vec I Mr I n I ros lOfnOr .III olRor tuto?t 6llr 2m a,mb!,c ,6 HJib,,q€ 5!àae j, \!,!r i, rr r ph,i.? 040?20 if rÉ r.{ t dt21l4cl.r5 o otiox coRPontrbr of trlRtcl 5300 S.r\ r,,r,, 2llSo,.rh trr:rq O,,p I Su ie Ch.à9o I ^n i @60t rr: A Ph.^r i}2, 3ra0a00 r..t l?tc, 254a3r otlor rrlfl't tlt(tloil(3 (o. IÊc8dq 6i r xpw4"! orr.jr, r.r!..4t I'ht rdli ió .
Wij danken u dat u onze nieuwe OMRON elektronische wetenschappelijke zak reken machine Model 1OSR hebt gekozen. Deze reken machine werd ontwikkeld om gecompliceerde wetenschappelijke berekeningen te vergemakkeliiken, waardoor zijn gebruiksmogelijkheden wezenlijk uitgebreid werden. Bij dit model is het voldoende de juiste toetsen in de iuiste volgorde van algebraische logica in te drukken, zodat iedereen in staat is, gecompliceerde berekeningen uit te voeren.
VEI LIGHEIDSMAATREGELEN. . . 2 3 . STROOMVOORZIENING I 't1 SPECtFtCATIES ... BENAMING VAN DE TOETSEN FUNKTIES VAN DE TOETSEN TIPS VOOR EEN JUIST GEBRUIK REKENVOORBEELDEN (1 ) (2) (3) (4) (5) (6) (7) Vierbasis-berekeningen Berekeningen met konstante Berekeningen met geheugen 12 't6 17 faktor .. '. Reciprok en berekeningen ' . ' . Machtsverheffen.. . Vierkantswortelberekeningen ... Voortgezette Berekeningen met konstante Íaktor (8) Berekeningen met gewone en natuurlij ke Logaritmen.
ln deze reken machine zijn elektronische precisieonderdelen, inclusieÍ LSl, ingebouwd. Bii gebruik oÍ bewaren van de reken machine moeten de volgende plaatsen vermeden worden. * plaátsen met sterke temperatuurswjsselingen. * plaatsen met extreem hoge vochtigheidsgraad' * stoffige plaatsen. + plaatsen in het directe zonlicht. * plaatsen, waar statische elektriciteit gemakkelijk kan worden opewekt. 2. Gebiuik bij het schoonmaken van de reken machíne noch vluchtige schoonmaakmiddelen noch een vochtige doe-k.
Deze calculator kan op ieder van de van de drie volgende stroombronnen werken: droge batterijen (mángaan of alkaline droge batterijen, Íormaat AA of IEC R6), oplaadbare batteriien (Ni-Cd batteriien, NR-AA) en normale lichtnetstroom met behulp van een speciaal bijbehorende verkrilgbare AC adapter. 1. Droge batteriien.
I STROOMVOORZIEIENING STROMFORSORJNING 3. 3. AC ADAPTER 'l ) ln gebieden met 220 voet stroom. is het gebruik van een speciaal verkriigbare AC adapter noodzakelijk (zie pagina 5) voor het inschakelen en uitschakelen van de AC adaPter. 2) Een speciale AC adapter wordt gebruikt voor het opladen van oplaadbare batterijen. Zie pagina 5 voor het inschakelen en uitschakelen van de AC adapter en pagina 6 voor het opladen van oplaad bare batteri.ien.
STROOMVOORZIEN ING 4l STRO\ÍFORSOR.INING 4) Placera de laddningsbara batterierna i facket enligt polaritetsmà'rkena @ och Q , som finns -rnsraverade i facket. s) Sá-tt tillbaka locket. zet de oplaadbare batterijen volgens de in het batteriihu is afgedru kte polariteitsmarkeringen O "n O in hei batterijhuis in. 5) Plaats de deksel van het batterijhuis weer in de oorspron keli j ke positie. 6) Schakel de aan/uit schakelaar aan, waarna de reken machine bedrijfsklaar is. 6) Slà till strómbrytaren.
I STROOMVOORZIENING srnóvr'ónsóRlNrNc 4. Steek de DC uitgangsplug van de stroomkabel van de adapter in de reken machine. 5. Schakel de aan/uit schakelaar aan, waarna de 4. Plugga in eliminatorns likstrómskontakt i kalkylatorn Slà till strómbrytaren. Kalkylatorn àr klar att anvàndas. 6. Nàï batterieliminatorn inte làngre skall anvándas, resp efter avslutad laddning, kopplas eliminatom ur i tre steg enligt ovan, men i omvànd ordning. reken machine bedriiÍsklaar is. 6.
I STROOMVOORZIENING 5 I T{UM FL,FÍDUNJIY IIYU 6. Steek de stekker yan de speciale AC adapter in een stopkontakt, en daarna de DC uitgangsplug van de stroomkabel van de adapter in de reken machine. 7. Let erop, dat de aanluit schakelaar uit is en laad dan de oplaadbare batteriien ongeveer 1 5 uur op. 6. Plusm in eliminatorns viixelstrómskontakt Denk er aan: De oplaadbare batterijen kunnen ook opgeladen worden wanneer de aan/uit schakelaar aan is, echter zal het opladen wel meer tiid kosten. 8.
Modell: lOSR Model: 1O SR Antal siffror: Aantal positios: I posities voor mantissa 2 posities voor exponent Tekens: '-;;"í,, 8 2 ,,' u ,' en" - " tekens rivorden aÍgebeeld op dele oosiiie en hêt andere " - " teken rirprdt voor afsebeeld (op de 10e positie)' J" "i-ón"nt een ongeoorloofde berekening vond plaats " L-'l a" tËt machine is eleltrónisch vergrendeld' '= " "" " l-f Het " u """betekent dat het geheugen in Tecken: ' " u "och " " indikeras pà fórsta siffrans iuti, ae andÍa " - " -tecknet framf
I SPECI FICATI ES SPECIFIKATIONER Rekencaoaciteit: tO-et
lr SPECIFICATIES lnx ,.. logx .. yx SPECIFIKATIONER 4 posities 5 posities 4 posities ...,::::::::::::: Rekentijd (maximaall: Vier6asisbereken ingen, 1 /x, ln x, log x, ex YX, sinh x. cosh x, tanh x \Á- ... sin-l x. cos-l x, tan-l x sin x, cos x, tan x . 0.2 sec. O.3 sec. 0.4 sec. 0.5 sec. 0.6 sec. lnx... log x . . . Yx... Riiknetiden (max) --ó.1ïo .....4siffror . . . .5 siffror .....4siffror \Ál Yx, sinh x, cosh x, tanh x . arc sin x, arc cos x, aÍc tan x sin x, cos x, lan x 'àt""ïátten, .
& 3 s Aan/uit schakelaar Till/f ràn-stró mbrytare Ge =c6 = le heugenoproep-/ schoon maaktoets 3 Tangent fór àterkallning h al fràn resp nollstállning av minne Geheugenopteltoets log \ = Tangent fór addering till minne Exponenttoets Exponenttangent MachtsverheÍtoets Potenstangent eX O Te ke nwisse ltoets Tangent fór teckenbYte I nvoercorrectie-/ schoonmaaktoets Nollstàllnings- och korrigeringstangent Decimaaltekentoets Decimalkommatangent I s-gel ii tryp CJ f,*n -lu q U :gtr P;-1es1
FUNKTIES VAN DE TOETSEN Aan/uit schakelaar-Door de schakelaar op "ON" te schuiven wordt de reken machine ingeschakeld. Het getal "O" verschijnt dan links en twee nullen "00" rechts in het venster. Door het automatisch schoonmaaksysteem van deze reken machine, kunt u onmiddellijk na het ingeschakelen van de reken machine beginnen te rekenen. Keuzeschakelaar voor getalaangiÍte-Door de schakelaar op "EXP" te schuiven, worden de uitkomsten met exponent schrijfwijze aangegeven. B.v.
I I:{_![dt( i tFS '-' t VAi\] DË rOËTSEi{ Vermen igvu ld igtoets-Deze toets wordt gebruikt voor vermenigvuldigen. Druk deze toets in dezelfde volgorde in als bii al gebraische sch rijf wijze. AÍtrektoets-Deze toets wordt gebruik voor aftrekken. Druk deze toets in dezelfde volgorde in als bij algebraische schrijfwiize. Opteltoets-Deze toets wordt gebruikt bii optellingen. Druk deze toets in dezelfde volgorde in als bii algebraische schriifwijze.
lft FUNKI-IES VAN DE TOETSËN Exponenttangent- Fór inslagning av tal i _ tiopotensform. Exempel: Talet 1.23 x 10s matas in genom nedtryckning av tangenterna lJ ,3J, 3 , gtl och -!J i námnd ordning. Exponententoets-Deze toets wordt gebruikt om het getal met een exponentiële schrijfwiize in te voeren. Biivoorbeeld, het getal 1.23 x 1 05 wordt verkregen door de ioetsen 11,2-),3,exelsn 51 ;n6.t. volgorde in te drukken.
.\i'l \.lLR\ FUNKTIES VAN DE TOETSEN Vierkantsworteltoets-Deze toets vvordt gebru ikt om de vierkantswortel van het aígebeelde getal te trekken. l Pi-toêts-Deze toets dient als invoertoets. Door op deze toets te drukken wordt Pi, 3.1415926, afgebeeld. I Exponentfunktietoets-Door op deze toets te drukken wordt de waarde e in elke macht x verheven. NatuuÍlijkê logaritme toets-Deze toets wordt gebruikt voor berekeningen met natuu rli.i ke logaritmen.
TANGLNTIlRNAS IrUN K'l IONI'lR FUNKTIES VAN DE TOETSEN Arcusfunktietoets-Door op deze toets voor de il , ,:.r oÍ :--r toets te drukken is het mogái.it de arcusfunkties te berekenen. I { Tansent fór arcusfunktioner-Nedtryckning av aíc-tangenten fóre nàpn av tangenterna m^c;jtrggir beràkning av o-ctr :1 . arc E 3 I HvDorbolonto€ts-Door op deze toets voor de Pr , L--.r of ---t toets te drukken is het modáiir de hypàrbolenÍunktie van iedere korresponderende trigonometrische Íunktie te berekenen.
(1 ) VI ERBASISBEREKENI NGEN DE FYRA NÀTNBSÀTTPN (í.23 + 4.56 - =-1.1965116 9Gt 7.89) x 1.47 + 2.58 1.2334.568 749è11.47!iJ2.58 x 10s + (4.56 x 10s ) - (7.89 x 10s )) x (1 .47 x 1Oe ) + (Z.Sg x 1O-t =-1.'1965116x 10'?7 =J 3m t,.{ (('1.23 3) i.239534.b6=ts3 7€s€53ï.47883 t 2.58eB1348 (2} BEREKENINGEN MET KONSTANTE FACTOR RÀKNING MED KONSTANT 3.6+ 4.2=7.8 5.7 + 4.2=9.9 3G' 3.6 +!4,2í=l 5.7= - 13.8 i-4.9 6.t-13.8=-7.1 8.9 gG 8.e313.89 6.
I tt i:i ii | í :: l\j\/0Cn It \i,_\.i r .rt "1i,i B i: [: i- D i: i\l 6.01 x(4.56 x 1O-'?)= 2.74056 x 1O-l i.ág *ia.so x 1o-'?)= 6.3384 x 1o-'? s'mi' 6.01[I14.56EPj24'=l 1.3eEJ x 1O-2 x 1o'?)= 6.1089987 x 10-3 +(7.89 x 102 )= 1.262357 4 9.96 -q'.ái+0.e5 $J "mi e.e6É17.8e1Il23 4.82e) ''' R=o?.'"'f,ï Ë $ 35ïKï""' iÏEH'ï=à (17.5 - e.o7) "ff*# = -4.3655357 5i5g E 17.5'ÈJe.o73 6.23,-112.s3 ffiffir:-M+ ! :J LI:J s.o7lij3.
(4} RECIPROKENBEREKENINGEN BERÁKNING AV RECIPROKA VÀRDEN 1.23+ 4.56-1.89 = -4.'1619047 x 1O-l 9f r.23;11+.5637.89 = _i (5} MACHTSVERHEFFEN BERÁK\I\G {\'POTE\SER 255 =3.6O28-723x 1C'- g5' 2t1553 l_ 123t2 = 1.4933371 slE 123 Yil12 '/\ (6} =l VIERKANTSWORTELBERE KENINGEN KVADRATROTUTDRAGNING "fs = i.
(7) PI-BEREKENINGEN RÀKNING MED Z Í(2 =1txs'? =78.539815 wanneer .. nar r=5 -91 "iiï". 5 B3] tr:r J-l (8) BEREKENINGEN MET GEWONE EN NATUURLIJKE LOGARITMEN '-' Ée[ÁkNrNG Av TtoLoCARITMER ocH NATURLIGA LoGARITMER log 123 = 2.089905 ln 123 = 4.8121841 e'iÍï' 5 123 -i 123 (9} BEREKENINGEN MET EXPONENTEN ' ÉEnÀTNINGAvEXPoNENTIALFUNKTIoNER e"=3.
(1 O) TRIGONOMETRISCHE BEREKENINGEN BERÀKNING AV TRIGONOMETRISKA FUNKTIONER EJ sin 30" = 0.5 cos 30" = 0.8660254 tan 30' = 0.5773501 H^' 'iil" 30:f 30 -: 30.i .T stn - = 0.a9999997 6 Í cos; = 0.86602545 b : o 5ï-ql Etl 530E5 ffis = 0.57735016 == rc cog L] J ffiK JJ!J (1 1 } ld ARCUSBEREKENING EN BERI|.KNIIiG .{\' ARCUSFL\KTION ER tan-' { 3= 59.99998 ^{ !,',", Radiaa I 1.
sin'€2 =59.99998 cost 1 = 60 2 icj'Ïd' m 35til 2E ].J.J Z-J(JJ (12} HYPERBOLENBEREKENINGEN BERÀKNING AV HYPERBOLISKA FUNKTIONER sinh O.2 = 2.0133505 x 1Or 230 = 3.86i0011 x 1Oee cosh tanh(7.01 x 10-3 )= 7.0096779 x l0-3 Effi' 0.2,5 a 2308'-r 7.
R R\!\\EE\E\íPEL EKENVOORBEELDEN (13I MOGELIJKHEDEN TILLAMPNINGSEXEMPEL lVoorbaeld 1] VECTOR Stel groote, hoek, X en Y van de Vector V3 volgens de volgende formule vast. [Exempel l] VEKTORER Bestàm absolutbelopp, vinkel samt X och Y fór vektor V3 enligt fóljande formler: + X=zz +zl @sdr * Y=2, sing, (grootte) . =\1p4f * -3 ,- (absolutBelopp) * o, = tan-t ; wanneer dà z, =5,2" =8,0r = 1.17 lRx3iaal) X = 8 + 5 x cos 1.17 = 9.9507585 Y = 5 x sin 1.17 = 4.6037529 V3(X, Y) Antv\roord Svar: z.
LI IJ I[I -: XJ53 1.17 v 335 l.ll I -rJ538=l 'X ,:13 ;Xl , I MRC X-l :1,.=l lJJJ rY: x2) q J tX V) -JJ l:,.r -J -J J fr ,--J 24 ) xr) {xl'Y2) (2. = v/X]-; Y'.
lVoorbeeld 2l 2I' TL = Rtan 4 tETcmoeI HET OPZETTEN VAN EEN CURVE (BouwbedriiÍl BESTAMNING AV CIRKELBÁGEN (VdC- och vattenbYggnadsteknik) 2 C = 2Rsin 9 ) 0 M=R(1-cos7) t1 SL=R(sec:-1) 2 CL=R.O wanneer dà R=500 0 = 100' 100 180 n Raiiaai 5ï_ql ff 1003180 jg5: * 3 (cL) 5 ï-=129:: 3 jl xl5005l l0l2l J1500 5:iSsoo 2e (TL) xl (cl 55zJ31èl 5003 (M) 555.
RE It,\K\ I(ENVOORBEELDEN [Voorbeeld 3] VERGANKELIJK VERSCHIJNSEL (El€ktronisch circuitl Bereken de tijd die de spanning Ec noding heeft om 1.5V te verkrijgen, nadat de in het rechter schakelbeeld zichtbare schakelaar (SW) gesloten zal worden, indien E = 5V, C= 4.7ttF en R = 100ko' 3l. BERAKNING AV SNABBA/ KORTVARIGA/FÓRLOPP (Elektroniska kretsar) Beràkna den tid som erfordras fór att spànningen Ec skall nà 1.
n:: {;:\ \,/Ot-} [Voorbeeld li ll 4l FË t.. [! la N sÊ.- ELEKTRON EN ELEKTROMAGNETISCHE GOLF (Scheikund is) '-:-' :- Veronderstel, dat een aanwezige electron van een lengte van 4pm zich in de grondtoestand bevind. Bereken de maximale golf lengte van de elektromagnetische golf die nodig is om die elektron aan het vibreren te krijgen. Denk er aan, dat vibratie door een e!ektromagnetische golf met maximale Írequentie de grondtoestand van de electron in zijn minirnaie vibrêlieioestand verandert.
I? R'\l'i\ [:KENVOORBËE LDEN lVoorbeeld5l BANDREM (Machinebouw) Voor de afgebeelde bandrem zal een remcardankoker van T = 30,000 kgmm. nodig zijn. Gegeven is a = 140 mm, d = 400mm en F = 'lSks, bereken de werkelijke lengte van de remhef boom bii een wrijvingscoeÍficient van de band en remhefboom van p ='0.3-en een aanrakingshoek van 0 = 216" tExemoel5l BAIiDBROMSAR i:I:X1: \Íl'1, I Antwoord: Svar: E ;.t=:4a r ' 12T',|' ^ =F' d .te _l '" =@ 2x3O0O0x140 = 667.0895 I 667.
.--. j, {$'ilGí- 6l DE DIEPTE VAN DE PNOVERGANG IN EEN HALFG ELEIDER (Scheikundis) Een gelijkblijvende hoeveelheid van verontreiniging die wanneer varvid aan de oppervlakte van een halfgeleider vastzit dringt de halfgeleider binnen. De PN-overgang volgt ' ' il,ï,ï,ï,ïï$,u concentratie van [Voorbeeld in de diepte xn [Exempel 6] o 'il,',1ï,ï'*".'1f;il1;, o . DJUP FÓR PN-ÓVERGÀNG I = 16-10 "'zl;'"' = 1.32 x 104 ,sec' de verontreiniging _ cnt.
