarısı bildirimi
İçindekiler 1 Hoş geldiniz ..................................................................................................................................................... 1 Bilgi bulma ............................................................................................................................................ 2 2 Bilgisayarınızı tanıma ..................................................................................................................................... 4 Üst .............
Tümleşik sayısal tuş takımını kullanma ............................................................. 21 İsteğe bağlı harici sayısal tuş takımını kullanma ............................................... 21 Dokunmatik Yüzey'i kullanma ............................................................................................................ 21 Dokunmatik Yüzey’i kapatma ve açma .............................................................................. 21 Gezinme ..........................................
Harici güç varken düşük pil düzeyini çözümleme ............................. 35 Şarj edilmiş pil varken düşük pil düzeyini çözümleme ...................... 35 Herhangi bir güç kaynağı yokken düşük pil düzeyini çözümleme .... 35 Bilgisayar Hazırda Bekletme durumundan çıkamadığında düşük pil düzeyini çözümleme .................................................................... 35 Güç tasarrufu yapma .........................................................................................................
10 Güvenlik ....................................................................................................................................................... 53 Bilgisayarı koruma .............................................................................................................................. 53 Parolaları kullanma ............................................................................................................................. 53 İşletim sisteminde parola oluşturma ...........
Computer Setup'ta yeni bir önyükleme sırası ayarlama .................................................... 69 f9 komut istemini kullanarak önyükleme aygıtını dinamik olarak seçme ........................... 70 MultiBoot Express komut istemi oluşturma ........................................................................ 70 MultiBoot Express tercihlerini girme .................................................................................. 71 Ek A Sorun giderme ve destek ..................................
x
1 Hoş geldiniz Bilgisayarı kurup kaydettirdikten sonra aşağıdaki adımları gerçekleştirmeniz önemlidir: ● Internet'e bağlanın—Internet'e bağlanabilmek için kablolu veya kablosuz ağınızı kurun. Daha fazla bilgi için bkz. Ağ iletişimi sayfa 15. ● Bilgisayarınızı tanıyın—Bilgisayarınızın özelliklerini öğrenin. Daha fazla bilgi için, bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4 ve Klavye ve işaret aygıtları sayfa 20. ● Yüklü yazılımları bulun—Bilgisayara önceden yüklenmiş yazılımların listesine erişin.
Bilgi bulma Bilgisayar, çeşitli görevleri gerçekleştirmenize yardımcı olacak kaynaklarla birlikte gelir. Kaynaklar Bilgi verilen konular Kurulum Yönergeleri posteri ● Bilgisayarı kurma ● Bilgisayar bileşenlerini belirleme Linux Yardım ● Bilgisayar yazılımları Linux Yardım'a erişmek için, Computer > Help'i (Bilgisayar > Yardım) seçin.
Kaynaklar Bilgi verilen konular Sınırlı Garanti* Garanti bilgileri Garantiye erişmek için: Masaüstünde yer alan HP Documents (HP Belgeleri) simgesini çift tıklatın. – veya – Bkz. http://www.hp.com/go/orderdocuments. *Ürününüz için geçerli açık HP Sınırlı Garanti'yi bilgisayarınızdaki kullanıcı kılavuzları arasında ve/veya kutuda sağlanan CD'de/DVD'de bulabilirsiniz. HP, bazı ülkelerde/bölgelerde, kutuya basılı bir HP Sınırlı Garanti eklemiş olabilir.
2 Bilgisayarınızı tanıma Üst Dokunmatik Yüzey NOT: Bilgisayarınız bu bölümdeki resimden biraz farklı görünebilir. Bileşen 4 Açıklama (1) İşaret çubuğu İşaretçiyi hareket ettirir ve ekrandaki öğeleri seçer veya etkinleştirir. (2) Sol işaret çubuğu düğmesi Harici fare üzerindeki sol düğme gibi işlev görür. (3) Dokunmatik Yüzey açma/kapatma düğmesi Dokunmatik Yüzey'i açar ve kapatır. (4) Dokunmatik Yüzey alanı İşaretçiyi hareket ettirir ve ekrandaki öğeleri seçer veya etkinleştirir.
Işıklar Bileşen (1) Açıklama Güç ışığı ● Yanıyorsa: Bilgisayar açıktır. ● Yanıp sönüyorsa: Bilgisayar Askıya Al durumundadır. ● Yanmıyorsa: Bilgisayar kapalı veya Hazırda Bekletme durumundadır. (2) Caps lock ışığı Yanıyorsa: Caps lock işlevi açıktır. (3) Mikrofon sessiz ışığı ● Sarı: Mikrofon sesi kapalıdır. ● Yanmıyorsa: Mikrofon sesi açıktır. (4) Num lock ışığı Yanıyorsa: Num lock işlevi açıktır.
Düğmeler ve parmak izi okuyucu (yalnızca belirli modellerde) Bileşen (1) Açıklama Güç düğmesi ● Kapalıyken bilgisayarı açmak için düğmeye basın. ● Bilgisayar açıkken, Askıya Al durumunu başlatmak için düğmeye kısa süre basın. ● Bilgisayar Askıya Al durumundayken, Askıya Al durumundan çıkmak için düğmeye kısa süre basın. ● Bilgisayar Hazırda Bekletme durumundayken, Hazırda Bekletme durumundan çıkmak için düğmeye kısa süre basın.
Tuşlar Bileşen Açıklama (1) fn tuşu Bir işlev tuşuyla birlikte basıldığında sık kullanılan sistem işlevlerini çalıştırır. (2) İşlev tuşları fn tuşuyla birlikte basıldığında sık kullanılan sistem işlevlerini çalıştırır. (3) num lk tuşu Tümleşik sayısal tuş takımındaki yön ve sayısal işlevler arasında geçiş yapar. (4) Tümleşik sayısal tuş takımı Num lk tuşu etkinleştirildiğinde, tuşlar harici sayısal tuş takımı gibi kullanılabilir.
Ön Bileşen (1) (2) (3) (4) 8 Açıklama Kablosuz ışığı Güç ışığı AC bağdaştırıcısı/Pil ışığı Sabit sürücü ışığı Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma ● Beyaz: Kablosuz yerel ağ (WLAN) aygıtı ve/veya Bluetooth® aygıtı gibi bir tümleşik kablosuz aygıt açıktır. ● Sarı: Tüm kablosuz aygıtlar kapalıdır. ● Yanıyorsa: Bilgisayar açıktır. ● Yanıp sönüyorsa: Bilgisayar Askıya Al durumundadır. ● Yanmıyorsa: Bilgisayar kapalı veya Hazırda Bekletme durumundadır.
Sağ Bileşen Açıklama (1) Bellek kartı okuyucusu Bilgi depolamak, yönetmek, paylaşmak veya bilgilere erişmek için isteğe bağlı bellek kartları bağlanır. (2) Ses çıkış (kulaklık) jakı/Ses giriş (mikrofon) jakı İsteğe bağlı elektrikli stereo hoparlörler, kulaklıklar, kulak içi kulaklıklar, mikrofonlu kulaklıklar veya televizyon sesi bağlanır. Ayrıca, isteğe bağlı bir kulaklıklı mikrofon bağlanır.
Sol Bileşen (1) Açıklama Güvenlik kablosu yuvası İsteğe bağlı güvenlik kablosunu bilgisayara bağlar. NOT: Güvenlik kablosu, caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak bilgisayarın hatalı kullanılmasını veya çalınmasını engelleyemeyebilir. (2) USB 2.0 bağlantı noktası İsteğe bağlı bir USB aygıtı bağlanır. NOT: Çeşitli USB bağlantı noktası türleri hakkında ayrıntılı bilgi için, bkz. USB aygıtı kullanma sayfa 48. (3) Havalandırma deliği Dahili bileşenlerin soğutulması için hava akımı sağlar.
Arka Bileşen (1) Açıklama USB 3.0 bağlantı noktası İsteğe bağlı USB 3.0 aygıtları bağlanır ve gelişmiş USB güç performansı sağlar. NOT: Çeşitli USB bağlantı noktası türleri hakkında ayrıntılı bilgi için, bkz. USB aygıtı kullanma sayfa 48. (2) Güç konektörü AC bağdaştırıcısı bağlanır. (3) AC bağdaştırıcısı/Pil ışığı ● Beyaz: Bilgisayar harici güç kaynağına bağlıdır. ● Yanmıyorsa: Bilgisayar harici güç kaynağına bağlı değildir. (4) RJ-45 (ağ) jakı Ağ kablosu bağlanır.
Ekran Bileşen Açıklama (1) WLAN antenleri (2)* (yalnızca belirli modellerde) Kablosuz yerel ağlarla (WLAN) iletişim kurmak için kablosuz sinyaller gönderir ve alır. (2) Dahili mikrofonlar (2) Ses kaydeder. (3) Web kamerası ışığı (yalnızca belirli modellerde) Yanıyorsa: Web kamerası kullanılmaktadır. (4) Web kamerası (yalnızca belirli modellerde) Video kaydı yapar ve fotoğraf çeker. (5) Dahili ekran anahtarı Güç açıkken ekran kapalıysa, ekranı kapatır veya Askıya Al durumunu başlatır.
Alt Bileşen Açıklama (1) Pil çıkarma mandalı Pili serbest bırakır. (2) Pil yuvası Pili barındırır. (3) Yerleştirme konektörü İsteğe bağlı yerleştirme aygıtı bağlanır. (4) Aksesuar pili konektörü İsteğe bağlı bir aksesuar pili takılır. (5) Servis kapağı çıkarma kilidi Servis kapağını kilitler. (6) Servis kapağı çıkarma mandalı Servis kapağını bilgisayardan çıkarır.
Bileşen (7) Açıklama Havalandırma delikleri (3) Dahili bileşenleri soğutmak için hava akımı sağlarlar. NOT: Bilgisayar fanı otomatik olarak çalışarak dahili bileşenleri soğutur ve aşırı ısınmayı önler. Dahili fanın normal çalışma sırasında zaman zaman durup yeniden çalışması normaldir. (8) Servis kapağı Sabit sürücüye erişim sağlar ve ayrıca kablosuz LAN (WLAN) modülü yuvasını ve bellek modülü yuvalarını içerir.
3 Ağ iletişimi Bilgisayarınız, aşağıdaki Internet erişimi türlerinden birini veya her ikisini destekliyor olabilir: ● Kablosuz—Mobil Internet erişimi için kablosuz bağlantı kullanabilirsiniz. Bkz. Mevcut bir WLAN'a bağlanma sayfa 16 veya Yeni bir WLAN kurma sayfa 17. ● Kablolu—Kablolu bir ağa bağlanarak Internet'e erişebilirsiniz. Kablolu bir ağa bağlanma konusunda bilgi için, bkz. Kablolu bir ağa bağlanma sayfa 19.
NOT: Kablosuz düğmesinin türünü ve bilgisayarınızda nerede olduğunu belirleme konusunda bilgi almak için bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4. İşletim sistemi denetimlerini kullanma Kablosuz veya kablolu bir ağ aygıtını etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için: 1. Görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Network Connection (Ağ Bağlantısı) simgesini sağ tıklatın. 2.
Yeni bir WLAN kurma Gerekli donanım: ● Geniş bantlı bir modem (DSL veya kablo) (1) ve bir Internet servis sağlayıcıdan (ISS) satın alınan yüksek hızlı Internet hizmeti ● Kablosuz yönlendirici (ayrıca satın alınır) (2) ● Kablosuz bilgisayar (3) Aşağıdaki şekilde Internet'e bağlı bir kablosuz ağ kurulumu örneği gösterilmiştir. NOT: Bazı kablo modemlerde yerleşik bir yönlendirici bulunmaktadır. ISS'nize başvurarak ayrı bir yönlendiriciye gereksinim duyup duymadığınız belirleyin.
her paket için dinamik olarak yeni bir anahtar üretirler ve ayrıca ağdaki her bilgisayar için farklı anahtar dizileri oluştururlar. Bunu başarmak için: ● ◦ WPA, Gelişmiş Şifreleme Standardı'nı (AES) ve Geçici Anahtar Tümleştirme İletişim Kuralı'nı kullanır (TKIP). ◦ WPA2, yeni bir AES iletişim kuralı olan Şifre Bloğu Zincirleme İleti Kimlik Doğrulama Kodu Protokolü'nü (CCMP) kullanır. Kabloluya Eşdeğer Gizlilik (WEP) verileri aktarılmadan önce bir WEP anahtarı ile şifreler.
Kablolu bir ağa bağlanma Yerel ağa (LAN) bağlanma (yalnızca belirli modellerde) Yerel ağa (LAN) bağlanmak için 8 uçlu RJ-45 ağ kablosu (ayrıca satın alınır) gereklidir. Ağ kablosu, TV ve radyo yayınlarıyla etkileşimi önleyen parazit giderme devresi (1) içeriyorsa, kablonun devre ucunu (1) bilgisayara doğru yönlendirin. Ağ kablosunu bağlamak için: 1. Ağ kablosunu bilgisayardaki ağ jakına (1) takın. 2. Kablonun diğer ucunu bir ağ duvar prizine (2) veya yönlendiriciye (resimle gösterilmemiştir) takın.
4 Klavye ve işaret aygıtları Klavyeyi kullanma Kısayol tuşlarını belirleme Bir kısayol tuşu, fn tuşu ile işlev tuşlarından birinin birleşimidir. NOT: Kısayol tuşlarının yeri hakkında daha fazla bilgi için, bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4. Bir kısayol tuşunu kullanmak için: ▲ Önce kısa bir süre fn tuşuna, ardından da kısayol birleşiminin ikinci tuşuna kısa bir süre basın. kısayol tuşu birleşimi fn+f3 Açıklama Bilgilerinizi sistem belleğinde saklayan Askıya Al durumunu başlatır.
Tuş takımlarını kullanma Tümleşik sayısal tuş takımını kullanma NOT: Tümleşik sayısal tuş takımının yeri hakkında daha fazla bilgi için, bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4. Bileşen Açıklama num lk tuşu Tümleşik sayısal tuş takımındaki yön ve sayısal işlevler arasında geçiş yapar. NOT: Bilgisayar kapatıldığında etkin olan tuş takımı işlevi, bilgisayar yeniden açıldığında yeniden etkinleştirilir. Tümleşik sayısal tuş takımı num lk tuşu etkinleştirildiğinde, harici sayısal tuş takımı gibi kullanılabilir.
Gezinme İşaretçiyi hareket ettirmek için, parmağınızı Dokunmatik Yüzey'de işaretçiyi ekranda hareket ettirmek istediğiniz yönde kaydırın. Dokunmatik Yüzey dikey kaydırma alanını kullanarak yukarı ve aşağı kaydırma yapmak için, parmağınızı Dokunmatik Yüzey üzerinde aşağı veya yukarı kaydırın. NOT: İşaretçiyi hareket ettirmek için Dokunmatik Yüzey’i kullanıyorsanız, kaydırma alanına hareket ettirmeden önce parmağınızı Dokunmatik Yüzey’den kaldırmalısınız.
Hareketleri açmak ve kapatmak için: 1. Computer > More Applications'ı (Bilgisayar > Diğer Uygulamalar) seçin. 2. Sol bölmede, System'ı (Sistem) tıklatın, sonra da sağ bölmedeki TouchPad (Dokunmatik Yüzey) simgesini tıklatın. 3. Device Settings (Aygıt Ayarları) sekmesinde, aygıtı tıklatın, sonra da Settings'i (Ayarlar) tıklatın. 4. Açmak veya kapatmak istediğiniz hareketin yanındaki onay kutusunu seçin. 5. Apply’ı (Uygula), sonra da OK'i (Tamam) tıklatın.
Kaydırma Kaydırma, bir sayfa ya da resimde yukarı, aşağı veya yanlara doğru hareket ederken yararlıdır. Kaydırma yapmak için, Dokunmatik Yüzey'e iki parmağınızı hafifçe ayrık vaziyette yerleştirin, sonra da parmaklarınızı yukarı, aşağı, sola ya da sağa doğru sürükleyin. NOT: Parmaklarınızın hızı, kaydırma hızını belirler. Tutma/Yakınlaştırma Kıstırma ve yakınlaştırma, görüntüleri veya metinleri yakınlaştırmanıza veya uzaklaştırmanıza olanak sağlar.
Döndürme (yalnızca belirli modellerde) Döndürme, fotoğraf gibi öğeleri döndürmenizi sağlar. ● Bir öğenin üzerine gelin, sonra da sol elinizin işaret parmağını Dokunmatik Yüzey alanına yerleştirin. Sağ elinizin işaret parmağını süpürme hareketi ile saat 12 konumundan saat 3 konumuna kaydırın. Hareketi ters çevirmek için, işaret parmağınızı saat 3 konumundan saat 12 konumuna doğru hareket ettirin. NOT: Döndürme hareketi, bir nesne veya resmi kontrol edebileceğiniz belirli uygulamalar için tasarlanmıştır.
5 Çoklu ortam Bilgisayarınızda aşağıdakiler bulunmaktadır: ● Tümleşik hoparlörler ● Tümleşik mikrofonlar ● Tümleşik web kamerası (yalnızca belirli modellerde) ● Önceden yüklenmiş çoklu ortam yazılımları ● Çoklu ortam düğmeleri veya tuşları Ses özelliklerini kullanma Bilgisayarınızla çeşitli ses özelliklerini kullanabilirsiniz: ● Müzik çalma. ● Ses kaydetme. ● Internet'ten müzik indirme. ● Çoklu ortam sunuları oluşturma. ● Anlık ileti programlarıyla ses ve görüntüleri iletme.
Ses işlevlerinizi denetleme Bilgisayarınızdaki sistem sesini denetlemek için şu adımları izleyin: 1. Computer > Control Center'ı (Bilgisayar > Denetim Merkezi) seçin. 2. Sol bölmede, Hardware'i (Donanım), sonra da sağ bölmede Sound'u (Ses) tıklatın. 3. Sound Effects (Ses Efektleri) sekmesini tıklatın, sonra da her bir sesi sınamak için Choose an alert sound'un (Bir uyarı sesi seç) altındaki ses seçeneklerinden birini seçin. Bilgisayarınızdaki kayıt işlevlerini denetlemek için şu adımları izleyin: 1.
▲ VGA görüntüleme aygıtı bağlamak için aygıt kablosunu harici monitör bağlantı noktasına takın. Bilgisayara bağlı görüntü aygıtları arasında görüntü geçişi yapmak için fn+f4 tuşlarına basın. NOT: fn+f4 tuşlarına basmak ayarlar arasında geçiş yapmayı sağlar. Bir dizüstü paneli, dizüstü paneli ile kombinasyon halinde bir harici ekran veya harici monitörlerden biri arasında geçiş yapabilirsiniz.
5. Ekran ayarlarınız, iletişim kutusunda monitörünüzü tıklattıktan sonra Display properties (Ekran özellikleri) sekmesi veya Multi-Display (Çoklu Ekran) sekmesi seçilerek değiştirilebilir. 6. Ayarlar yapılandırıldıktan sonra, Apply'yı (Uygula) tıklatın, sonra da OK'i (Tamam) tıklatın. Bilgisayarınızın yeniden başlatılması gerekebilir. DisplayPort DisplayPort, yüksek performanslı bir monitör veya projektör gibi, uyumlu bir dijital ekranı bağlar.
6 Güç yönetimi Bilgisayarı kapatma DİKKAT: Bilgisayar kapatıldığında, kaydedilmemiş bilgiler kaybedilir. Bilgisayarı kapat komutu, işletim sistemi dahil tüm açık programları kapatır, ardından ekranla bilgisayarı kapatır.
Askıya Al durumunu başlatma ve bu durumdan çıkma Sistem fabrikada, pil gücü veya harici güçle çalışırken belirli bir süre işlem yapılmaması durumunda Askıya Al durumunu başlatacak şekilde ayarlanmıştır. Güç ayarları ve zaman aşımları, Denetim Merkezi'ndeki Güç Yönetimi kullanılarak değiştirilebilir. Bilgisayar açıkken aşağıdaki yollardan herhangi biriyle Askıya Al durumunu başlatabilirsiniz: ● Güç düğmesine kısa süre basın. ● Ekranı indirin. NOT: Bu sadece bilgisayar pil gücüyle çalışırken işe yarar.
Güç yönetimini kullanma Güç yönetimi, bilgisayarın gücü kullanmasını yöneten sistem ayarlarının toplamıdır. Güç yönetimi, güç tasarrufu yapmanıza, performansı en yükseğe çıkarmanıza veya ikisinin dengesini bulmanıza yardımcı olabilir. Güç yönetimi ayarlarını özelleştirebilirsiniz. Geçerli güç yönetimi ayarlarını görüntüleme ▲ Görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Power (Güç) simgesini sağ tıklatın, sonra da Preferences’ı (Tercihler) tıklatın. Geçerli güç yönetimi ayarlarını değiştirme 1.
2. Pili pil yuvasına takın, pil üzerindeki çıkıntıları (1) bilgisayardaki girintilerle hizalayın, sonra da pili (2) yerine oturana dek aşağı bastırın. Pil çıkarma mandalı pili otomatik olarak yerine sabitler. Pili çıkarmak için: DİKKAT: Tek güç kaynağı durumunda olan pilin çıkarılması bilgilerin kaybolmasına neden olabilir. Bilgi kaybını önlemek için çalışmanızı kaydedin ve pili çıkarmadan önce Hazırda Bekletme durumunu başlatın veya bilgisayarı kapatın. 1.
Pilin ömrünü uzatmak ve pil şarj göstergelerinin doğruluk oranını artırmak için aşağıdaki önerileri takip edin: ● Yeni bir pil şarj ediyorsanız, pil tümüyle şarj olmadıkça bilgisayarı açmayın. NOT: Pil şarj edilirken bilgisayar açıksa, bildirim alanındaki pil ölçer, pil tamamen şarj edilmeden yüzde 100 gösterebilir. ● Pili şarj etmeden önce, normal kullanım sonucunda tam şarjın yüzde 5’in altına kadar bitmesini sağlayın.
Düşük pil düzeyini çözümleme Harici güç varken düşük pil düzeyini çözümleme ▲ Aşağıdaki aygıtlardan birini kullanarak bilgisayarı harici güce bağlayın: ● AC bağdaştırıcısı ● İsteğe bağlı yerleştirme veya genişletme aygıtı ● HP'den aksesuar olarak satın alınan isteğe bağlı güç bağdaştırıcısı Şarj edilmiş pil varken düşük pil düzeyini çözümleme 1. Bilgisayarı kapatın veya Hazırda Bekletme durumunu başlatın. 2. Şarjı biten pili şarj edilmiş pille değiştirin. 3. Bilgisayarı açın.
Kullanılmış pili elden çıkarma UYARI! Yangın veya yanık riskini azaltmak için, pili sökmeyin, ezmeyin veya delmeyin; temas noktalarına kısa devre yaptırmayın; ateşe veya suya maruz bırakmayın. Pili bertaraf etme konusunda bilgiler için, Yasal Düzenleme, Güvenlik ve Çevre Bildirimleri'ne bakın. Pili değiştirme Bilgisayarın pil ömrü güç yönetimi ayarları, bilgisayarda çalıştırılan programlar, ekran parlaklığı, bilgisayara takılı harici aygıtlar ve diğer etkenlere bağlı olarak değişir.
AC bağdaştırıcısını sınama Bilgisayar AC güç kaynağına bağlıyken aşağıdaki belirtilerden birini gösteriyorsa AC bağdaştırıcısını sınayın: ● Bilgisayar açılmıyorsa. ● Ekran açılmıyorsa. ● Güç ışıkları yanmıyorsa. AC bağdaştırıcısını sınamak için: 1. Bilgisayarı kapatın. 2. Pili bilgisayardan çıkarın. 3. AC bağdaştırıcısını bilgisayara, sonra da bir elektrik prizine bağlayın. 4. Bilgisayarı açın. ● Güç ışıkları yanıyorsa, AC bağdaştırıcısı düzgün bir şekilde çalışıyordur.
7 Sürücüler Sürücülerle işlem yapma DİKKAT: Sürücüler, dikkatle kullanılması gereken hassas bilgisayar bileşenleridir. Sürücülerle işlem yapmadan önce aşağıdaki uyarılara göz atın. Diğer önlemler ilgili yordamlara eklenmiştir. Şu önlemleri göz önünde bulundurun: ● Harici sabit sürücüye bağlı bir bilgisayarı yerinden taşımadan önce Askıya Al durumunu başlatın ve ekranın temizlenmesini bekleyin veya harici sabit sürücüyü uygun şekilde çıkarın.
Servis kapağını çıkarma Bellek modülü yuvasına, sabit sürücüye, yasal düzenleme etiketine ve diğer bileşenlere erişmek için servis kapağını çıkarın. Servis kapağını çıkarmak için: 1. Pili çıkarın (bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 32). 2. Pil yuvası size bakacak şekilde, servis kapağı çıkarma mandalını (1) sola doğru kaydırın, vidayı çıkarın (isteğe bağlı vida kullanılıyorsa) (2), sonra da çıkarma mandalını tekrar kaydırarak (3) servis kapağını serbest bırakın.
4. Pil yuvası size bakacak şekilde, servis kapağı çıkarma mandalını sola kaydırın (3) ve tercih etmeniz halinde, servis kapağını yerinde tutmak için isteğe bağlı vidayı takıp sıkın (4). Servis kapağını kilitlemek için, çıkarma mandalını sağa kaydırın (5). NOT: İsteğe bağlı vidayı kullanmak istiyorsanız, servis kapağının içine depolanmıştır. 5. Pili takın (bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 32).
6. 3 sabit sürücü vidasını gevşetin (1). Sabit sürücü mandalını (2) sola çekip sabit sürücüyü serbest bırakın. 7. Sabit sürücüyü (3) kaldırın, sonra da sabit sürücüyü sabit sürücü yuvasından çıkarın.
Sabit sürücü takma Sabit sürücü takmak için: 42 1. Sabit sürücüyü (1) sabit sürücü yuvasına doğru açılandırın, sonra da sabit sürücüyü sabit sürücü yuvasına indirin. 2. Plastik çıkıntıyı (2) bilgisayarın ortasına doğru çekerek sabit sürücüyü konektöre yerleştirin. 3. Sabit sürücü vidalarını sıkın (3). 4. Servis kapağını yerine takın (bkz. Servis kapağını çıkarma veya yerine takma sayfa 38). 5. Pili yerleştirin (bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 32). 6.
8 Harici kartlar ve sürücüler Bellek kartlarını kullanma İsteğe bağlı bellek kartları, güvenli veri depolama ve kolay veri paylaşımı sağlar. Bu kartlar diğer bilgisayarların yanı sıra, çoğunlukla dijital kameralarla ve PDA’larla kullanılmaktadır. Bilgisayarınızda desteklenen bellek kartı formatlarını belirlemek için, bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4. Bellek kartı takma DİKKAT: Bellek kartı konektörlerinin hasar görmesi riskini azaltmak için, bellek kartını takarken çok hafif güç uygulayın. 1.
3. Kartı (1) içeri doğru bastırıp yuvasından (2) çıkarın. NOT: Kart yerinden çıkmazsa, kartı yuvadan dışarı çekin. Akıllı kartları kullanma (yalnızca belirli modellerde) NOT: Akıllı kart terimi bu bölüm boyunca hem akıllı kartlar hem de JavaTM kartları için kullanılacaktır. Akıllı kart, bellek ve mikro işlemcinin olduğu bir mikro yonganın bulunduğu kredi kartı boyunda bir aksesuardır.
Akıllı kart takma 1. Kartı etiketli tarafı üste bakacak şekilde tutun ve akıllı kart okuyucusuna yerleşene kadar yavaşça itin. 2. Akıllı kart PIN kodunu kullanarak bilgisayarda oturum açmak için, ekrandaki yönergeleri izleyin. Akıllı kartı çıkarma ▲ Akıllı kartı kenarından tutun ve akıllı kart okuyucusundan çekip çıkarın. ExpressCard kartlarını kullanma (yalnızca belirli modellerde) ExpressCard, yüksek performanslı bir PC Kartı olup ExpressCard yuvasına takılır.
ExpressCard'ı yapılandırma Yalnızca kartınız için gereken yazılımı yükleyin. ExpressCard üreticiniz sizden aygıt sürücülerini yüklemenizi istiyorsa: ● Yalnızca işletim sisteminiz için gereken aygıt sürücülerini yükleyin. ● ExpressCards desteği, işletim sistemine dahildir. Yalnızca gerekiyorsa ek yazılım yükleyin. Emin değilseniz, satıcıya sorun veya HP desteğe başvurun.
2. Kartı, ExpressCard yuvasına yerleştirip sıkıca yerine oturana kadar yavaşça içeri doğru itin. ExpressCard'ı çıkarma DİKKAT: Veri kaybını veya sistemin yanıt veremez duruma gelmesi riskini azaltmak amacıyla ExpressCard'ı güvenli şekilde çıkarmak için aşağıdaki yordamı kullanın. Bilgilerinizi kaydedin ve ExpressCard ile ilişkili tüm programları kapatın. ExpressCard'ı çıkarmak için: 1. Computer > Nautilus'u (Bilgisayar > Nautilus) seçerek File Browser'ı (Dosya Tarayıcısı) açın. 2.
USB aygıtı kullanma Evrensel Seri Veri Yolu (USB), USB klavye, fare, sürücü, yazıcı, tarayıcı veya hub gibi isteğe bağlı bir harici ürünü bağlamak için kullanılan donanım arabirimidir. Bazı USB aygıtları için, genelde aygıtla birlikte gelen ek destek yazılımları gerekebilir. Aygıta özgü yazılımlar hakkında daha fazla bilgi için, üreticinin yönergelerine bakın. Bilgisayarda USB 1.0, 1.1, 2.0 veya 3.0 aygıtlarını destekleyen 3 adet USB bağlantı noktası bulunmaktadır.
Güçle çalışmayan harici bir aygıtı çıkarmak için sürücüyü kapatın, sonra bilgisayardan çıkarın. Güçle çalışan harici bir aygıtı çıkarmak için aygıtı kapatın, bilgisayardan çıkarın, sonra AC güç kablosunu çıkarın. İsteğe bağlı harici sürücüleri kullanma Çıkarılabilir harici sürücüler, bilgi depolama ve bilgiye erişme seçeneklerinizi artırır. Bilgisayardaki USB bağlantı noktasına sürücü bağlanarak USB eklenebilir.
9 Bellek modülleri Bilgisayarın bir bellek modülü bölmesi vardır. Bilgisayarın kapasitesi, boş genişletme bellek modülü yuvasına bir veya daha fazla bellek modülü ekleyerek ya da birincil bellek modülü yuvasındaki mevcut bellek modülü yükseltilerek artırılabilir. UYARI! Elektrik çarpması ve donanımın hasar görmesi riskini azaltmak için bellek modülünü takmadan önce tüm pilleri ve güç kablosunu fişten çıkarın. DİKKAT: Elektrostatik deşarj (ESD) elektronik bileşenlerde hasara yol açabilir.
b. Bellek modülünü kenarından (2) tutup modülü bellek modülü yuvasından yavaşça çekerek çıkarın. Çıkarılan bellek modülünü korumak için elektrostatik korumalı bir kapta saklayın. 7. Yeni bellek modülü takma: DİKKAT: Bellek modülünün hasar görmemesi için yalnızca kenarlarından tutun. Bellek modülündeki bileşenlere dokunmayın ve bellek modülünü bükmeyin. a. Bellek modülünün çentikli kenarını (1) bellek modülü yuvasındaki şeritle aynı hizaya getirin. b.
c. Bellek modülünün sol ve sağ kenarlarına basınç uygulayarak, bellek modülünü (3) klipsler yerine oturana kadar hafifçe bastırın. 8. Servis kapağını yerine takın. (Bkz. Servis kapağını çıkarma veya yerine takma sayfa 38.) 9. Pili yerleştirin. (Bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 32.) 10. Bilgisayarın sağ tarafını yukarı getirip AC güç kaynağını ve harici aygıtları bilgisayara yeniden bağlayın. 11. Bilgisayarı açın.
10 Güvenlik Bilgisayarı koruma NOT: Güvenlik çözümleri caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak, bilgisayarın hatalı kullanılması veya çalınmasını engelleyemeyebilir ya da yazılım saldırılarını caydırmada başarısız olabilir. Bilgisayarla birlikte sağlanan güvenlik özellikleri bilgisayarı, kişisel bilgileri ve verileri çeşitli risklerden koruyabilir. Bilgisayarınızı kullanma şekliniz, kullanmanız gereken güvenlik özelliklerini belirler. İşletim sistemi bazı güvenlik özellikleri sağlamaktadır.
Parolaları oluşturmak ve kaydetmek için aşağıdaki ipuçlarını kullanın: ● Parola oluştururken program tarafından konulan gereksinimleri izleyin. ● Parolalarınızı bir kağıda yazın ve bilgisayardan uzak, güvenli bir yerde saklayın. ● Parolaları bilgisayardaki bir dosyada saklamayın. Aşağıdaki tablolar, sık kullanılan parolaları ve bunların işlevlerini sıralamaktadır. İşletim sisteminde parola oluşturma İşletim sistemi parolaları İşlev Kök parola İşletim sistemi kök düzeyi hesabına erişimden korur.
BIOS yönetici parolasını yönetme Bu parolayı ayarlamak, değiştirmek veya silmek için şu adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Computer Setup'ı açın. Ekranın sol alt köşesinde “Press the ESC key for Startup Menu” (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basın. Startup Menu (Başlangıç Menüsü) mesajı görüntülendiğinde f10 tuşuna basın. 2.
● Kullanıcı parolası ve ana parola aynı olabilir. ● Kullanıcı parolasını veya ana parolayı yalnızca, sürücüden DriveLock korumasını kaldırarak silebilirsiniz. DriveLock koruması sürücüden yalnızca ana parolayla kaldırılabilir. DriveLock parolasını yönetme Computer Setup'ta bir DriveLock parolası oluşturmak, değiştirmek veya silmek için şu adımları izleyin: 1.
Güvenlik duvarı yazılımı kullanma Güvenlik duvarları, sisteme veya ağa yetkisiz erişimi engellemek üzere tasarlanmıştır. Bir güvenlik duvarı, bilgisayarınıza ve/veya ağınıza yüklediğiniz bir yazılım programı veya hem donanım hem de yazılımdan oluşan bir çözüm olabilir. İki güvenlik duvarı türü bulunmaktadır: ● Ana bilgisayar tabanlı güvenlik duvarları—Yüklü oldukları bilgisayarı koruyan yazılımlar.
3. Kablo kilidini bilgisayardaki kablo yuvasına (3) geçirin ve sonra anahtarla kablo kilidini kilitleyin. 4. Anahtarı çıkarın ve güvenli bir yerde saklayın. Parmak izi okuyucusunu kullanma (yalnızca belirli modellerde) Belirli bilgisayar modellerinde tümleşik parmak izi okuyucusu mevcuttur. Parmak izi okuyucuyu kullanmak için, bilgisayarda parolası olan bir kullanıcı hesabı oluşturmanız gerekir.
Parmak izinizi kaydetme Parmak izi kullanıcı hesabınızı kurarken parmak izinizi kaydetmediyseniz, parmak izi ayarlarınızı değiştirmek için kullanıcı yönetimi yardımcı programını açabilirsiniz. Kullanıcı yönetimi yardımcı programını açmak ve parmak izinizi kaydetmek için: 1. Computer > YaST'yi (Bilgisayar > YaST) seçin. 2. Parolanızı girin, sonra da Continue'yu (Devam) tıklatın. 3.
11 Yedekleme ve Kurtarma Sistem arızasından sonraki kurtarma, en yakın tarihli yedeklemenizle aynı ölçüde tam olacaktır. Yeni yazılım ve veri dosyaları ekledikçe, mümkün olduğunca en son durumun yedeklemesini bulundurmak için sisteminizi düzenli olarak yedeklemeye devam etmelisiniz. Bilgisayarınızda, bilgilerinizi korumanıza ve gerektiğinde geri yüklemenize yardımcı olmak için HP tarafından sağlanmış araçlar bulunur. Yedeklemeler oluşturma 1.
Ana dizin dosyalarınızı Backup Manager Settings (Yedekleme Yöneticisi Ayarları) kullanarak yedeklemek için: 1. Computer > More Applications > Tools > Backup Manager Settings'i (Bilgisayar > Diğer Uygulamalar > Araçlar > Backup Manager Ayarları) seçin ve Backup my home directory'yi (Ana dizinimi yedekle) tıklatın. 2. Storage Destination Location'ı (Depolama Hedefi Konumu) tıklatın ve bilgilerinizi yedeklemek için bir konum seçin. 3.
Bilgisayarı kurtarma diskinden geri yüklemek için şu adımları izleyin: 1. Mümkünse, tüm kişisel dosyaları yedekleyin. 2. HP Fabrika Görüntüsü'nü optik sürücüye veya USB bağlantı noktasındaki USB disk çubuğuna takın, sonra da bilgisayarı yeniden başlatın. 3. Bilgisayar yeniden başlatılırken f9 tuşuna basarak Computer Setup önyükleme seçeneği menüsünü açın, sonra da geri yükleme için DVD kullanıyorsanız optik sürücü seçeneğini belirleyin.
12 Computer Setup (BIOS) ve Advanced System Diagnostics Computer Setup veya Basic Input/Output System (Temel Giriş/Çıkış Sistemi) (BIOS), sistemdeki tüm girdi ve çıktı aygıtları (örneğin, disk sürücüler, ekran, klavye, fare ve yazıcı) arasındaki iletişimi kontrol eder. Computer Setup’ta, yüklenmiş olan çevre birimi türleri, bilgisayarın başlatma sırası ve sistem belleği ve genişletilmiş bellek miktarıyla ilgili ayarlar bulunur. NOT: Computer Setup’ta değişiklik yaparken son derece dikkatli olun.
Computer Setup menülerinden çıkmak için aşağıdaki yöntemlerden birini seçin: ● Değişikliklerinizi kaydetmeden Computer Setup menülerinden çıkmak için, ekranın sol alt köşesinde bulunan Exit (Çıkış) simgesini tıklatın ve ekrandaki yönergeleri izleyin. – veya – Tab tuşunu ve ok tuşlarını kullanarak File > Ignore Changes and Exit'i (Dosya > Değişiklikleri Yoksay ve Çık) seçin, sonra da enter tuşuna basın.
BIOS sürümünü belirleme Var olan BIOS güncelleştirmeleri arasında, bilgisayarda yüklü olandan daha yeni BIOS sürümleri olup olmadığını belirlemek için yüklü olan sistem BIOS’unun sürümünü bilmeniz gerekir. BIOS sürümü bilgileri (ROM tarihi ve Sistem BIOS'u olarak da bilinir) şu şekilde görüntülenebilir: 1. Computer Setup’ı başlatın. 2. İşaret aygıtını veya ok tuşlarını kullanarak File > System Information’ı (Dosya > Sistem Bilgileri) seçin. 3.
Advanced System Diagnostics'i kullanma Advanced System Diagnostics, bilgisayar donanımının düzgün çalıştığını belirlemek için tanılama testleri yapmanıza imkan verir. Advanced System Diagnostics'de şu tanılama sınamaları bulunur: ● Başlangıç sınaması—Bu sınama, bilgisayar için gerekli olan ana bilgisayar bileşenlerini analiz eder. ● Çalışma sınaması—Bu sınama, başlangıç sınamasını tekrarlar ve başlangıç sınamasının algılamadığı ara ara gerçekleşen sorunları kontrol eder.
13 MultiBoot Önyükleme aygıtı sırası hakkında Bilgisayar başlarken sistem, etkinleştirilmiş önyükleme aygıtlarından önyüklemeyi dener. Fabrikada etkinleştirilen MultiBoot yardımcı programı sistemin seçeceği önyükleme aygıtı sırasını kontrol eder. Önyükleme aygıtları optik sürücüler, disket sürücüleri, ağ arabirim kartı (NIC), sabit sürücüler ve UBS aygıtları olabilir. Önyükleme aygıtlarında bilgisayarın başlaması ve doğru çalışması için gereken önyüklenebilir medya veya dosyalar bulunur.
Computer Setup'ta önyükleme aygıtlarını etkinleştirme Bilgisayar bir USB aygıtına veya bir NIC aygıtına sadece aygıt önce Computer Setup'ta etkinleştirilmişse önyüklenecektir. Computer Setup'ı başlatmak ve bir USB aygıtını veya bir NIC aygıtını önyükleme aygıtı olarak etkinleştirmek için, şu adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın ve ekranın altında "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın. 2.
Önyükleme sırasını değiştirmeyi ele alma Önyükleme sırasını değiştirmeden önce aşağıdaki noktalara dikkat edin: ● Önyükleme sırası değiştirildikten sonra bilgisayar yeniden başladığında, bilgisayar yeni önyükleme sırasını kullanarak başlamaya çalışır. ● Birden fazla türde önyükleme aygıtı varsa, bilgisayar her önyükleme aygıtı türünün ilk aygıtını kullanarak (optik aygıtlar dışında) önyükleme yapmaya çalışır.
4. Aygıtı önyükleme sırasında üst sıraya taşımak için bir işaret aygıtı kullanarak yukarı okunu tıklatın veya klavyede + tuşuna basın. – veya – Önyükleme sıralamasında aygıtı alt sıraya taşımak için bir işaret aygıtıyla aşağı okunu tıklatın veya - tuşuna basın. 5. Değişiklikleri kaydetmek ve Computer Setup'tan çıkmak için ekranın sol alt köşesindeki Save (Kaydet) simgesini tıklatın ve ekrandaki yönergeleri izleyin.
MultiBoot Express tercihlerini girme Başlatma sırasında Express Boot menüsü görüntülendiğinde, aşağıdaki seçenekleriniz olacak: ● Express Boot menüsünden bir önyükleme aygıtı belirlemek için, ayrılan süre içinde tercihlerinizi seçin, sonra da enter tuşuna basın. ● Bilgisayarın geçerli MultiBoot ayarını varsayılan yapmasını engellemek için ayrılan zaman dolmadan önce herhangi bir tuşa basın. Bilgisayar, siz bir önyükleme aygıtı seçip enter tuşuna basana kadar başlamaz.
A Sorun giderme ve destek Sorun giderme Aşağıdaki bölümlerde bazı genel sorunlar ve çözümleri anlatılmaktadır. Bilgisayar açılmıyor Güç düğmesine bastığınızda bilgisayar açılmıyorsa, aşağıdaki öneriler bilgisayarın açılmama nedenini belirlemenize yardımcı olabilir: ● Bilgisayar elektrik prizine bağlıysa, prize başka bir elektrikli aygıt bağlayarak elektrik prizinin yeterli güç sağladığından emin olun.
DİKKAT: Acil durum kapatma yordamları, kaydedilmemiş bilgilerin kaybedilmesine yol açar. ● Güç düğmesini en az 5 saniye basılı tutun. ● Bilgisayarın harici güç bağlantısını kesin ve pili çıkarın. Bilgisayar olağandışı şekilde sıcak Bilgisayarın kullanımdayken dokunulduğunda sıcak olması normaldir. Ancak, bilgisayara dokunulduğunda olağan dışı sıcaklık hissediliyorsa, bunun nedeni bir havalandırma deliğinin tıkanması nedeniyle oluşan aşırı ısınma olabilir.
● Kablosuz yönlendiricinin (erişim noktası) güç bağdaştırıcısına ve kablo veya DSL modeme doğru bağlandığından ve ışıkların yandığından emin olun. ● Tüm kabloları çıkarıp yeniden bağlayın ve gücü kapatıp yeniden açın. Bilgisayar optik sürücüyü algılamıyor İşletim sisteminiz takılan aygıtı algılamıyorsa aygıt sürücüsü yazılımı eksik ya da bozuk olabilir. 1. Optik sürücüde disk varsa çıkarın. 2. Computer'ı (Bilgisayar) tıklatın, sonra da System Monitor'ı (Sistem Monitörü) tıklatın. 3.
Disk yakma işlemi başlamıyor veya tamamlanmadan önce duruyor ● Tüm programların kapalı olduğundan emin olun. ● Askıya Al durumunu ve Hazırda Bekletme'yi kapatın. ● Sürücünüze uygun doğru türde disk kullandığınızdan emin olun. ● Diskin doğru yerleştirildiğinden emin olun. ● Daha yavaş bir yazma hızı seçip yeniden deneyin. ● Disk kopyalıyorsanız içeriği yeni diske yakmayı denemeden önce kaynak diskteki bilgileri sabit sürücünüze kaydedin ve sonra yakma işlemini sabit sürücünüzden yapın.
Etiketler Bilgisayara yapıştırılan etiketler, sistem sorunlarını giderirken veya bilgisayarla uluslararası seyahat ederken gerek duyabileceğiniz bilgileri sağlar. ÖNEMLİ: Bu bölümde açıklanan tüm etiketler, bilgisayarınızın modeline bağlı olarak şu 3 konumdan birinde olacaktır: Bilgisayarın altına yapıştırılmış şekilde, pil yuvasının içinde veya servis kapağının altında. Bu konumları bulmaya ilişkin yardım için Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4 bölümüne bakın.
Bileşen (3) Seri numarası (4) Ürün numarası ● Yasal düzenleme etiketi—Bilgisayarla ilgili yasal düzenleme bilgilerini sağlar. ● Kablosuz sertifikası etiketi veya etiketleri (yalnızca belirli modellerde)—İsteğe bağlı kablosuz aygıtlar hakkında bilgi sağlar ve aygıtın kullanım için onaylandığı bazı ülkelerde veya bölgelerde gereken onay işaretlerini listeler.
B Bilgisayarınızı temizleme Temizlik ürünleri Bilgisayarınızı güvenle temizlemek için aşağıdaki ürünleri kullanın: ● Yüzde 0,3 maksimum konsantrasyona sahip dimetil benzil amonyum klorür (Örneğin: tek kullanımlık mendiller. Bu mendiller çeşitli markalarda bulunabilir.
Dokunmatik Yüzey’i, klavyeyi veya fareyi temizleme UYARI! Elektrik çarpması veya dahili bileşenlerin hasar görmesi riskini azaltmak için, klavyeyi elektrikli süpürge uçları kullanarak temizlemekten kaçının. Elektrikli süpürge, klavye yüzeyinde evsel atık bırakabilir. DİKKAT: Dahili bileşenlerin hasar görmesini önlemek için, tuşların arasına sıvı damlamasına izin vermeyin.
C Özellikler Giriş gücü Bu bölümdeki güç bilgileri, bilgisayarı uluslararası bir seyahatte yanınızda götürmeyi planladığınızda yardımcı olabilir. Bilgisayar AC veya DC güç kaynağıyla sağlanabilecek DC gücüyle çalışır. AC güç kaynağı, 100–240 V, 50–60 Hz değerlerinde olmalıdır. Bilgisayar ayrı bir DC güç kaynağı ile kullanabilmesine karşın, yalnızca bu bilgisayarla kullanılmak üzere HP tarafından sağlanan ve onaylanan AC bağdaştırıcısı veya DC güç kaynağıyla kullanılmalıdır.
D Elektrostatik deşarj Elektrostatik deşarj, iki nesne birbirine temas ettiğinde, statik elektriğin boşalmasıdır—örneğin, perdenin yanından geçerken veya metal bir kapı koluna dokunduğunuzda aldığınız şok. Parmaklardaki veya diğer elektrostatik iletkenlerdeki statik elektriğin deşarj olması, elektronik bileşenlere zarar verebilir.
