Instructions

Wzmocniony prąd
11
Jedenastego dnia otrzymasz ważny element
konstrukcji z kalendarza: tranzystor. Tranzy
-
stor posiada trzy złącza, których nie wolno
mylić. Są to emiter (E), baza (B) i kolektor
(C). Nawiasem mówiąc, skrót C pochodzi z
angielskiej pisowni (collector). Emiter powi
-
nien zostać podłączony do ujemnego zacisku
baterii. W tym celu płaska, oznakowana
napisem strona tranzystora musi być skiero
-
wana w lewo.
Eksperyment ukazuje typowe zachowanie
tranzystora. Jeśli przycisk jest nadal otwar
-
ty, zielona dioda LED świeci jedynie słabo,
czerwona natomiast bardzo jasno. Po na
-
ciśnięciu przycisku czerwona dioda LED
gaśnie. Tranzystor zachowuje się jak prze
-
Tranzystory
Tranzystor w Twoim eksperymencie
zawiera kryształ krzemu. Krzem (Si)
występuje w dużych ilościach w nor
-
malnym piasku kwarcowym (kwarc =
tlenek krzemu). Należy on do półprze
-
wodników, czyli do substancji, które
ani nie przewodzą zbyt dobrze prądu
elektrycznego, jak metale, ani też nie
są dobrymi izolatorami, jak szkło lub
guma. Aby uzyskać bardzo konkretną
przewodność, do czystego krzemu
dodawane są minimalne ilości innych
substancji. W zależności od rodzaju
tych substancji otrzymuje się krzem
typu n lub krzem typu p. W Twoim
tranzystorze zawarte są trzy warstwy:
npn. Inne typy mają inną kolejność
warstw, mianowicie pnp. Działają
one podobnie, ale z innym kierunkiem
prądu.
Tranzystory są ważnymi elementa
-
mi konstrukcyjnymi we wszystkich
obszarach elektroniki, w radiach i
telewizorach, a także w smartfonach
i komputerach. Tranzystory wbudo
-
wane są wszędzie. Dlatego warto
dokładnie zrozumieć, jak tranzystor
działa.
Przyjrzyj się uważ
-
nie Twojemu tranzy-
storowi. Zauważysz
napis: BC547B.
Dzięki temu oznaczeniu można
zamówić właściwy tranzystor, który
nawiasem mówiąc produkowany
jest przez kilka firm. Można również
wyszukać w Internecie arkusz da
-
nych tego typu. Na nim wypisanych
jest wiele właściwości i pomiarów,
które po części zrozumiałe są jedy
-
nie dla specjalistów. W skrócie: ten
tranzystor npn wytrzymuje napięcie o
wartości 50 V i prąd o natężeniu 100
mA. Dodatkowo może on wzmocnić
prąd co najmniej 200-krotnie.
łącznik. Niewielki prąd płynący przez
zacisk bazy powoduje włączenie dużego
prądu na zacisku tranzystora. Jeśli jed
-
nak połączysz bazę i emiter za pomocą
przycisku lub wyciągniesz zieloną diodę
LED, również czerwona dioda LED zga
-
śnie.